Już ponad miesiąc minął od momentu wejścia w życie nowych przepisów dotyczących zmian w odliczeniach podatku VAT. Najwięcej kontrowersji powstało w kwestii wydatków poniesionych na nabycie oraz bieżące użytkowanie pojazdów samochodowych. Podatnicy bowiem od 1 kwietnia 2014 r. są obciążeni dodatkowymi obowiązkami, które ściśle dotyczą samochodów firmowych. Niewywiązanie się z nich może doprowadzić do nieprzyjemnych sankcji karnych.
Obowiązki podatkowe względem samochodów firmowych - VAT-26
Za sprawą nowelizacji Ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług wprowadzono prawo do pełnego odliczenia VAT od pojazdów firmowych, pod warunkiem, że są one wykorzystywane wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Wykluczone jest natomiast - nawet jednorazowe - użycie danego samochodu dla celów prywatnych.
Co do zasady prawo do odliczenia podatku VAT od pojazdów samochodowych zostało ograniczone do 50% wartości podatku naliczonego na fakturze lub innym dokumencie. Ograniczenie to zostało wprowadzone zarówno do nabycia pojazdu, jak i wydatków związanych z jego bieżącym użytkowaniem, z wyłączeniem zakupu paliwa (odliczenie od paliwa zostało zawieszone do końca czerwca 2015 r.). Przedsiębiorcy jednak mają prawo do skorzystania z pełnego odliczenia na zasadach określonych w art. 86a.
Obecne ograniczenie w odliczeniu podatku VAT nie dotyczy pojazdów, których konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do tych celów jest nieistotne. Dotyczy to aut, które spełniają odpowiednie warunki techniczne zgodnie z art 86a ust. 9 ustawy o VAT.
Powyższe ograniczenie nie dotyczy również innych pojazdów o masie całkowitej do 3,5 tony, które wykorzystywane są wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej, co powinno być potwierdzone szczegółową ewidencją przebiegu pojazdu oraz odpowiednim regulaminem. Wówczas podatnik ma dodatkowy obowiązek zgłoszenia pojazdu - jako firmowy - do właściwego urzędu skarbowego na formularzu VAT-26, który wynika bezpośrednio z art. 86a ust. 12 ustawy.
Uwaga! Prawo do pełnego odliczenia podatku VAT od samochodów firmowych przysługuje dopiero od momentu, w którym zgłoszono samochód do urzędu skarbowego na deklaracji VAT-26. Należy ją dostarczyć do placówki organu skarbowego w terminie 7 dni od dnia, w którym poniesiono pierwszy wydatek związany z pojazdem. |
Zatem prawo do odliczenia podatku VAT od samochodów firmowych jest ściśle uzależnione od złożenia wspomnianego formularza. Jest to nowy obowiązek podatników, z którym wiążą się również pewne sankcje karne przewidziane w Kodeksie karnym skarbowym.
Niezłożenie deklaracji VAT-26
W przypadku gdy przedsiębiorca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków dotyczących rozliczeń podatkowych, organy skarbowe stosują sankcje karne przewidziane w Ustawie z dnia 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy. Zmiana w odliczeniach podatku VAT przyniosła za sobą również konieczność wprowadzenia nowych regulacji, dotyczących sankcji - w sytuacji gdy podatnik nie spełni obowiązku złożenia deklaracji VAT-26.
Od 1 kwietnia 2014 r. wprowadzono do Kodeksu karnego skarbowego nowy art. 56a, który odnosi się bezpośrednio do omawianej deklaracji. Zgodnie z jego brzmieniem podatnik, który nie składa informacji, składa ją po terminie lub zawiera w niej informacje niezgodne z rzeczywistością, dokonując tym samym odliczeń podatku wbrew przepisom ustawy o VAT, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
Art. 56a § 1 k.k.s. "Podatnik, który wbrew obowiązkowi nie składa właściwemu organowi podatkowemu informacji, o której mowa w art. 86a ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, albo składa ją po terminie lub podaje w niej dane niezgodne ze stanem rzeczywistym, dokonując odliczenia podatku niezgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych." |
Jeżeli czyn zabroniony jest o charakterze mniejszej wagi, podatnik podlega karze grzywny jak za wykroczenie skarbowe.
Kiedy podatnik uniknie kary za niezłożenie VAT-26?
Podatnicy mogą uniknąć sankcji karnych, jeżeli deklaracja VAT-26 została złożona do urzędu skarbowego po terminie. Jednak konieczne jest, aby dostarczenie informacji miało miejsce przed dniem:
- rozpoczęcia czynności sprawdzających przez organ skarbowy w odniesieniu do podatku VAT,
- doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej w zakresie podatku VAT,
- rozpoczęcia postępowania podatkowego odnośnie podatku VAT, jeżeli nie miały miejsca dwie powyższe sytuacje.
W związku z powyższym osoby, które nie dokonały jeszcze zgłoszenia lub dokonają tego, nie dotrzymując terminów, mogą odetchnąć z ulgą. Jeżeli nie wszczęto w stosunku do nich postępowania podatkowego w zakresie podatku VAT oraz nie dostali zawiadomienia o takim zamiarze - nie zostaną zastosowane sankcje karne omówione powyżej. Dostateczną karą dla przedsiębiorców, jest już sam fakt, że nie będą mogli odliczyć podatku VAT od wszystkich wydatków poniesionych do dnia zgłoszenia pojazdu do urzędu skarbowego.
