Przedsiębiorca opodatkowany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, tak samo jaki inni przedsiębiorcy może dokonywać sprzedaży środków trwałych firmy. Jednym z najczęściej spotykanych środków trwałych w firmie jest samochód. Dowiedz się, jak udokumentować i wykazać w ewidencjach sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca.
Co stanowi przychód u ryczałtowca?
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont oraz należnego podatku VAT (u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT).
Jednocześnie art. 14 ust. 2 tej samej ustawy stanowi, iż przychodem z działalności gospodarczej są również:
przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących środkami trwałymi oraz wartościami niematerialnymi i prawnymi;
dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków;
różnice kursowe;
otrzymane kary umowne;
odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością;
wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125;
otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.
Należy jednak mieć na względzie, że w przypadku podatnika, który rozlicza podatek dochodowy za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, nie jest możliwie zastosowanie do opodatkowania przychodów dowolnej stawki ryczałtu. Jak bowiem stanowi art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, wysokość stawek ryczałtu zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.
Sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca - jaka stawka ryczałtu?
Kwestię zastosowania odpowiedniej stawki ryczałtu w przypadku sprzedaży samochodu będącego środkiem trwałym firmy reguluje art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
- z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:
– środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
– składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł,
– składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych.
Jak wynika z powyższego, sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca należy opodatkować stawką ryczałtu w wysokości 3% wartości przychodu. Ponadto opodatkowaniu podlega sprzedaż samochodu, który został wycofany z działalności, gdy pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojazd został wycofany z działalności a dniem jego sprzedaży nie upłynęło sześć lat. Natomiast w sytuacji, gdy samochód został sprzedany po upływie 6 lat od wycofania go z firmy, nie podlega on opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Przykład 1.
Pan Jan prowadzi działalność gospodarczą na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W marcu 2023 roku dokonał sprzedaży samochodu, który został wycofany ze środków trwałych firmy w grudniu 2019 roku.
W takiej sytuacji przychód osiągnięty ze sprzedaży samochodu należy opodatkować stawką ryczałtu w wysokości 3% wartości przychodu ze sprzedaży pojazdu. Od wycofania samochodu z działalności do jego sprzedaży nie upłynęło bowiem 6 lat.
Jaka stawka VAT przy sprzedaży przez czynnych podatników?
Stawka podatku VAT dla sprzedaży samochodu uzależniona jest od tego, czy podatnikowi przy nabyciu pojazdu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT oraz czy pojazd służył do działalności opodatkowanej czy też zwolnionej z VAT.
Sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca - kiedy bez podatku VAT?
Zgodnie z art. 43 ust. 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W sytuacji gdy przedsiębiorca nie miał prawa do odliczenia podatku i pojazd wykorzystywany był w działalności zwolnionej z VAT, to podatnik ma prawo wystawić fakturę sprzedaży samochodu ze stawką “zw.”.
przy nabyciu pojazdu podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT,
samochód wykorzystywany był wyłącznie w działalności zwolnionej z podatku VAT.
Sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca - kiedy z naliczonym podatkiem VAT?
Jeśli podatnik przy zakupie pojazdu miał prawo odliczenia VAT lub wykorzystywał pojazd w działalności opodatkowanej, to dokonując jego sprzedaży, transakcję tę należy opodatkować podatkiem VAT w wysokości 23%.
Należy jednak pamiętać, że opodatkowanie sprzedaży samochodu podatkiem VAT nastąpi tylko w sytuacji, gdy sprzedaży będzie dokonywał czynny płatnik podatku VAT. W innym przypadku, gdy sprzedaż będzie dokonywana przez ryczałtowca, który nie jest vatowcem, należy wykazać jedynie przychód ze sprzedaży w ewidencji przychodów dla ryczałtu.
