W obecnej rzeczywistości wielokrotnie mamy do czynienia z rozmaitymi aktywnościami w zakresie działalności charytatywnej. Zbiórki publiczne, akcje pomocowe czy społeczne programy dobroczynne są elementem codzienności. Specyficzną formą takich działań organizowanych w ramach przedsiębiorstwa jest wolontariat pracowniczy – co o nim wiemy?
Więcej na ten temat poniżej.
Wolontariat pracowniczy – co to jest?
Na wstępie należy podkreślić, że wolontariat pracowniczy nie ma na razie statusu prawnie zdefiniowanej formy działalności charytatywnej. Jest on opisany poprzez określone założenia ogólne oraz praktykę stosowania.
Cechami zasadniczymi wolontariatu pracowniczego są zatem:
- dobrowolność uczestnictwa pracowników w konkretnym projekcie;
- bezpłatny charakter pomocy;
- różnorodność podejmowanych działań polegająca na połączeniu umiejętności pracowników z potrzebami danego podmiotu.
Działalność prowadzona w ramach wolontariatu pracowniczego łączy się zazwyczaj ze strategią określaną mianem CSR, przez co należy rozumieć „społeczną aktywność biznesu”, oraz CCI, co oznacza „społeczne zaangażowanie biznesu”. Zasadniczym motywem tych strategii jest podejmowanie aktywności charytatywnej przy okazji prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym zaangażowanie firm ukierunkowane jest na rzecz pomocy organizacjom pozarządowym i podmiotom społecznym. Wiele firm, zwłaszcza tych większych – o bardziej zaawansowanej strukturze zarządzania zasobami ludzkimi – opracowuje własne programy w obszarze działań związanych z wolontariatem pracowniczym.
Rodzaje wolontariatu pracowniczego
Wolontariat pracowniczy można opisać z wielu perspektyw, jednak podstawową kwestią są rodzaje zasobów pozostających w dyspozycji przedsiębiorstwa, które zostały wykorzystane podczas prowadzenia działalności charytatywnej. W tym kontekście możemy wyróżnić następujące rodzaje wolontariatu pracowniczego:
- wolontariat merytoryczny (kompetencyjny) – polegający na tym, że w trakcie działań pomocowych wykorzystywane są kwalifikacje zawodowe pracowników oraz kompetencje w zakresie poszczególnych specjalności zawodowych;
- wolontariat przewidujący pomoc materialną – oznacza realizację akcji charytatywnych, których celem jest przekazanie określonej pomocy materialnej (uzyskanie oraz przekazanie środków pieniężnych lub rzeczowych). W tym celu pracownicy mogą zadeklarować przekazanie pewnych z reguły niewielkich kwot potrącanych z ich wynagrodzeń służących urzeczywistnieniu konkretnego celu pomocowego;
- wolontariat niematerialny – ta forma działania polega przede wszystkim na poświęceniu przez wolontariuszy własnego czasu na pomoc w ramach danej akcji społecznej.
Wolontariat pracowniczy może być także scharakteryzowany pod kątem zasięgu oddziaływania danego projektu, czyli można wskazać tutaj projekty lokalne, obejmujące terytorium państwa oraz projekt międzynarodowy (zasięg globalny).
W kontekście czasowym akcja organizowana za pośrednictwem wolontariatu pracowniczego może mieć zarówno krótkookresowy, jak i długoterminowy charakter, może przybierać też formę projektów powtarzających się w ustalonych przedziałach czasu (akcje okresowe). Jeszcze inną opcją jest organizacja jednorazowego przedsięwzięcia społecznego.
alert-info]Pracownicy mogą realizować projekty społeczne w ramach wolontariatu pracowniczego poza godzinami pracy lub w czasie pracy, za zgodą pracodawcy, który określa także liczbę godzin pracy przeznaczoną na działalność dobroczynną.[/alert-info]
Najczęściej występujące formy wolontariatu pracowniczego
Wolontariat pracowniczy może przyjmować różnorodne formy, w praktyce jednak do najczęściej stosowanych należą zbiórki organizowane przez pracowników. Mogą one dotyczyć pomocy rzeczowej (środki niezbędne do egzystencji lub realizacji konkretnych świadczeń) lub pomocy o charakterze finansowym (zebranie określonej sumy pieniędzy na rzecz organizacji społecznych, fundacji lub innych podmiotów wymagających wsparcia).
Firmy mogą ponadto organizować akcje charytatywne opracowane we własnym zakresie. W tym przypadku inicjatorami takich działań może być zarząd przedsiębiorstwa oraz sami pracownicy. Programy takie określają podmiot, na którego rzecz będą prowadzone działania pomocowe, liczbę osób biorących udział w projekcie, czas realizacji (w tym ustalenie, czy będzie to zaangażowanie jednorazowe, czy mające okresowy status) oraz cel, jaki ma zostać osiągnięty wskutek przeprowadzenia akcji charytatywnej.
Korzyści wynikające ze stosowania wolontariatu pracowniczego
Oprócz oczywistego pożytku dla beneficjentów akcji charytatywnych wolontariat pracowniczy jest korzystny dla firmy organizującej pomoc, w tym dla pracowników uczestniczących w projekcie.
Pracodawca odnosi korzyści również wewnątrz przedsiębiorstwa, co w szczególności polega na zwiększeniu poziomu lojalności pracowników wobec firmy oraz wzmocnieniu ich integracji. Biorąc udział w akcjach charytatywnych, pracownicy mogą także uzyskać nowe kompetencje lub podnieść już posiadane kwalifikacje. Wspomniane czynniki mogą mieć też istotne znaczenie w przypadku, gdy pracownik będzie chciał zmienić miejsce pracy. Ponadto renoma firmy, która zajmuje się działalnością dobroczynną, korzystnie wpływa na postrzeganie pracodawcy na rynku pracy, to z kolei może oznaczać możliwość zatrudniania pracowników posiadających wyższe umiejętności.
Wolontariat pracowniczy przynosi dodatkowo korzyści pracownikom, którzy zyskują m.in.:
- możliwość uzyskania nowych umiejętności, kompetencji oraz podnoszenia posiadanych kwalifikacji;
- wyższą samoocenę poprzez udział w pożytecznych społecznie akcjach charytatywnych;
- możliwość funkcjonowania w nowych obszarach życia społecznego, co może stanowić przesłankę do rozwoju osobistego pracownika.
Wolontariat pracowniczy – podsumowanie
Wolontariat pracowniczy polega na podejmowaniu i wspieraniu przez pracodawców działalności charytatywnej, w szczególności na rzecz organizacji pozarządowych, fundacji, stowarzyszeń oraz innych jednostek organizacyjnych wymagających wsparcia. W ramach tej aktywności pracownicy danej firmy biorą udział w konkretnym projekcie bezpłatnie oraz na zasadzie dobrowolności. Wolontariat pracowniczy można opisać jako kompetencyjny oraz posiadający charakter materialny lub niematerialny. Najczęściej spotykaną formą wspomnianego wolontariatu są zbiórki, popularny jest również udział pracowników przedsiębiorstwa w akcjach o zasięgu regionalnym, ogólnokrajowym lub globalnym. Korzyści z prowadzenia akcji dobroczynnych osiąga zarówno firma, jak i jej pracownicy.
