Polski Fundusz Rozwoju był operatorem pomocy dla przedsiębiorców w ramach Tarczy Finansowej finansowanej przez banki, w których przedsiębiorcy otrzymali łącznie 60 504 661 423 zł subwencji. Teraz, zgodnie z regulaminem przyznawania świadczenia - PFR może sprawdzić jak i czy zgodnie z założeniami programu przedsiębiorcy korzystali z przekazanych środków.
Warunkiem zgłoszenia się do programu było odnotowanie spadku przychodów ze sprzedaży, o co najmniej 25 proc. w dowolnym miesiącu po 1 lutego w porównaniu do miesiąca poprzedniego bądź analogicznego miesiąca roku ubiegłego.
Koniec składania wniosków
31 lipca 2020 roku upłynął termin przyjmowania nowych wniosków o subwencje w ramach programu Tarcza Finansowa PFR dla mikro, małych i średnich firm. Celem Programu było udostępnienie przedsiębiorcom Finansowania Programowego na warunkach preferencyjnych, w istotnej części bezzwrotnego wsparcia, dla zapewnienia im płynności i stabilności finansowej w okresie poważnych zakłóceń w gospodarce w związku ze skutkami pandemii COVID-19.
Subwencja miała się również przyczynić do stabilizacji finansowej przedsiębiorców a także ochrony miejsc pracy i bezpieczeństwa finansowego obywateli. Umowa pomiędzy PFR a przedsiębiorcom określała: zakres zobowiązań, zasady i warunki zwrotu subwencji.
Monitoring beneficjentów subwencji
Zgodnie z regulaminem przyznawania subwencji Polski Fundusz Rozwoju może prowadzić monitoring udzielania wsparcia oraz jego obsługi, stosując w tym zakresie standardowe procedury ewidencji, raportowania i kontroli. Jeśli PFR stwierdzi, że złożone przez beneficjenta oświadczenia lub informacje są nieprawdziwe, może podjąć decyzję o konieczności zwrotu całości lub części subwencji.
Algorytm kontrolny
Polska Fundacja Rozwoju stworzyła specyficzny algorytm antyfraudowy, mający pomóc w poszukiwaniu odchyleń u przedsiębiorców. W szczególności będzie on dotyczył takich informacji jak:
- zgodność danych przekazanych przez przedsiębiorcę w oświadczeniu z posiadanymi przez KAS, ZUS, ale także ze stanem faktycznym (m.in. odnośnie do statusu przedsiębiorcy, wysokości obrotów i ich rzeczywistego spadku, liczby zatrudnianych osób etc.);
- informacje dotyczące istnienia ew. powiązań między podmiotami;
- wysokość uzyskanej pomocy publicznej;
- prawidłowość wydatkowania subwencji z celami jej przeznaczenia1.
Szczegółowa weryfikacja beneficjenta
Algorytm opracowany przez PFR skonstruowany pod kątem startujących właśnie kontroli również jest powiązany z publicznymi bazami danych (np. JPK), ale dodatkowo uwzględnia choćby dane z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Dane te na etapie wnioskowania nie były odpowiednio weryfikowane. Dla przykładu może zostać sprawdzona kwestia powiązań osobowych pomiędzy spółkami, które mają wspólnego Beneficjenta Rzeczywistego. Na etapie składania wniosków wielu przedsiębiorców pomijało ten aspekt. Rzecz jasna kontrola nie ominie baz już raz weryfikowanych, czyli ZUS i Urząd Skarbowy.
Konsekwencje nierzetelnego wniosku
Zgodnie z art. 297 § 1 kk, "kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi - kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5."
W przypadku nieprawidłowości istnieje ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności karnej przedsiębiorcy. Ponadto w takiej sytuacji przedsiębiorca będzie musiał zwrócić subwencje, jeśli nie spełniał warunków do jej otrzymania.
Kontrola przedsiębiorców nie obejmie od razu wszystkich
Jak podają uprawnieni z Polskiego Funduszu Rozwoju, pracownicy nie ruszą nagminnie na kontrole do beneficjentów. PFR podejmie kontakt tylko z tymi przedsiębiorcami, których wskaże system komputerowy, w oparciu o specjalnie opracowany algorytm.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U.2020.1444 t.j.
- Regulamin ubiegania się o udział w programie rządowym "Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Mikro, Małych i Średnich Firm".
1 Wypowiedź Bartosza Marczuk z 17 sierpnia 2020 r. na łamach portalu prawo.pl.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
