Przedsiębiorcy ze względu na kryzys wywołany pandemią mają problemy z płynnością finansową. W wielu branżach nie uzyskuje się przychodów, a w innych są one znacząco mniejsze, co powoduje, że mają oni problemy z płatnością swoich zobowiązań publicznoprawnych. Ze względu na to wprowadzane są również zmiany obejmujące postępowanie egzekucyjne.
Postępowanie egzekucyjne w administracji – COVID-19
W związku z epidemią ustawodawca stara się zminimalizować straty, jakie ponoszą podatnicy. W Ustawie z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw wprowadzono szereg istotnych zmian. Mają one na celu dostosowanie uregulowań do ciągle zmieniających się uwarunkowań biznesowych w związku z COVID-19. Dodano m.in. art. 15zzk. Na podstawie tej regulacji Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia wstrzymać administracyjne postępowania egzekucyjne należności pieniężnych, określając w szczególności zakres terytorialny wstrzymania tych postępowań oraz okres, na który następuje to wstrzymanie, mając na względzie czas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii w związku z COVID-19 oraz skutki tym wywołane.
Projektowane rozporządzenie
W związku z ustawowym upoważnieniem trwają prace nad wydaniem przez Radę Ministrów stosownego rozporządzenia, do którego upoważnienie znajduje się w art. 15 zzk ustawy COVID-19. W uzasadnieniu projektu czytamy, że celem wydania projektowanego rozporządzenia Rady Ministrów jest ochrona zobowiązanych, wobec których jest prowadzone administracyjne postępowanie egzekucyjne należności pieniężnych w okresie obowiązywania stanu epidemii spowodowanego przez COVID-19 albo ogłoszonego bezpośrednio po nim stanu zagrożenia epidemicznego. W związku z wprowadzeniem stanu epidemii zostały wprowadzone liczne ograniczenia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarobkowej. Dalsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego wobec majątku zobowiązanego, który nie może prowadzić działalności zarobkowej czy gospodarczej w związku z ogłoszeniem stanu epidemii, mogłoby doprowadzić do pozbawienia tego zobowiązanego niezbędnych zasobów do zabezpieczenia funkcjonowania w okresie epidemii czy też podjęcia działalności po upływie tego okresu. Tym samym ustawodawca uznał, iż wstrzymanie administracyjnego postępowania egzekucyjnego należności pieniężnych uchroni podmioty szczególnie narażone na skutki ogłoszenia stanu epidemii.
Jakie postępowania będą wstrzymane?
Ustawodawca przewiduje wstrzymanie określonych postępowań egzekucyjnych w administracji postępowań z mocy samego prawa na terytorium całego kraju od dnia wejścia rozporządzenia w życie do dnia odwołania stanu epidemii ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 albo do dnia odwołania ogłoszonego bezpośrednio po nim stanu zagrożenia epidemicznego w związku z tymi zakażeniami.
Wstrzymaniu będą podlegały administracyjne postępowania egzekucyjne należności pieniężnych z wyjątkiem tych, które dotyczą:
-
kar pieniężnych wymierzanych na podstawie Ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych;
-
grzywien nakładanych w drodze mandatu karnego, do których stosuje się przepisy Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.
Biorąc pod uwagę powyższe zapisy, należy stwierdzić, że wstrzymaniu będą podlegały wszystkie administracyjne postępowania egzekucyjne należności pieniężnych. Wyjątek będą stanowić kary pieniężne, np. nakładane grzywny w drodze mandatu karnego w związku z naruszeniami przepisów mających szczególne znaczenie dla zapobiegania rozprzestrzenianiu się COVID-19 czy też minimalizowania skutków wystąpienia epidemii.
Postępowanie egzekucyjne - sposób zawieszenia
Co ważne, projekt rozporządzenia przewiduje wstrzymanie administracyjnych postępowań egzekucyjnych z mocy samego prawa. Nie będzie więc trzeba dokonywać żadnych czynności procesowych. Takie rozwiązanie należy uznać za bardzo korzystne, ponieważ w momencie wejścia w życie rozporządzenia postępowania zostaną wstrzymane. Oczywiście powyższe wstrzymanie będzie trwało do czasu trwania stanu zagrożenia.
Praktyczny efekt zawieszenia postępowań
W praktyce organ egzekucyjny nie będzie mógł podejmować żadnych nowych czynności związanych z egzekwowaniem należności administracyjnych.
Przykład 1.
Organ egzekucyjny prowadzi egzekucję wobec podatnika prowadzącego zakład fryzjerski. W związku z pandemią nie może on prowadzić działalności. W takim przypadku organ egzekucyjny nie będzie obowiązany wstrzymać postępowania i nie zajmie środków pieniężnych na rachunku bankowym.
Ponadto organ egzekucyjny nie powinien kończyć już podjętych czynności egzekucyjnych, np. egzekucji nieruchomości.
Podsumowując, proponowane zmiany w egzekucji na pewno wychodzą naprzeciw panującej sytuacji gospodarczej. Wielu przedsiębiorców nie może ze względu na brak dochodów utrzymać swojej działalności gospodarczej, a prowadzenie egzekucji jeszcze bardziej pogorszyłoby ich sytuację. Tym samym dzięki zawieszeniu egzekucji podatnicy dotknięci pandemią będą mogli uwolnić swoje środki.
