Rozpoczęcie działalności gospodarczej wymaga zazwyczaj poniesienia pewnych kosztów, w szczególności wyposażenie biura czy zakup sprzętu potrzebnego do jej prowadzenia. Pewnym rodzajem wsparcia dla nowych przedsiębiorców są dofinansowania ze środków unijnych oraz dotacje otrzymywane z urzędu pracy. Jakie warunki musi spełnić przedsiębiorca, aby otrzymać dofinansowanie dla działalności? Odpowiadamy w niniejszym artykule.
Dotacje z urzędu pracy
Zgodnie z art. 46 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Starosta z Funduszu Pracy może:
- zrefundować podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą koszty wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego lub skierowanego poszukującego pracy, o którym mowa w art. 49 pkt 7, w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż sześciokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia;
- przyznać bezrobotnemu lub poszukującemu pracy, o którym mowa w art. 49 pkt 7, jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem tej działalności, w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż sześciokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia.
Oprócz osób bezrobotnych o środki z Funduszu Pracy mogą się ubiegać:
- osoby podlegające ubezpieczeniu społecznemu rolników, z którymi stosunek pracy lub stosunek służbowy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy na podjęcie pozarolniczej działalności lub na zakup ziemi, nie wyłączając działalności wytwórczej lub usługowej związanej z rolnictwem;
- absolwenci Centrum Integracji Społecznej (CIS) lub Klubu Integracji Społecznej (KIS) w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym;
- poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu lub niewykonujący innej pracy zarobkowej opiekun osoby niepełnosprawnej, z wyłączeniem opiekunów osoby niepełnosprawnej pobierających świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, lub zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.
Dofinansowanie na podjęcie działalności
Bezrobotny, absolwent CIS, absolwent KIS lub poszukujący pracy opiekun zamierzający podjąć działalność gospodarczą, mogą złożyć do starosty właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu albo ze względu na miejsce prowadzenia działalności wniosek o przyznanie z Funduszu Pracy dofinansowania na jej podjęcie, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem tej działalności.
Wniosek o dofinansowanie zawiera następujące dane i informacje dotyczące bezrobotnego, absolwenta CIS lub absolwenta KIS, poszukującego pracy opiekuna:
- imię i nazwisko;
- adres miejsca zamieszkania;
- numer PESEL;
- kwotę wnioskowanego dofinansowania;
- rodzaj działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;
- symbol podklasy rodzaju działalności określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD);
- kalkulację kosztów związanych z podjęciem działalności gospodarczej oraz źródła ich finansowania;
- specyfikację wydatków do poniesienia w ramach dofinansowania przeznaczonych na zakup towarów i usług, w szczególności na zakup środków trwałych, urządzeń, maszyn, materiałów, towarów, usług i materiałów reklamowych oraz pozyskanie lokalu, pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem działalności gospodarczej;
- proponowaną formę zabezpieczenia zwrotu dofinansowania (weksel, gwarancja bankowa, poręczenie, zastaw, poddanie się egzekucji z aktu notarialnego);
- podpis.
Do wniosku o dofinansowanie bezrobotny, absolwent CIS lub absolwent KIS dołączają oświadczenia o:
- nieotrzymaniu bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych bezzwrotnych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej;
- nieposiadaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a w przypadku jego posiadania – oświadczenie o zakończeniu działalności gospodarczej w dniu przypadającym w okresie przed upływem co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku;
- niepodejmowaniu zatrudnienia w okresie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej;
- niekaralności w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu w rozumieniu Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny;
- zobowiązaniu się do prowadzenia działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy od dnia jej rozpoczęcia oraz nieskładania w tym okresie wniosku o zawieszenie jej wykonywania;
- niezłożeniu wniosku do innego starosty o przyznanie dofinansowania lub przyznanie jednorazowo środków na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej.
Szczegółowe zasady przyznawania środków z Funduszu Pracy na rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej wskazane zostały w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lipca 2017 roku w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz przyznawania środków na podjęcie działalności gospodarczej (dalej: rozporządzenie).
Podstawą dofinansowania jest umowa zawarta przez starostę z bezrobotnym (osobą podejmującą się prowadzenia działalności gospodarczej), absolwentem CIS, absolwentem KIS.
Umowa o dofinansowanie powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności oraz zawierać w szczególności zobowiązanie bezrobotnego do:
- prowadzenia działalności gospodarczej przez okres co najmniej 12 miesięcy; do okresu prowadzenia działalności gospodarczej zalicza się przerwy w jej prowadzeniu z powodu choroby lub korzystania ze świadczenia rehabilitacyjnego;
- wydatkowania otrzymanego dofinansowania zgodnie z wnioskiem, o którym mowa w § 6;
- złożenia rozliczenia, o którym mowa w § 9 ust. 1, w terminie 2 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej;
- zwrotu otrzymanych środków na zasadach, o których mowa w art. 46 ust. 3 i 3a ustawy;
- zwrotu równowartości odliczonego lub zwróconego, zgodnie z Ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, podatku naliczonego dotyczącego zakupionych towarów i usług w ramach przyznanego dofinansowania, w terminie:
- określonym w umowie o dofinansowanie, nie dłuższym jednak niż 90 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług, w której wykazano kwotę podatku naliczonego z tego tytułu – w przypadku gdy z deklaracji za dany okres rozliczeniowy wynika kwota podatku podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego lub kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy,
- 30 dni od dnia dokonania przez urząd skarbowy zwrotu podatku na rzecz bezrobotnego, absolwenta CIS, absolwenta KIS lub opiekuna – w przypadku gdy z deklaracji podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług, w której wykazano kwotę podatku naliczonego z tego tytułu, za dany okres rozliczeniowy wynika kwota do zwrotu.
Osoba, która otrzymała z Funduszu Pracy jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej, jest obowiązana dokonać zwrotu, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty, otrzymanych środków wraz z odsetkami ustawowymi, jeżeli:
- prowadziła działalność gospodarczą lub była członkiem spółdzielni socjalnej przez okres krótszy niż 12 miesięcy
- albo naruszone zostały inne warunki umowy dotyczące przyznania tych środków.
Refundacja kosztów wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy
Inną formą wsparcia z urzędu pracy jest refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy.
Wniosek o refundację musi zawierać:
- oznaczenie podmiotu, przedszkola, szkoły lub producenta rolnego, w tym:
- nazwę lub imię i nazwisko w przypadku osoby fizycznej,
- adres siedziby albo adres miejsca zamieszkania,
- numer PESEL w przypadku osoby fizycznej, jeżeli został nadany,
- numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), jeżeli został nadany,
- numer identyfikacji podatkowej (NIP),
- datę rozpoczęcia prowadzenia działalności,
- symbol podklasy rodzaju prowadzonej działalności określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),
- oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności;
- informację o liczbie wyposażanych lub doposażanych stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych lub skierowanych opiekunów;
- informację o wymiarze czasu pracy zatrudnianych skierowanych opiekunów;
- kalkulację wydatków na wyposażenie lub doposażenie poszczególnych stanowisk pracy i źródła ich finansowania;
- wnioskowaną kwotę refundacji;
- szczegółową specyfikację wydatków dotyczących wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, w szczególności na zakup środków trwałych, urządzeń, maszyn, w tym środków niezbędnych do zapewnienia zgodności stanowiska pracy z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymaganiami ergonomii;
- informację o rodzaju pracy, jaka będzie wykonywana przez skierowanego bezrobotnego lub skierowanego opiekuna;
- informację o wymaganych kwalifikacjach, umiejętnościach i doświadczeniu zawodowym niezbędnym do wykonywania pracy, jakie powinien posiadać skierowany bezrobotny lub skierowany opiekun, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 35 ust. 5 ustawy;
- proponowaną formę zabezpieczenia zwrotu refundacji (poręczenie, weksel z poręczeniem wekslowym (aval), gwarancja bankowa, zastaw na prawach lub rzeczach, blokada środków zgromadzonych na rachunku bankowym albo akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika);
- podpis.
Kwota refundacji jest proporcjonalna do wymiaru czasu pracy skierowanego bezrobotnego, opiekuna lub poszukującego pracy absolwenta.
Umowa o refundację, o której mowa, powinna zawierać w szczególności zobowiązanie podmiotu, przedszkola korzystającego z refundacji do:
- zatrudnienia na wyposażonym lub doposażonym stanowisku pracy skierowanego bezrobotnego przez okres co najmniej 24 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy, skierowanego opiekuna co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy, a w przypadku zatrudnienia na wyposażonym lub doposażonym stanowisku pracy, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, skierowanego bezrobotnego, skierowanego opiekuna lub skierowanego poszukującego pracy absolwenta – co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy;
- utrzymania przez okres co najmniej 24 miesięcy stanowisk pracy utworzonych w związku z przyznaną refundacją;
- złożenia rozliczenia (zestawienie kwot wydatkowanych);
- zwrotu otrzymanych środków na zasadach, o których mowa w art. 46 ust. 2, 2b i 2c ustawy;
- zwrotu równowartości odliczonego lub zwróconego, zgodnie z Ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, podatku naliczonego dotyczącego zakupionych towarów i usług w ramach przyznanej refundacji, w terminie:
- określonym w umowie o refundację, nie dłuższym jednak niż 90 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług, w której wykazano kwotę podatku naliczonego z tego tytułu – w przypadku gdy z deklaracji za dany okres rozliczeniowy wynika kwota podatku podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego lub kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy,
- 30 dni od dnia dokonania przez urząd skarbowy zwrotu podatku na rzecz podmiotu, przedszkola, szkoły, producenta rolnego, żłobka lub klubu dziecięcego bądź podmiotu świadczącego usługi rehabilitacyjne – w przypadku gdy z deklaracji podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług, w której wykazano kwotę podatku naliczonego z tego tytułu, za dany okres rozliczeniowy wynika kwota do zwrotu.
Dotacje z Unii Europejskiej
Dotacje z Unii Europejskiej obejmują mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa. Zostały przewidziane przede wszystkim w Programach Regionalnych poszczególnych województw, ale też z Programu Inteligentny Rozwój oraz Polska Wschodnia.
Warto pamiętać, że każdy projekt, który jest współfinansowany ze środków unijnych, nie jest finansowany przez Unię Europejską w całości. Każdy ubiegający się o przyznanie dotacji powinien mieć wkład własny, co jest zasadniczą różnicą w porównaniu z dofinansowaniami z urzędu pracy. Poziom wkładu własnego zależy głównie od rodzaju projektu. Zasadą jest, że im bardziej zyskowne przedsięwzięcie, tym wkład własny jest mniejszy.
Wsparcie z Unii Europejskiej może dotyczyć:
- potrzeb inwestycyjnych, które mogą polegać np. na zakupie nowego sprzętu, rozbudowie infrastruktury;
- prac badawczych i projektów rozwojowych;
- termomodernizacji budynków firmy, wprowadzania energooszczędnych technologii czy przebudowy linii produkcyjnej;
- szkoleń dla przedsiębiorcy lub pracowników.
Wnioski (formularze) do poszczególnych programów unijnych są różne, jednak można wskazać pewne elementy wspólne, takie jak:
- dane wnioskodawcy;
- tytuł projektu i jego opis;
- lokalizacja inwestycji;
- harmonogram realizacji inwestycji;
- koszty i źródła finansowania;
- wysokość wkładu własnego; źródło pochodzenia wkładu własnego;
- analiza finansowa, ekonomiczna i prawna.
Dofinansowanie dla działalności jest możliwe do uzyskania z różnych źródeł. W pierwszej kolejności przedsiębiorca powinien zdecydować, w jakiej wysokości i na jakie potrzeby niezbędne jest mu wsparcie. Środki unijne przeważnie są wypłacane w wysokościach wyższych niż dofinansowania z urzędu pracy, jednakże wymagany jest tu przeważnie wkład własny przedsiębiorcy.