Jeden z najistotniejszych elementów prawidłowego przebiegu postępowania przed sądem stanowi doręczenie pism (m. in. odpisy pozwów, odpowiedzi na pozwy). Ma na celu sprawność postępowania i zachowanie praw stron. Jak powinno wyglądać doręczenie w postępowaniu cywilnym?
Na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego a dokładniej Kodeksu postępowania cywilnego, podmiotem zobowiązanym do dokonania doręczeń jest sąd.
To sąd wykonując swój obowiązek, kieruje się ogólną zasadą oficjalności doręczeń. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności określa w drodze rozporządzenia szczegółowy tryb i sposób doręczania pism sądowych przez konkretne podmioty. Dla prawidłowego zrozumienia obowiązku dostarczania korespondencji przez sąd należy wiedzieć, że sąd może dokonywać owych doręczeń za pośrednictwem:
- poczty (operatora pocztowego),
- pracownika sądu,
- komornika sądowego,
- specjalnej służby doręczeniowej
a ponadto
- podmiotów fachowych,
- za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Czym jest skuteczne doręczenie w postępowaniu cywilnym?
Skuteczne doręczenie pisma sądowego polega na tym, że adresat ma możliwość zapoznania się z jego treścią, odpowiedzi na nie oraz podjęcie jakichkolwiek innych czynności prawnych. Odbierając pismo adresat podpisuje się własnoręcznie pod datą.
Doręczenia pism dokonywane mogą być w:
- mieszkaniu / siedzibie firmy,
- miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie,
- do skrytki pocztowej- na wniosek strony.
| Uwaga! Doręczenie może nastąpić przez wręczenie pisma w sekretariacie sądu. |
W przypadku gdy miejsce pobytu osoby nie jest znane ustanawia się dla niej kuratora dla doręczeń.
Doręczenia dla osób prawnych m.in. przedsiębiorców wpisanych do rejestru dokonuje się poprzez kierowanie korespondencji do ich siedzib wskazanych w KRS. Pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych doręcza się na adres z rejestru CEIDG, chyba, że strona wskazała inny adres do doręczeń. Pisma doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania przed sądem lub uprawnionemu pracownikowi. W przypadku niemożliwości doręczenia dokumentów do siedziby, korespondencje pozostawia się w aktach sprawy, z adnotacją, że zostały skutecznie dostarczone do adresata.
Przy doręczeniach do osób fizycznych zasadą jest dokonywanie doręczeń do rąk własnych adresata lub jego przedstawiciela ustawowego (jeżeli osoba nie posiada zdolności procesowej). Jeśli nie zastanie się w domu adresata pisma mogą być doręczone również:
- administracji domu,
- dozorcy domu,
- sołtysowi
- jeśli nie są to osoby przeciwne w sprawie i podejmują się przekazania pisma adresatowi.
Osoby znajdujące się poza terytorium kraju powinny mieć ustanowionego pełnomocnika do odbioru korespondencji. Jest to niezmiernie istotne, gdyż w przypadku braku pełnomocnika, pismo kierowane do adresata trafia do akt sprawy i przyjmuje się, że zostało skutecznie doręczone.
| Ważne! Należy zawiadomić sąd o każdej zmianie miejsca zamieszkania/ siedziby. |
Doręczenie elektroniczne
Doręcza się pisma za pośrednictwem systemu teleinformatycznego kiedy adresat wniósł pismo za jego pośrednictwem albo dokonał wyboru wnoszenia pism tym sposobem. Doręcza się pisma w ten sposób po uprzednio wyrażonej zgodzie. Za chwilę doręczenia pisma uznaje się moment zapoznania się adresata z pismem. W przypadku nieodczytania pisma przez adresata uznaje się je za doręczone po upływie 14 dni od dnia dostarczenia w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią adresatowi ( daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym). Chwilą doręczenia jest również ta, wskazana w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji.
Adresat pisma, który dokonał wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego może zrezygnować z takiej formy doręczeń.
Doręczenie przez podmioty fachowe
W toku sprawy podmioty fachowe doręczają sobie wzajemnie odpisy pism z załącznikami i należą do nich:
- adwokaci,
- radcowie prawni,
- rzecznicy patentowi,
- radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej
| Uwaga! Nie dotyczy to wniesienia pozwu wzajemnego, apelacji, skargi kasacyjnej, zażalenia, sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu od nakazu zapłaty, zarzutów od nakazu zapłaty, wniosku o zabezpieczenie powództwa, skargi o wznowienie postępowania, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i skargi na orzeczenia referendarza sądowego. Takie pisma należy złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej. |
Doręczenia a awizo
Awizo (np. informacja o przesyłce pozostawiona w drzwiach adresata) jest niczym innym jak informacją dla adresata, że kierowana do niego korespondencja została pozostawiona w placówce pocztowej i czeka na jego odbiór. Adresat powinien w ciągu 14 dni odebrać przesyłkę, przy czym pierwsze pozostawione awizo przewiduje 7-dniowy termin na odebranie przesyłki, a jeśli adresat tego nie zrobi, otrzyma kolejne awizo z kolejnym 7-dniowym terminem na odbiór. Po upływie czternastodniowego terminu przesyłkę uznaje się za skutecznie doręczoną.
Doręczenie a odmowa przyjęcia przesyłki
W przypadku, gdy adresat odmawia przyjęcia pisma, doręczający zwraca pismo do sądu z adnotacją o odmowie jego przyjęcia, a doręczenie uznaje się za dokonane.
