Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy zdrowotnej student do ukończenia 26 lat - zatrudniony na umowę zlecenie - nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Inaczej jest w przypadku słuchaczy studiów podyplomowych, o czym piszemy w dalszej części artykułu.
W myśl przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (art. 2 ust. 1 pkt 5 i 18k) za studenta uważa się “osobę kształcącą się na studiach wyższych, natomiast za studia wyższe - studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, prowadzone przez uczelnię uprawnioną do ich prowadzenia”.
Studia pierwszego stopnia są formą kształcenia podejmowaną przez osoby posiadające świadectwo dojrzałości. Kończą się one uzyskaniem kwalifikacji pierwszego stopnia. Z kolei studia drugiego stopnia są formą kształcenia, którą podejmują studenci z kwalifikacjami co najmniej pierwszego stopnia. Analogicznie jak wyżej, kończą się one uzyskaniem kwalifikacji drugiego stopnia. Natomiast jednolite studia magisterskie kończą się również uzyskaniem kwalifikacji drugiego stopnia, a podejmują je osoby posiadające świadectwo dojrzałości.
Czym natomiast są studia podyplomowe? Jest to forma kształcenia inna niż studia wyższe i studia doktoranckie, którą podejmują osoby posiadające kwalifikacje co najmniej pierwszego stopnia. Aby rozpocząć studia podyplomowe, należy posiadać dyplom studiów licencjackich, inżynierskich bądź magisterskich. Prowadzone są one w uczelni, instytucie badawczym, instytucie naukowym Polskiej Akademii Nauk bądź w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego. Studia te kończą się uzyskaniem kwalifikacji podyplomowych.
Reasumując, słuchacz studiów podyplomowych w myśl ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nie jest studentem. W związku z powyższym zatrudniony na umowę zlecenia podlega obowiązkowo (przy założeniu, że nie posiada innych tytułów do ubezpieczenia) ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.