Zmiany w przepisach od czerwca 2025 roku budzą wiele pytań wśród osób bezrobotnych. Jedna z kluczowych kwestii dotyczy zależności Karta Dużej Rodziny a zasiłek dla bezrobotnych. Wyjaśniamy, jakie uprawnienia zyskują członkowie rodzin wielodzietnych i jak posiadanie karty wpływa na prawo do świadczenia oraz długość jego pobierania.
Zasady otrzymania Karty Dużej Rodziny
Prawo do posiadania Karty Dużej Rodziny przysługuje członkowi rodziny wielodzietnej, przez którą rozumie się rodzinę, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci bez względu na ich wiek.
Na potrzeby ustalania prawa do otrzymania Karty Dużej Rodziny za rodzica uznaje się także rodzica (rodziców) zastępczych lub osobę (osoby) prowadzącą rodzinny dom dziecka. Dzieckiem na potrzeby przyznania Karty Dużej Rodziny będzie także dziecko, nad którym rodzic sprawuje rodzinną pieczę zastępczą, oraz osobę przebywającą w dotychczasowej rodzinie zastępczej albo w rodzinnym domu dziecka.
Członkami rodziny wielodzietnej jest:
rodzic lub rodzice,
małżonek rodzica,
dziecko.
Prawo do posiadania Karty Dużej Rodziny przysługuje dziecku, jeżeli w dniu składania wniosku o przyznanie karty co najmniej troje dzieci w rodzinie wielodzietnej spełnia następujące wymagania:
- jest w wieku do ukończenia 18. roku życia;
- jest w wieku do ukończenia 25. roku życia, w przypadku gdy dziecko uczy się w szkole do 30 września następującego po końcu roku szkolnego, albo w szkole wyższej do 30 września roku, w którym jest planowane ukończenie nauki;
- bez ograniczeń wiekowych w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Informacja o Karcie Dużej Rodziny przekazywana do PUP
Informacje o Karcie Dużej Rodziny są pozyskiwane na potrzeby rejestracji jako osoba bezrobotna. Wniosek ubiegającego się o rejestrację jako bezrobotny zawiera następujące dane:
imię (imiona) i nazwisko;
obywatelstwo albo obywatelstwa;
numer PESEL, a w przypadku jego braku – datę i miejsce urodzenia, płeć, rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;
stan cywilny oraz informację o posiadaniu przez małżonka statusu bezrobotnego albo poszukującego pracy;
liczbę dzieci na utrzymaniu, daty ich urodzenia oraz informację o samotnym wychowywaniu dzieci;
informację o posiadaniu Karty Dużej Rodziny;
informację o byciu opiekunem osoby z niepełnosprawnością;
adres zamieszkania oraz adres do doręczeń, a także adres elektroniczny lub numer telefonu lub inne dane kontaktowe, jeżeli je ma;
wykształcenie;
ukończone szkoły;
zawody wyuczone, zawody wykonywane lub kwalifikacje cząstkowe w rozumieniu Ustawy z dnia 22 grudnia 2015 roku o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji;
zawód, w którym osoba ubiegająca się o zarejestrowanie jako bezrobotny chciałaby pracować i ma ku temu odpowiednie kompetencje i kwalifikacje potwierdzone stosownymi dokumentami lub udokumentowaną ciągłość pracy w okresie minimum 3 miesięcy;
znajomość języków obcych wraz z poziomem znajomości tych języków;
posiadane uprawnienia i ukończone szkolenia zwiększające szanse na podjęcie i utrzymanie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej;
rodzaj i stopień niepełnosprawności, jeżeli dotyczy;
okresy zatrudnienia z podaniem nazwy pracodawcy, zajmowanego stanowiska pracy, wymiaru czasu pracy i podstawy wykonywania pracy;
okresy wykonywania innej pracy zarobkowej i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności;
inne okresy zaliczane do okresu uprawniającego do zasiłku, o których mowa w ustawie;
sposób rozwiązania ostatniego stosunku pracy albo stosunku służbowego w zakresie koniecznym do ustalenia uprawnień do zasiłku;
kierunki szkoleń, którymi osoba ubiegająca się o zarejestrowanie jako bezrobotny jest zainteresowana, ewentualne zainteresowanie podjęciem zatrudnienia w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej, państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, oraz informacje o gotowości do wyrażenia zgody albo jej braku na przetwarzanie danych osobowych wraz z ich zakresem na podstawie przepisów Unii Europejskiej o sieci EURES;
fakty niezbędne do ustalenia możliwości przyznania statusu bezrobotnego,
numer rachunku płatniczego, w celu przekazywania przyznanych świadczeń;
informacje niezbędne do zgłoszenia bezrobotnego lub członka jego rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego;
informację o posiadanym statusie w przypadku cudzoziemca.
Z powyższego widać, że Powiatowy Urząd Pracy już na etapie rejestracji otrzymuje informację o posiadaniu Karty Dużej Rodziny. Ma to wpływ na pierwszeństwo w korzystaniu ze wsparcia udzielanego bezrobotnym.
Przywileje osób legitymujących się Kartą Dużej Rodziny zarejestrowanych w PUP
Należy wskazać, że pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w formach pomocy przysługuje bezrobotnym:
mającym Kartę Dużej Rodziny,
powyżej 50. roku życia,
bez kwalifikacji zawodowych,
z niepełnosprawnościami,
długotrwale,
będącymi osobami do 30. roku życia,
samotnie wychowującym co najmniej jedno dziecko.
Karta dużej rodziny a zasiłek dla bezrobotnych
Zgodnie z przepisami dotyczącymi zasiłku dla bezrobotnych obowiązującymi od czerwca 2025 roku okres pobierania zasiłku wynosi:
- 180 dni, albo
- 365 dni – dla bezrobotnych:
- z niepełnosprawnościami,
- będących członkami rodzin wielodzietnych mających Kartę Dużej Rodziny,
- powyżej 50. roku życia oraz mających jednocześnie co najmniej łącznie 20-letni okres wymieniony w ustawie,
- którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 18. roku życia, a w przypadku dziecka z niepełnosprawnością do 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub uczelni i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego,
- samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 18. roku życia, a w przypadku dziecka z niepełnosprawnością do 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub uczelni i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Przykład 1.
Przez jaki okres zasiłek dla bezrobotnych otrzymywać będą pani Izabela, matka pięciorga dzieci, i pani Maria, matka jednego dziecka, jeśli tego samego dnia zarejestrowały się w urzędzie pracy po utracie zatrudnienia? Pani Izabela, jako matka pięciorga dzieci, może otrzymywać zasiłek przez 365 dni, jeśli ma Kartę Dużej Rodziny, a pani Maria tylko przez 180 dni.
Po jakim czasie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
Bezrobotnemu zasiłek przysługuje:
- po upływie okresu, za który otrzymał ekwiwalent, odprawę lub odszkodowanie obejmujące odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę, jednorazowy ekwiwalent pieniężny za urlop górniczy, jednorazową odprawę socjalną, zasiłkową, pieniężną po zasiłku socjalnym, jednorazową odprawę warunkową lub odprawę pieniężną bezwarunkową;
- po zakończeniu odbywania praktyki absolwenckiej i otrzymywania z tego tytułu miesięcznie świadczenia pieniężnego w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- po okresie 90 dni od dnia zarejestrowania się w PUP:
- w okresie zgłoszonego do CEIDG, zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli okres prowadzenia tej działalności stanowi podstawę lub jest uwzględniany do nabycia prawa do zasiłku,
- po tym, jak rozwiązał ostatni stosunek pracy lub stosunek służbowy na mocy porozumienia stron, chyba że porozumienie stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
- po upływie okresu 90 dni od następnego dnia po dniu skierowania lub zawarciu umowy, albo od dnia przerwania realizacji, jeśli z własnej winy po skierowaniu przez PUP lub zawarciu umowy nie podjął albo przerwał realizację formy pomocy, chyba że powodem niepodjęcia albo przerwania realizacji było podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej,
- po upływie okresu 90 dni od dnia odmowy, jeśli bezrobotny odmówił bez uzasadnionej przyczyny propozycji prac społecznie użytecznych,
- po upływie okresu 90 dni od dnia odmowy albo od dnia przerwania realizacji indywidualnego planu działania, jeśli bezrobotny odmówił udziału w przygotowaniu indywidualnego planu działania.
Wysokość zasiłku dla bezrobotnych
Standardowo wysokość zasiłku wynosi obecnie:
1662,00 zł w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku,
1305,20 zł w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.
120% zasiłku przysługującego za okres pierwszych 90 dni otrzyma osoba, której wymienione w ustawie wybrane okresy wynoszą co najmniej 20 lat.
Podsumowanie
Podsumowując, Karta Dużej Rodziny na istotny wpływ na zasiłek dla bezrobotnych, ponieważ wydłuża okres jego pobierania do roku w porównaniu do innych bezrobotnych, którzy nie mogą otrzymywać zasiłku przez taki czas. Dodatkowo ma ona też wpływ na formy pomocy z PUP.
