Student ma prawo złożyć wniosek o urlop dziekański, który stanowi przerwę w odbywaniu zajęć na uczelni. Okoliczności uzasadniające jego przyznanie mogą mieć charakter osobisty, zdrowotny lub rodzinny. Jedną z bardziej istotnych kwestii w tym zakresie jest status studenta podczas urlopu dziekańskiego – jakie zasady obowiązują w takim przypadku? Piszemy na ten temat w artykule.
Status studenta – co to oznacza w świetle przepisów prawa?
Posiadanie statusu studenta jest objęte regulacjami Ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, zwanej dalej ustawą.
Rok akademicki rozpoczyna się od 1 października i trwa do 30 września, przy czym jest podzielony na 2 semestry. Studia są prowadzone na poziomie studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich.
Studenta skreśla się z listy studentów między innymi w przypadku rezygnacji ze studiów lub niezłożenia w terminie pracy dyplomowej bądź egzaminu dyplomowego. Skreślenie z listy studentów następuje w drodze decyzji administracyjnej.
W konsekwencji konkretna osoba ma status studenta do chwili:
złożenia ostatniego wymaganego egzaminu lub egzaminu dyplomowego,
zaliczenia ostatniej wymaganej programem studiów praktyki,
skreślenia z listy studiujących.
Osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do 31 października roku, w którym je ukończyła, z wyłączeniem prawa do stypendium socjalnego, stypendium dla osób niepełnosprawnych, zapomogi oraz stypendium rektora (art. 109 ustawy).
Urlop dziekański – ogólne zasady wynikające z przepisów ustawowych
Ogólne zasady udzielania studentom urlopów od zajęć zostały określone w unormowaniach ustawowych. Zgodnie z art. 85 ust. 1 pkt 3 ustawy student ma prawo do:
usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach,
urlopów od zajęć oraz
urlopów od zajęć z możliwością przystąpienia do weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się określonych w programie studiów.
Przytoczony przepis stanowi zatem podstawę do określenia – na szczeblu aktu prawnego obowiązującego w danej uczelni – zasad udzielania studentom m.in. urlopów dziekańskich.
Należy jednocześnie pamiętać o szczególnych rozwiązaniach ustawy adresowanych do studentek i studentów pełniących funkcje rodzicielskie.
Oznacza to więc, że:
studentce w ciąży i studentowi będącemu rodzicem nie można odmówić zgody na urlop dziekański,
student będący rodzicem składa wniosek o urlop dziekański – w okresie 1 roku od dnia urodzenia dziecka.
Ponadto wspomnianego urlopu dla:
studentki w ciąży udziela się na okres do dnia urodzenia dziecka;
studenta będącego rodzicem udziela się na okres do 1 roku
– z tym że jeżeli koniec urlopu przypada w trakcie semestru, urlop może być przedłużony do końca tego semestru.
Szczegółowe zasady udzielania urlopu dziekańskiego – regulamin studiów
Pisaliśmy już o tym, że szczegółowe kwestie dotyczące urlopów przysługujących studentom, w tym urlopu dziekańskiego, regulują przepisy obowiązujące w danej uczelni, które zawarto w regulaminie studiów.
Jeżeli chodzi o postanowienia regulaminu studiów, przewidują one zazwyczaj możliwość skorzystania przez studenta z urlopu studenckiego lub urlopu dziekańskiego.
Wspomniany regulamin powinien także określać okoliczności, których wystąpienie uzasadnia udzielenie urlopu dziekańskiego.
Przykład 1.
W regulaminie studiów jednej z uczelni przewidziano możliwość skorzystania przez studenta z urlopu dziekańskiego. W postanowieniach wymienionego aktu zawarto zapis, zgodnie z którym dziekan może – na wniosek złożony przez studenta – udzielić urlopu dziekańskiego w związku z zaistnieniem ważnych okoliczności uniemożliwiających uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych. Okoliczności, o których mowa, dotyczą w szczególności:
- stanu zdrowia,
- niepełnosprawności,
- obowiązków związanych z urodzeniem i wychowywaniem dziecka.
Student ma prawo do ubiegania się o urlop dziekański bezpośrednio po zaistnieniu jego przyczyny.
Z reguły student może otrzymać urlop dziekański, udzielany w wymiarze semestralnym, dwukrotnie w toku studiów, przy czym maksymalny wymiar tego urlopu obejmuje 4 semestry.
Niekiedy, w wyjątkowych okolicznościach, dziekan – na wniosek studenta – może przyznać urlop dziekański dodatkowo jeszcze jeden raz, pod warunkiem jednak, że przyznany urlop nie przekracza wymiaru 4 semestrów.
Korzystanie przez daną osobę z urlopu dziekańskiego a status studenta
Należy wyraźnie podkreślić, że osoba, która wystąpiła o udzielenie jej urlopu dziekańskiego i taki urlop uzyskała, nie traci statusu studenta. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, urlop dziekański to przerwa w odbywaniu zajęć dydaktycznych na uczelni, przewidziana w regulaminie studiów utworzonym na podstawie przepisów ustawy.
Przykład 2.
Osoba studiująca wystąpiła o urlop dziekański w związku z problemami zdrowotnymi uniemożliwiającymi jej udział w wykładach i ćwiczeniach na uczelni – następnie urlop został udzielony. W takim przypadku student nie jest skreślany z listy studentów i nie musi składać ponownego ślubowania po zakończeniu urlopu dziekańskiego. Jest ponadto uprawniony do kontynuacji studiów, jeśli omawiany urlop dobiegł końca.
Wobec tego w czasie korzystania przez studenta ze wspomnianego urlopu:
pozostaje on na dotychczasowych zasadach członkiem społeczności akademickiej,
jest uprawniony do korzystania z obiektów należących do uczelni (dotyczy to np. bibliotek),
legitymacja studencka pozostaje ważna (ważność należy przedłużać w taki sam sposób jak w przypadku aktywnych studentów).
Niezmiernie istotną kwestią jest możliwość korzystania przez studenta na urlopie dziekańskim (dzięki zachowaniu ważności legitymacji studenckiej) ze zniżek:
na przejazdy komunikacją zbiorową (miejską i kolejową),
na zakup biletów uprawniających do korzystania z ofert instytucji kultury.
Szczegółowe zasady przysługiwania ulg komunikacyjnych zostały określone w przepisach Ustawy z dnia 20 czerwca 1992 roku o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.
Status studenta podczas urlopu dziekańskiego a przysługujące prawa – podsumowanie
Ogólne zasady udzielania studentom urlopów od zajęć zostały określone w unormowaniach Ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Szczegółowe zasady udzielania urlopów dziekańskich powinny być zawarte w regulaminie studiów danej uczelni. Okoliczności uzasadniające przyznanie omawianego urlopu dotyczą przede wszystkim stanu zdrowia, niepełnosprawności oraz obowiązków związanych z urodzeniem i wychowywaniem dziecka. Student na urlopie dziekańskim korzysta z przerwy w uczestnictwie w zajęciach na uczelni, nie oznacza to jednak utraty statusu studenta podczas tego urlopu.
