Umowa agencyjna polega na tym, że przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Za wykonywanie tych czynności zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie. Umowa agencyjna należy do umów konsensualnych. Oznacza to, że zawiera się ją poprzez złożenie oświadczeń woli obu stron. Umowa agencyjna jest:
- wzajemna,
- odpłatna,
- stanowi dwustronne zobowiązanie.
Pobierz darmowy wzór umowy agencyjnej w formacie pdf i docx!
Umowa agencyjna- strony
Stronami umowy są: przyjmujący zlecenie(zleceniobiorca-agent) oraz osoba dająca zlecenie - co do zasady są to przedsiębiorcy (art. 431k.c.). Przepisy bowiem przewidują wyjątkowe sytuacje, w których osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej zawiera umowę z agentem (art. 7649).
Umowa agencyjna - forma
Forma, w jakiej może zostać zawarta umowa agencyjna, jest dowolna (z wyjątkiem tej, która rozliczana jest na zasadach art. 7617§ 1 - wymagana forma pisemna), jednak obie strony wzajemnie mogą zażądać od siebie pisemnego poświadczenia jej treści oraz ewentualnych postanowień ją zmieniających. Zaletą formy pisemnej potwierdzenia jest znacznie prostsze ustalenie momentu zawarcia umowy oraz doprecyzowania jej treści. Zawarcie umowy na piśmie, pod którym złożono podpisy, oznacza również, że każda z osób, która ją podpisała, złożyła tym samym oświadczenie woli.
Umowa agencyjna - elementy
Prawidłowo sporządzona umowa agencyjna powinna zawierać następujące elementy:
-
wskazanie pośrednictwa lub zastępstwa bezpośredniego w czynnościach podejmowanych w celu wykonania umowy,
-
wskazanie okresu, na jaki zostało zawarte zobowiązanie wynikające z umowy - czas określony lub nieokreślony.
| Uwaga! Umowa wykonywana po upływie terminu uważana jest za zawartą na czas nieoznaczony. |
-
wskazanie informacji o odpłatności - ten rodzaj umowy stanowi formę zobowiązania odpłatnego, a więc wyłączenie tej części spowodowałoby brak możliwości zakwalifikowania jej jako umowy agencyjnej. Jeżeli kwestia wynagrodzenia nie została uregulowana w postanowieniach, zleceniobiorcy przysługuje prowizja. W przypadku nieokreślenia w umowie wysokości prowizji należy się ona zgodnie z wartością określoną w art. 7581 § 3 k.c.
| Uwaga! Pośrednictwo nie może być jednorazowe bo byłoby traktowane jako umowa zlecenie. |
Umowa agencyjna- dodatkowe elementy
Dodatkowymi elementami umowy mogą być:
-
prawo wyłączności, czyli określenie, iż dający zlecenie ma prawo do zawierania umów z klientami tylko za pośrednictwem agenta. Wyłączność może dotyczyć określonej grupy klientów lub obszaru geograficznego;
-
ograniczenie działalności konkurencyjnej, jednak na okres nie dłuższy niż dwa lata po zakończeniu umowy. Ograniczenie to może dotyczyć grupy klientów, obszaru geograficznego lub/i rodzaju towarów bądź usług stanowiących przedmiot umowy. Dodatkowo, aby zostało uznane,wymagana jest forma pisemna;
-
określenie odpowiedzialności agenta za wykonanie zobowiązania przez klienta, za dodatkowym wynagrodzeniem, możliwe jest w sporządzonej umowie w formie pisemnej. Odpowiedzialność obejmuje jedynie umowy z danym klientem, przy których zleceniobiorca pośredniczył lub zawarł w imieniu zleceniodawcy.
| Uwaga! Gdy agent przekracza zakres umocowania ważność zawartej umowy z klientem zależy od jej potwierdzenia przez dającego zlecenie. W przypadku umowy agencyjnej Kodeks cywilny przewiduje jednak milczące potwierdzenie. |
Wykonanie zobowiązań z umowy agencyjnej
Zleceniobiorca, aby mieć możliwość zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń, musi mieć do tego umocowanie. Zgodnie więc z art. 759 k.c., agent jest upoważniony do:
-
przyjmowania zapłaty za świadczenia, które spełnia za dającego zlecenie,
-
przyjmowania dla dającego zlecenie świadczeń, za które płaci oraz
-
odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu zleceniodawcy.
Obowiązki agenta
Każda ze stron jest objęta obowiązkiem współdziałania oraz lojalności względem siebie. Dlatego też obowiązkiem zleceniobiorcy jest:
-
przekazywanie wszelkich informacji mających znaczenie dla zleceniodawcy,
-
przestrzeganie wskazówek dającego zlecenie,
-
podejmowanie czynności potrzebnych do ochrony praw zleceniodawcy.
Obowiązki dającego zlecenie
Dający zlecenie jest zobowiązany do:
-
przekazywania agentowi dokumentów i informacji potrzebnych do prawidłowego wykonania umowy,
-
zawiadamiania zleceniobiorcy o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy, a także o niewykonaniu umowy, przy której pośredniczył lub którą zawarł w imieniu zleceniodawcy,
-
zawiadamiania o tym, że liczba umów, których zawarcie przewiduje lub wartość ich przedmiotu będzie znacznie niższa niż ta, której mógłby się spodziewać.
Wynagrodzenie agenta
Jeżeli konkretny sposób wynagrodzenia nie został opisany w umowie, Kodeks cywilny stanowi, że zleceniobiorcy należy się prowizja. Jej wysokość jest zależna od liczby i wartości zawartych umów. Najczęściej przy tego typu metodach wykorzystuje się tzw. prowizję zwykłą - czyli pewien procent od zawieranych umów.
| Ważne! Prowizja del crede to dodatkowe wynagrodzenie dla agenta związane z jego dodatkowymi obowiązkami. Agent odpowiada za wykonanie zobowiązania klienta w określonym zakresie otrzymując wówczas taką prowizję. |
Agent może żądać prowizji od umowy zawartej po rozwiązaniu umowy agencyjnej jeśli:
- propozycja zawarcia umowy z klientem pojawiła się zanim rozwiązano umowę agencyjną,
- do jej zawarcia doszło w dużej mierze dzięki agentowi a została zawarta w rozsądnym czasie po rozwiązaniu umowy agencyjnej,
- miał prawo wyłączności dla oznaczonej grupy klientów lub obszaru a zawarto umowę z klientem w czasie trwania umowy agencyjnej bez jego udziału.
Zakończenie stosunku
Umowa agencyjna, którą zawarto na czas nieoznaczony, można wypowiedzieć z zachowaniem terminów ustawowych (czyli na miesiąc naprzód w pierwszym roku, na dwa miesiące naprzód w drugim roku oraz na trzy miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy).Wygaśnięcie stosunku prawnego umowy agencyjnej
Umowę agencyjną można wypowiedzieć ze skutkiem natychmiastowym tylko w następujących sytuacjach:
-
gdy jedna ze stron nie wykonała obowiązków w całości lub znacznej części,
-
w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności.
Natomiast, jeżeli wypowiedzenie miało miejsce z powodów, za które ponosi odpowiedzialność druga strona, jest ona zobowiązana do naprawienia szkody poniesionej przez wypowiadającego wynikającej z rozwiązania umowy.
| Uwaga! Strony mogą w formie pisemnej pod rygorem nieważności ograniczyć konkurencyjną działalność agenta po rozwiązaniu umowy. Dający zlecenie musi wypłacić agentowi odpowiednią sumę pieniędzy na czas trwania takiego ograniczenia, chyba, że umowa agencyjna została rozwiązana z powodu okoliczności, za które agent ponosi odpowiedzialność. Jeśli rozwiązanie umowy wynika z winy dającego zlecenie agent może się zwolnić z obowiązku ograniczenia działalności konkurencyjnej- składając oświadczenie na piśmie przed upływem 1 miesiąca od dnia wypowiedzenia. Ograniczenie działalności konkurencyjnej może trwać maksymalnie 2 lata od rozwiązania umowy. |
