Tymczasowy nadzorca sądowy jest to osoba, powołana przez sąd, która występuje w trwającym postępowaniu upadłościowym. Jak sama nazwa wskazuje, głównym celem funkcjonowania instytucji tymczasowego nadzorcy sądowego jest pełnienie nadzoru nad czynnościami dłużnika, które przekraczają czynności zwykłego zarządu, oraz sporządzanie listy wierzytelności. Przede wszystkim nadzorca taki czuwa nad tym, aby dłużnik nie wyprzedał swojego majątku w trakcie toczącego się postępowania.
Jakie prawa ma tymczasowy nadzorca sądowy?
Tymczasowy nadzorca sądowy, któremu na podstawie przepisów ustawy prawo upadłościowe i naprawcze przysługuje prawo do zwrotu wydatków koniecznych, które poniósł z związku z wykonywaniem czynności, jeżeli wydatki takie zostaną uznane przez sędziego. Nie ulega wątpliwości, że nadzorcy sądowemu należy się stosowne wynagrodzenie za swoją pracę. Należy rozważyć w tym momencie kto i w jakiej sytuacji pokrywa koszty ustanowienia i dokonanych czynności przez tymczasowego nadzorcę sądowego.
Na mocy przepisów kodeksu spółek handlowych, w przypadku gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, to członkowie zarządu w sposób solidarny są odpowiedzialni za jej zobowiązania. Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń potwierdził zgodność przepisu kodeksy spółek sądowych stwierdzając, że „Zobowiązania z tytułu wynagrodzenia tymczasowego nadzorcy sądowego, niewyegzekwowane od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, co do której oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości, są objęte przewidzianą odpowiedzialnością członków zarządu”. Jednakże członek zarządu ma możliwość zwolnienia się od tej odpowiedzialności. Aby tak się stało musi wykazać on, że:
-
we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości albo,
-
wszczęto postępowanie układowe, lub
-
niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez wyraźnej jego winy lub,
-
pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł w związku z tym żadnej szkody
Tymczasowy nadzorca sądowy i koszty z nim związane
Głównym problemem związanym z odpowiedzialnością za długi spółki a co za tym idzie z pokryciem kosztów związanych z ustanowieniem i działaniem tymczasowego nadzorcy sądowego jest odpowiedź na pytanie, czy odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przewidziana w przepisach kodeksu spółek handlowych rozciąga się na zobowiązania, które powstały po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości a w tym także zobowiązania z tytułu wynagrodzenia tymczasowego nadzorcy sądowego, w sytuacji oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Wszelkie wątpliwości rozwiał w tym przedmiocie Sąd Najwyższy, który ostatecznie orzekł, iż członkowie zarządu spółki z o.o. mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu wynagrodzenia tymczasowego nadzorcy sądowego na podstawie kodeksu spółek handlowych, gdy nie zostały one wyegzekwowane od spółki w toku prowadzonego postępowania.
