Prawidłowe rozliczenie usługi pośrednictwa w organizacji wydarzeń kulturalnych a VAT wymaga w pierwszej kolejności odniesienia się do tematyki miejsca świadczenia usługi. To właśnie ten czynnik, a nie lokalizacja samego eventu, pozwala ustalić, czy dana usługa podlega opodatkowaniu na terytorium Polski.
Miejsce świadczenia usług na gruncie podatku VAT
Ogólna reguła dotycząca miejsca świadczenia usług określona została w art. 28b ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2–4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
Od wyżej wskazanych zasad ogólnych, ustawodawca przewidział szereg odstępstw, na podstawie których miejsce świadczenia pewnych usług, ściśle określonych w przepisach ustawy, ustala się w sposób szczególny. W zakresie analizowanego zagadnienia interesować nas będzie art. 28g ust. 1 ustawy VAT, który to stanowi, że miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.
Należy zauważyć, że reguła dotycząca ustalenia miejsca świadczenia na podstawie art. 28g ust. 1 ustawy odnosi się do usług świadczonych na rzecz podatników i dotyczy po pierwsze, usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, a po drugie, usług pomocniczych do usług, o których mowa wyżej. Usługa wstępu to usługa, na mocy której nabywcy przyznane zostanie prawo do uczestniczenia w danej imprezie, znajdowania się w miejscu, w którym ta impreza się odbywa.
W celu pogłębionej analizy warto sięgnąć do treści art. 53 unijnej Dyrektywy VAT, gdzie podano, że miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.
Na podstawie art. 32 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego 282/2011 usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, o których mowa w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej.
Z kolei w myśl art. 32 ust. 2 rozporządzenia ustęp 1 ma zastosowanie w szczególności do:
- prawa wstępu na spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne;
- prawa wstępu na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody;
- prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria.
Usługa pośrednictwa w organizacji wydarzeń kulturalnych a miejsce świadczenia usługi
Ww. art. 32 rozporządzenia 282/2011 definiuje „usługi wstępu”, odnosząc je w szczególności do przyznania prawa wstępu na imprezy takie jak spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne, a także przyznanie prawa wstępu na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody oraz przyznanie prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria. Zakup usługi wstępu na wydarzenia kulturalne (zakup biletu wstępu) nie oznacza, że celem jest wstęp sam w sobie, ale oznacza chęć uczestniczenia w danym wydarzeniu.
Natomiast w zakresie usług pomocniczych do usług wstępu zastosowanie znajdzie art. 33 rozporządzenia, zgodnie z którym usługi pomocnicze, o których mowa w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują usługi, które są bezpośrednio powiązane ze wstępem na wydarzenia kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, świadczone oddzielnie na rzecz osoby uczestniczącej w wydarzeniu za opłatą.
Przenosząc powyższe na grunt opisanego zagadnienia, wskażmy, że usługi pośrednictwa w organizacji wydarzeń kulturalnych nie można utożsamiać z usługą wstępu. Ponadto nie jest to też usługa pomocnicza, ponieważ zgodnie z ww. definicją usługa pomocnicza to taka, która jest świadczona na rzecz osoby uczestniczącej w wydarzeniu, a nie na rzecz organizatora.
Powyższe znajduje potwierdzenie w treści interpretacji Dyrektora KIS z 9 sierpnia 2024 roku (nr 0114-KDIP1-2.4012.299.2024.1.AP):
„Zatem czynności, do których był zobowiązany Wnioskodawca, w związku z organizacją eventu (jako całości) dla Zleceniodawców zagranicznych nie można utożsamiać z usługą wstępu na imprezy, o których mowa w art. 28g ust. 1 ustawy VAT świadczoną przez Państwa na rzecz Zleceniodawców. Państwo nie zapraszaliście Zleceniodawców na swoją Galę, a jedynie wykonywaliście zlecenie na usługi organizacji eventu złożone przez inne podmioty, które to podmioty zapraszały swoich pracowników, partnerów biznesowych oraz klientów.
W opisanym we wniosku stanie faktycznym zastosowanie znajdzie reguła ogólna ustalenia miejsca świadczenia usług wynikająca z art. 28b ust. 1 ustawy – tj. miejscem świadczenia usług organizacji Gali na rzecz Zleceniodawców zagranicznych będzie miejsce, w którym Zleceniodawcy posiadali siedzibę działalności gospodarczej”.
Usługa pośrednictwa w organizacji wydarzeń kulturalnych a stawka NP
W rezultacie, nawet jeżeli wydarzenie kulturalne odbywa się na terenie Polski, a polski podatnik świadczy usługę pośrednictwa w jego organizacji, to miejsce opodatkowania będzie określane zgodnie z art. 28b ustawy VAT.
Przykład 1.
Pani Natalia świadczy na rzecz kontrahenta z Irlandii usługę pośrednictwa w zakresie organizacji koncertu w Warszawie. Gdzie znajduje się miejsce opodatkowania usługi w rozumieniu podatku VAT?
W opisanym przykładzie usługa będzie podlegać opodatkowaniu VAT w kraju siedziby kontrahenta, czyli w Irlandii. To oznacza, że zastosowanie znajdzie zasada odwrotnego obciążenia.
Pomimo faktu, że usługa taka nie podlega opodatkowaniu w Polsce, polski podatnik ma określone obowiązki w związku z wykonaniem takiej usługi. Jednym z nich jest udokumentowanie czynności fakturą.
Elementy obowiązkowe faktury określone zostały w art. 106e ust. 1 ustawy VAT. W art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy wskazano, że w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których zobowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – wyrazy „odwrotne obciążenie”.
Ponadto w świetle art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa trzeciego, faktura może nie zawierać:
- numeru, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi;
- stawki podatku (można zastosować skrót NP);
- sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
- kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.
Podsumowując, usługa pośrednictwa w organizacji wydarzeń kulturalnych nie może być utożsamiana z usługą wstępu na to wydarzenie. To powoduje, że w zakresie ustalenia miejsca świadczenia (które wpływa na zastosowanie właściwej stawki podatku) należy posiłkować się treścią art. 28b ustawy VAT, a nie art. 28g tejże ustawy.
