Przy rozpoczęciu współpracy z kancelarią prawną lub adwokatem czy radcą prawnym, najczęściej podpisuje się umowę o świadczenie usług prawnych. Umowa ta ze względu na to, że jest umową nienazwaną, może być dowolnie kształtowana przez strony, jednak z uwzględnieniem stosownych przepisów, m.in. zasady swobody umów i jej wymogów (art. 353(1) k.c.), umowy zlecenia (art. 734-751 k.c.) oraz ustawy o radcach prawnych lub ustawy - Prawo o adwokaturze czy też ustawy o notariacie (w zależności od przedmiotu umowy). Jakie elementy powinna zawierać umowa o obsługę prawną?
Umowa o obsługę prawną - przedmiot umowy
Przedmiotem umowy o obsługę prawną może być konkretna usługa lub świadczenie usług obsługi prawnej. Katalog usług, które mogą być przedmiotem umowy wymienia art. 4 ustawy - Prawo o adwokaturze czy art. 6 ustawy o radcach prawnych, warto jednak zaznaczyć, że zakres obowiązków prawnika, zawarty w umowie, może być znacznie szerszy, bowiem określony we wspomnianych ustawach katalog nie jest zamknięty.
Czym są usługi prawne?
Pojęcie usług prawnych nie jest zdefiniowane w żadnym akcie prawnym. Jako pomoc prawną rozumie się m.in. udzielanie porad prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych oraz występowanie przed sądami i urzędami. Natomiast w praktyce usługi prawne dzielą się na takie, które mogą wykonywać wyłącznie podmioty posiadające uprawnienia zawodowe, z kwalifikacjami i specjalistyczną wiedzą (adwokaci, radcowie prawni, notariusze), czyli przede wszystkim zastępstwo procesowe czy sporządzanie projektów aktów prawnych, oraz na te mniej skomplikowane, w których wystarczające jest ukończenie studiów prawniczych bez potrzeby posiadania tytułu adwokata czy radcy prawnego (np. pisanie projektów podań, umów itp.).
Zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług, do usług prawnych zaliczane są:
doradztwo prawne i reprezentacja w dziedzinie prawa karnego, prawa handlowego, prawa pracy, prawa cywilnego,
usługi prawne dotyczące patentów, praw autorskich i pozostałych praw własności intelektualnej,
usługi notarialne, arbitrażowe i pojednawcze,
usługi prawne związane z aukcjami oraz
pozostałe usługi prawne.
Umowa o obsługę prawną zawierana jest zwykle z podmiotami wykwalifikowanymi, które posiadają uprawnienia zawodowe, a więc z adwokatami lub radcami prawnymi.
Umowa o obsługę prawną - podstawowe elementy
Umowa o obsługę prawną powinna zawierać przede wszystkim:
datę i miejsce zawarcia umowy,
określenie stron umowy - czyli kancelarię (radcy prawnego, adwokata, notariusza) i przedsiębiorcę lub osobę fizyczną,
wskazanie przedmiotu umowy - określonej usługi lub ciągłego świadczenia usług prawnych,
określenie wynagrodzenie - najczęściej przyjmowana jest stawka godzinowa, nie ma natomiast przeciwwskazań, aby wysokość wynagrodzenia była z góry ustalona. Należy jednak podkreślić, że zasadniczo to wynagrodzenie nie obejmuje wynagrodzenia należnego za występowanie w imieniu strony przed sądami, gdyż minimalne stawki za takie czynności określone są w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych.
zobowiązanie do zachowania tajemnicy zawodowej - adwokat i radca prawny mają obowiązek zachować w tajemnicy wszystkie informacje, które otrzymali się w trakcie udzielania pomocy prawnej (obowiązek ten wynika z art. 6 ustawy - Prawo o adwokaturze oraz art. 3 ustawy o radcach prawnych),
podpisy obu stron.
