Do podstawowych obowiązków przedsiębiorcy należą: opłacanie podatków oraz składanie w urzędzie skarbowym obligatoryjnych deklaracji. W przypadku spóźnienia lub nawet pomyłki, podatnik musi się liczyć z negatywnymi konsekwencjami. W zależności od tego, jak istotne było przewinienie, może to być mandat skarbowy, grzywna, wyrok sądowy, a nawet pozbawienie wolności. Aby uniknąć kary, przedsiębiorca ma możliwość odwołania się do instytucji czynnego żalu, opisanej w kodeksie karnym skarbowym. Czym jest czynny żal i co powinien zawierać w 2024 roku? Wyjaśniamy poniżej.
Czynny żal do urzędu skarbowego - pobierz darmowy wzór na 2024 rok w formacie DOCX i PDF!
Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.
Co zrobić, aby czynny żal był skuteczny w 2024 roku?
Sam fakt, że przedsiębiorca złożył czynny żal nie gwarantuje mu ochrony przed karą. Czynny żal nie będzie skuteczny, jeżeli podatnik:
- został już wezwany w związku z popełnionym czynem zabronionym, a organy podatkowe udokumentowały już popełnienie przestępstwa;
- jest w trakcie postępowania kontrolnego;
- zorganizował grupę bądź nakłaniał inną osobę w celu popełnienia przestępstwa skarbowego.
Dodatkowo, aby czynny żal został uznany za skuteczny, przedsiębiorca zobowiązany jest do uiszczenia opłaty razem z odsetkami. Czynny żal chroni przed karami, ale nie zwalnia z obowiązku uregulowania powstałych zaległości i odsetek. Z instytucji czynnego żalu warto skorzystać również w sytuacji gdy to urząd zwróci się do podatnika z informacją o niedopełnieniu obowiązków ewidencyjnych np. braku wysyłki pliku JPK_V7. Jeżeli podatnik uregulował podatek VAT w terminie ale zapomniał o wysyłce pliku lub w wysyłka nie dotarła do urzędu przykładowo na skutek błędnych danych autoryzacyjnych, czynny żal mimo wszystko może uchronić podatnika przed nałożeniem kary.
Czynnego żalu nie składa się w przypadku konieczności skorygowania deklaracji. Oznacza to, że w sytuacji gdy podatnik wywiązał się z pierwotnych obowiązków sprawozdawczych i ma obowiązek wysyłki korekty deklaracji to nie ma konieczności składania czynnego żalu. Natomiast w sytuacji gdy podatnik w ogóle nie złożył deklaracji pierwotnej przed upływem ustawowego terminu, to żeby uniknąć kary, powinien złożyć czynny żal zanim organ wezwie podatnika do wyjaśnień. Złożenie czynnego żalu po wezwaniu organu do wyjaśnień jest bowiem nieskuteczne.
Przykład 1.
Pani Zuzanna w dniu 25 sierpnia złożyła plik JPK_V7 za lipiec. W dniu 30 sierpnia zorientowała się, że nie ujęła w pliku JPK_V7 faktury sprzedaży z lipca. W związku z tym niezwłocznie dokonała korekty pliku JPK_V7 za lipiec tego samego dnia. Czy pani Zuzanna powinna złożyć czynny żal w urzędzie aby uniknąć kar?
Nie, w tym przypadku wystarczy, że pani Zuzanna złożyła korektę pliku JPK_V7. Dodatkowo powinna uregulować ewentualne odsetki podatkowe z tytułu opłaconej zaległości podatkowej po terminie (termin zapłaty podatku VAT upłynął w dniu 25 sierpnia).
Forma czynnego żalu - czynny żal elektronicznie
Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego (czynny żal) podatnik składa w formie pisemnej, za pośrednictwem poczty, osobiście w urzędzie skarbowym lub elektronicznie. Wybierając elektroniczny czynny żal należy go złożyć za pomocą skrzynki ePUAP właściwego urzędu skarbowego lub za pośrednictwem portalu podatkowego pamiętając o pobraniu Urzędowego Poświadczenia Odbioru (UPO). Aby złożyć czynny żal należy wykorzystać wzór pisma ogólnego. W przypadku, kiedy urząd skarbowy nie uzna czynnego żalu za skuteczny, przedsiębiorca nie ma możliwości odwołania się od wydanej decyzji.
Treść czynnego żalu w 2024 roku
Czynny żal nie posiada urzędowego wzoru. Jednak w piśmie powinny być zawarte następujące informacje w 2024 roku:
- określenie osoby składającej czynny żal,
- adresata - Naczelnik właściwego urzędu skarbowego
- charakter popełnionego czynu,
- istotne okoliczności,
- osoby współpracujące, które miały związek z popełnionym czynem;
- czy popełniony czyn został przez podatnika naprawiony, a jeżeli nie - to jak i w jakim terminie podatnik zobowiązuje się do uiszczenia zaległych należności wraz z naliczonymi odsetkami (kalkulator odsetek ustawowych) czy złożenia obowiązkowych przedmiotów (m.in. deklaracji podatkowych).
Jeżeli zdarzenie miało charakter incydentalny, podatnik powinien przypomnieć o tym organowi skarbowemu.
Co dołączyć do czynnego żalu w 2024 roku?
Składając zawiadomienie o popełnieniu zabronionego czynu w 2024 roku, sprawca musi ujawnić okoliczności czynu oraz dane osób, które brały w nim udział. Dodatkowo zobowiązany jest także do:
- uiszczenia wymaganej należności publicznoprawnej (najpóźniej w terminie wyznaczonym przez urząd skarbowy) - potwierdzenie zapłaty;
- złożenia przedmiotów podlegających obowiązkowi, którego podatnik nie dopełnił.
Czynny żal a termin złożenia w 2024 roku
Na 2024 rok nie określono terminu, do kiedy podatnik może przyznać się do popełnionego przestępstwa. Dlatego też należy dokonać tego niezwłocznie. Oczywiście, jeżeli przedsiębiorcy zależy na uznaniu czynnego żalu za skuteczny, powinien go złożyć przed tym, jak organ skarbowy udokumentuje jego popełnienie.
