Kupowanie nowych samochodów za granicą wciąż jest dość popularne. Często takiej transakcji dokonują osoby prowadzące działalność gospodarczą. Jak rozliczyć zakup nowego pojazdu w UE przez podatnika zwolnionego z VAT?
Definicja nowego pojazdu w ustawie o VAT
W słowniku definicji zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług wyjaśnia się pojęcie tzw. “nowych środków transportu”, odnosząc się do m.in. do pojazdów lądowych.
Art. 2 pkt. 10 lit. a ustawy o VAT Ilekroć mowa o: (...) nowych środkach transportu - rozumie się przez to przeznaczone do transportu osób lub towarów: a) pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowata, jeżeli przejechały nie więcej niż 6.000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy; za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza; jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta, (...) |
W przypadku samochodów należy odnieść się do informacji z zakresu pojazdów lądowych. A zatem nowym pojazdem będzie:
| NOWY ŚRODEK TRANSPORTU | |
Pojemność skokowa silnika | Powyżej 48 cm3 |
Moc silnika | Powyżej 7,3 kW |
| Dodatkowy warunek | Przejechane nie więcej niż 6000km |
| lub | |
Od momentu dopuszczenia do użytku (zwykle pierwszej rejestracji) nie minęło więcej niż 6 m-cy | |
Warunki techniczne, odnoszące się do silnika, samochody spełniają, a zatem to, czy pojazd można uznać za nowy, czy za używany zależy od spełnienia jednego z dwóch założeń:
przejechane nie więcej niż 6.000 km,
od momentu dopuszczenia do użytku upłynęło nie więcej niż 6 m-cy.
Kwestię przejechanych kilometrów rozstrzyga stan licznika zakupionego pojazdu. Jeżeli wskazuje mniej niż 6.000 km, a był dopuszczony do użytku nawet 8 czy 10 miesięcy temu wciąż wg definicji ustawy o VAT będzie uznawany za pojazd nowy. Jeżeli jednak stan licznika wskazuje, że przejechał ponad 6.000 km, należy dokonać analizy okresu, w którym samochód został dopuszczony do użytku. Co należy uznać za moment dopuszczenia do użytku?
Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym pojazd:
został pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub
po raz pierwszy podlegał obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego,
w zależności od tego, które z tych zdarzeń miało miejsce wcześniej.
Jeżeli nie można ustalić wyżej wskazanych dat, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został:
wydany przez producenta pierwszemu nabywcy lub
po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.
Dlaczego tak istotna jest definicja nowego środka transportu? Ponieważ zależy od niej poprawność rozliczenia zakupionego w UE pojazdu.
Zakup nowego pojazdu w UE przez podatnika zwolnionego z VAT
Przedsiębiorca, korzystający ze zwolnienia z VAT, który zakupi nowy środek transportu w UE jest zobowiązany do rozliczenia transakcji jako WNT bez względu na wartość kupowanego pojazdu. Nowe środki transportu nabywane w innych krajach wspólnoty zostały bowiem określone w ustawie o VAT jako wyjątek od ogólnie przyjętych reguł i wyłączone z limitu rozliczania WNT przez nievatwoców.
Art. 9 ustawy o VAT 1. Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. (...) 3. Przepis ust. 1 stosuje się również w przypadku, gdy: 1) nabywcą jest podmiot inny niż wymieniony w ust. 2 pkt 1, 2) dokonującym dostawy towarów jest podmiot inny niż wymieniony w ust. 2 pkt 2 - jeżeli przedmiotem nabycia są nowe środki transportu. |
WNT u podatnika zwolnionego z VAT
Ustawa o VAT wskazuje, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ma miejsce, gdy nabywane towary są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo rozpoczęcia wysyłki, a:
1) nabywcą towarów jest:
a) podatnik VAT, w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT (przy czym mowa tu zarówno o czynnych podatnikach VAT, jak i o podatnikach, korzystających ze zwolnienia), lub podatnik podatku od wartości dodanej (VAT unijny), a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,
b) osoba prawna niebędąca podatnikiem
– z zastrzeżeniem art. 10 ustawy o VAT, w którym wymieni się wprost sytuacje, w których nie mamy do czynienia z WNT (w tym wymienia się iż WNT nie występuje, jeżeli nabywcą jest podatnik VAT korzystający ze zwolnienia podmiotowego ze względu na limit obrotów do 150.000 zł)
2) dokonującym dostawy towarów jest podatnik podatku VAT lub podatku od wartości dodanej.
Wspomniany art. 10 w ustępie 2 wskazuje jednak, że jeżeli nabywcą jest podatnik VAT korzystający ze zwolnienia podmiotowego, WNT nie wystąpi, ale jedynie do czasu, gdy całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Zatem każdy podatnik VAT zwolniony po przekroczeniu wspomnianego limitu wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów ma obowiązek zarejestrować się dla celów VAT-UE i rozliczać WNT.
Uwaga! Status sprzedawcy i nabywcy ani wartość transakcji nie ma znaczenia, jeżeli przedmiotem zakupu są nowe środki transportu - zawsze w takim przypadku u nabywcy występuje WNT. |
Uwaga! Jeżeli zakupiony samochód osobowy jest wart więcej niż 20.000 euro w przeliczeniu na złote (PLN) według kursu średniego NBP z dnia przekazania samochodu do używania (czyli z dnia wniesienia do ewidencji środków trwałych), jedynie część odpisów amortyzacyjnych (nieprzekraczająca ustawowej wartości limitu) będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu. |
Od tej reguły jest jednak wyjątek, dotyczący właśnie zakupu nowych środków transportu, które rozlicza się jako WNT bez względu na cenę zakupionego pojazdu. Co to oznacza w praktyce?
Zakup nowego pojazdu w UE przez podatnika zwolnionego z VAT jako WNT
Przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT kupując samochód w innym kraju Wspólnoty spełniający definicję nowego środka transportu zobowiązany jest do rozliczenia WNT. Musi zatem:
dokonać rejestracji dla celów VAT-UE na druku VAT-R (w szczególności część C3 VAT-R);
opodatkować transakcję, odprowadzając do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia zakupu podatek VAT należny (podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT nie mają prawa do odliczenia VAT naliczonego, w związku z czym zobowiązani są odprowadzić VAT należny na rachunek urzędu);
złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację na druku VAT-23 (jeżeli nabywca będzie rejestrował pojazd na terytorium kraju lub gdy nie podlega on rejestracji, ale ma być użytkowany na terytorium kraju) o dokonaniu zakupu samochodu w ramach WNT wraz załączoną kopią faktury potwierdzającej nabycie środka transportu oraz dowodem zapłaty podatku (o którym mowa w pkt 2);
złożyć i wykazać odprowadzony podatek na deklaracji VAT-8 do 25 dnia miesiąca następującego po zakupie;
złożyć informację VAT-UE w urzędzie skarbowym w wersji elektronicznej do 25 dnia miesiąca następującego po zakupie (a w przypadku wersji papierowej do 15 dnia miesiąca następującego po zakupie).
Uwaga! Od stycznia 2015 roku nie ma już obowiązku składania druków VAT-24. Zniesiono także wydawanie przez urząd skarbowy zaświadczeń VAT-25. |
Kupując zatem nowe środki transportu z krajów Unii Europejskiej, podatnik VAT, korzystający ze zwolnienia, musi pamiętać o wielu formalnościach, związanych z ich nabyciem, a przede wszystkim o konieczności odprowadzenia podatku VAT w terminie 14 dni z tytułu tego rodzaju zakupu.
