Zwolnienie lekarskie służy do zagwarantowania choremu pracownikowi wypoczynku, który wspomaga rekonwalescencję. Niestety, zatrudnieni czasem wykorzystują zwolnienie lekarskie, by dostać parę dni wolnego, nie czerpiąc przy tym z puli urlopowej. Aby temu przeciwdziałać, pracodawca może skontrolować swojego pracownika, który przebywa na zwolnieniu. Wyniki takiej kontroli mogą spowodować utratę prawa do zasiłku chorobowego.
Zwolnienie lekarskie - kontrola prawidłowości wykorzystania
Metoda kontroli podwładnego na zwolnieniu lekarskim jest uzależniona od liczby pracowników w firmie. Jeśli kadra liczy więcej niż dwadzieścia osób, wówczas taką inspekcję może zrealizować pracodawca osobiście lub upoważniona przez niego osoba. W przypadku firmy liczącej mniej niż dwudziestu pracowników kontrolę prowadzi ZUS - ale jedynie wtedy, gdy pracownik pobiera zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne. Zakład na wniosek pracodawcy sprawdza, czy zwolnienie lekarskie jest wykorzystane prawidłowo.
Pracownik jest kontrolowany w miejscu zamieszkania, czasowego pobytu lub w innej lokalizacji - jeśli jest to konieczne. Jeśli taka osoba pracuje jeszcze w innym zakładzie pracy bądź posiada własną działalność, wówczas te miejsca również podlegają inspekcji. Nieobecność pracownika w miejscu zamieszkania (lub czasowego pobytu) nie oznacza od razu, że zwolnienie lekarskie jest nieprawidłowo wykorzystywane. Chory podwładny może wówczas np. czekać w kolejce do lekarza lub robić zakupy spożywcze.
Powód nieobecności musi zostać uzasadniony - jeśli pracownik tego nie uczyni albo przekroczy przeznaczony na to termin, wówczas fakt ten może stanowić dowód, że zwolnienie lekarskie jest nieprawidłowo wykorzystywane.
Zwolnienie lekarskie - kto jest zazwyczaj kontrolowany?
Do sprawdzenia, czy zwolnienie lekarskie jest właściwie wykorzystywane, trzeba typować osoby, które:
- często wykorzystują krótkotrwałe zwolnienia lekarskie,
- dostarczają zwolnienia lekarskie wystawiane przez różnych lekarzy,
- korzystają z kolejnych okresów zasiłkowych,
- wcześniej były pozbawione prawa do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego w związku z tym, że nieprawidłowo wykorzystali zwolnienie lekarskie,
- wcześniej składały zaświadczenie lekarskie po obowiązującym terminie, co skutkowało obniżeniem zasiłku o 25%.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
Zwolnienie lekarskie - nieprawidłowe wykorzystanie
Zwolnienie lekarskie jest nieprawidłowo wykorzystywane, gdy pracownik z niego korzystający nie respektuje zaleceń lekarskich - chodzi tu o adnotację w zaświadczeniu ZUS ZLA o tym, czy pacjent może chodzić. Osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim ma prawo do wykonywania czynności, które służą zaspokojeniu fundamentalnych potrzeb życiowych. Nie wolno mu zaś wykonywać prac mogących pogorszyć stan zdrowia. Jeśli pracownik mieszka samotnie, a lekarz zalecił mu leżenie, wówczas ma prawo wyjść po potrzebne sprawunki lub przenieść się do rodziny - ale w tym przypadku należy zawiadomić pracodawcę o zmianie miejsca pobytu.
| Uwaga! Zwolnienie lekarskie wyklucza wykonywanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej - bez względu na rodzaj stosunku prawnego (bądź jego brak). |
Zakończenie kontroli pracownika na zwolnieniu lekarskim
Po zakończeniu czynności kontrolnych sporządzany jest protokół, w którym opisywane są ewentualne okoliczności nieprawidłowego wykorzystania zwolnienia lekarskiego. Pracownik ma prawo odnieść się do zawartych w nim informacji.
Kontrola kończy się protokołem opisującym ewentualne niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego. Kontrolowany może odnieść się do uwzględnionych w protokole konkluzji. Następnie dokument ten trafia do ZUS, gdzie jest analizowany. Protokół może stanowić podstawę do żądania zwrotu bezprawnie pobranego zasiłku chorobowego. Podwładny ma prawo odwołać się od decyzji do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Utrata prawa do zasiłku obejmuje cały okres zwolnienia lekarskiego - ale bez części, która przypada na hospitalizację.
ZUS sprawdza nie tylko pracowników - zobacz, jak ZUS może kontrolować firmy.
