Przekroczenie pierwszego progu podatkowego - jak dokonać obliczeń?

Jeszcze do 2020 roku roku w momencie przekroczenia progu podatkowego wyższa zaliczka na podatek dochodowy pobierana była dopiero od kolejnego miesiąca. Sposób naliczania podatku jednak zmienił się. Z czym wiąże się przekroczenie pierwszego progu podatkowego i co to oznacza dla podatników osiągających wysokie dochody? Wyjaśniamy w artykule.

Ile wynosi próg podatkowy?

Przy rozliczaniu podatku stosowane są dwie stawki – 12% i 32%. Same progi podatkowe nie zmieniały się już od kilku lat. Od 2022 roku progi podatkowe prezentują się następująco:

• I próg podatkowy, czyli 12%, obowiązuje do 120 000,00 zł,
• II próg podatkowy, czyli 32%, dotyczy kwoty dochodu przekraczającego 120 000,00 zł rocznie.

Jaki próg podatkowy 2024?

Podatek dochodowy w 2024 roku (tj. w rozliczeniu dokonywanym za rok 2023) podatnicy rozliczą według stawki 12% oraz stawki 32% (od nadwyżki dochodu ponad kwotę 120 tys. zł).

Aby uniknąć opodatkowania 32% stawką podatku, pracownik może złożyć stosowne oświadczenie o rozliczaniu się wspólnie z małżonką/małżonkiem. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy druga osoba nie przekracza pierwszego progu podatkowego oraz po spełnieniu innych kryteriów, takich jak pozostawanie w związku małżeńskim oraz posiadanie wspólności majątkowej.

Od jakiej kwoty 32% podatku 2024?

Stawka podatku w pierwszym progu podatkowym wynosi 12% do kwoty 120 tys. zł i 32% od nadwyżki ponad 120 tys. zł. Kwota wolna od podatku wynosi 30 tys. zł – tak jak w 2022 roku.

Przekroczenie pierwszego progu podatkowego

Podstawę obliczenia podatku stanowi dochód rozumiany jako różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania, pomniejszona o odliczenia ustawowe, takie jak składki na ubezpieczenia społeczne.

Podstawa opodatkowania = wynagrodzenie brutto – 250 zł lub 300 zł (tj. KUP pracownika) – 13,71% z wynagrodzenia brutto (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika). Podstawa opodatkowania zawsze powinna zostać zaokrąglona do pełnych złotych.

Obecnie pobieranie zaliczki na podatek wygląda następująco:

• za miesiące, w których dochody danego pracownika nie przekraczają pierwszego progu podatkowego, pracodawca ma obowiązek naliczać 12% podatek;
• w miesiącu przekroczenia pierwszego progu w danym zakładzie pracy pracodawca powinien naliczyć podatek 12% od części dochodów, które nie przekroczyły pierwszego progu, natomiast od kwoty nadwyżki – 32% podatku;
• w kolejnym miesiącu po przekroczeniu pierwszego progu zaliczki wyniosą 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Co istotne, powyższy proces postępowania odnosi się głównie do osób objętych obowiązkiem podatkowym, które nie podlegają pod ulgę PIT dla młodych.

Przekroczenie progu u osób zwolnionych z PIT

Zgodnie z obowiązującymi przepisami młodzi pracownicy mają prawo skorzystać z zerowego podatku. Zwolnienie od podatku dla młodych przysługuje osobom, które nie ukończyły 26. roku życia. W przypadku ich rozliczania proces postępowania dotyczący przekroczenia limitu przychodów wygląda następująco:

• przez pierwsze miesiące należy sumować kwoty wynagrodzenia brutto uzyskiwanego przez pracownika. W miesiącu przekroczenia sumy przychodów podlegających zwolnieniu (85 528,00 zł) wynagrodzenie ponad ten próg zostanie objęte 12% podatkiem;
• od momentu przekroczenia limitu przychodu należy zacząć naliczać od zera dochód podlegający opodatkowaniu w sposób narastający. W miesiącu przekroczenia kwoty dochodu w wysokości 120 tyś zł wynagrodzenie podatnika zostanie objęte proporcjonalnie 12% i 32% podatkiem;
• w kolejnych miesiącach po przekroczeniu pierwszego progu dochodowego podatek należny będzie wynosił 32%.

Przekroczenie pierwszego progu podatkowego 2024 roku

Oprócz zwiększenia progów podatkowych od 2022 r.  zwiększyła się również kwota wolna od podatku. Jej wzrost jest znaczący z 8 000,00 zł do 30 000,00 zł. Zmiana ta z kolei wpływa na kwotę zmniejszającą podatek, która od lipca 2022 roku to 300 zł. Natomiast od 2023 roku można ją dzielić między 3 płatników, czyli  może wynosić 300,00 zł, 150,00 zł lub 100,00 zł.

Przykład 1.

Pytanie:

Pani Barbara zarabia 30 000,00 zł. Miejsce jej zamieszkania znajduje się w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 250 zł (jest to jedyny stosunek pracy pracownika). W maju 2024 roku nastąpiło przekroczenie pierwszego progu podatkowego. Jak wówczas powinno wyglądać wyliczenie?

Odpowiedź:

Pracodawca powinien naliczyć podatek zgodnie z następującym schematem:
dochód narastająco od stycznia do maja: 128 185,00 zł
128 185,00 zł – 120 000,00 zł = 8 185,00 zł przekroczenie pierwszego progu podatkowego
Wypłata za czerwiec:

• wynagrodzenie brutto: 30 000,00 zł
• składki ZUS: 4 113,00 zł
• KUP: 250,00 zł
• podstawa opodatkowania PIT: 25 637,00 zł
• składka zdrowotna: 25 887,00 zł × 9% = 2 329,83 zł
• stawka podatku dochodowego 12% do kwoty 120 000,00 zł + 32% od nadwyżki
• 128 185,00 zł – 120 000,00 zł = 8 185,00 zł (ponad limit)
• 8 185,00 × 32% = 2 619,20 zł
• 25 637,00 zł – 8 185,00 zł = 17 452,00 zł (poniżej limitu)
• 17 452,00 zł × 12% = 2 094,24 zł
• ulga podatkowa: 300,00 zł 
• podatek dochodowy do zapłaty:  2 094,24zł  + 2 619,20 zł − 300 zł = 4 413,44 zł ~ 4 413,00 zł

Przykład 2.

Pytanie:

W październiku 2024 roku (narastająco od początku roku kalendarzowego) dochód pracownika wyniósł: 115 000,00 zł. Dodatkowo nie ma on naliczanych składek emerytalno-rentowych w związku z przekroczeniem i złożeniem stosownego oświadczenia. W listopadzie 2023 roku pracownik uzyskał przychód w wysokości: 27 000,00 zł. Miejsce jego zamieszkania znajduje się tam, gdzie zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 250 zł. Ile będzie wynosić podatek?

Odpowiedź:

115 000,00 zł + 26 089,50 zł = 141 089,00 zł

141 089,00 zł – 120 000,00 zł = 21 089,00 zł

• 27 000,00 zł zł brutto wynagrodzenia
• składki ZUS: 661,50 zł (27 000,00 x 2,45% – tylko składka chorobowa)
• KUP: 250,00 zł
• podstawa opodatkowania PIT: 26 089,00 zł (27 000,00 zł – 661,50 zł – 250,00 zł)
• podstawa składki zdrowotnej: 26 338,50 zł (27 000,00 zł – 661,50 zł)
• składka zdrowotna: 2 370,46 zł (26 338,50 × 9%)
• stawka podatku dochodowego 12% do kwoty 120 000 zł + 32% od nadwyżki
• 141 089,00 zł – 120 000,00 zł = 21 089,00 zł (ponad limit)
• 21 089,00 zł × 32% = 6 748,48 zł
• 26 089,000 zł – 21 089,00 zł = 5 000,00 zł (poniżej limitu)
• 5 000,00 zł x 12% = 600,00 zł
• ulga podatkowa: 300,00 zł 
• podatek dochodowy do zapłaty: 600,00 zł + 6 748,48 zł – 300,00 zł = 7 048,48 zł ~ 7 048,00 zł.

Przekroczenie pierwszego progu podatkowego a generowanie Pit 11 w systemie wFirma.pl

System wFirma.pl przy umowach o pracę automatycznie pilnuje wartości progu podatkowego. Generując listy płac KADRY » LISTY PŁAC » MENU » ZBIORCZE » DODAJ do granicy dochodu 120 000 zł naliczony zostanie podatek od stawki 12%, a po przekroczeniu ograniczenia podatek będzie liczony od 32%. Przekroczenie pierwszego progu podatkowego zostanie także uwzględnione w deklaracji PIT-11, którą można wygenerować KADRY » DEKLARACJE » ROCZNE » DODAJ DEKLARACJĘ. 

W wygenerowanej deklaracji PIT-11 zostaną automatycznie uwzględnione takie informacje, jak przychody, koszty, składki odliczone oraz podatek od wynagrodzeń pracowników. Dzięki temu roczne deklaracje związane z zatrudnianiem pracowników są łatwe i bardzo intuicyjne.