Budżet środków unijnych dla województwa podkarpackiego na lata 2021-2027 wynosi blisko 2,2 mld euro. Mimo spadku pomocy skierowanej dla Polski region otrzymał ponad 67 mln euro więcej w porównaniu do perspektywy finansowej 2014-2020. Wśród projektów najbardziej oczekiwanych wymienia się inwestycje w ochronę środowiska. Na przeciwdziałanie negatywnym skutkom zmian klimatycznych, efektywność energetyczną oraz odnawialne źródła energii zarezerwowano kwotę 500 mln euro. Podobnie jak w latach ubiegłych o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich dla podkarpackiego będą mogli ubiegać się zarówno przedsiębiorcy, samorządy, szkoły, placówki medyczne, kościoły i związki wyznaniowe, jak i fundacje i stowarzyszenia. Program regionalny składa się z 10 osi priorytetowych, które obejmują część infrastrukturalną, na którą zostanie przeznaczone 1 mld 634 mln euro oraz społeczną z budżetem w wysokości 547 mln euro. W artykule zostaną szczegółowo przedstawione działania wspierające rozwój przedsiębiorczości w województwie podkarpackim. Sprawdź, jakie można uzyskać dotacje dla firm z podkarpacia.
Dotacje dla firm z podkarpacia w zakresie aktywizacji zawodowej
Pierwszy nabór wniosków w 2023 roku został już rozstrzygnięty. W ramach Działania 7.1 Aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy kwota 135 mln zł została przekazana wszystkim powiatowym urzędom pracy z województwa podkarpackiego. Realizowanych będzie 21 projektów, w ramach których:
- wsparcie uzyska 6687 osób bezrobotnych (w tym 2146 osób w wieku do 30. roku życia),
- zostanie przyznanych 1191 dotacji na otwarcie działalności gospodarczej,
- sfinansowane będzie pracodawcom 1029 miejsc pracy dla osób bezrobotnych,
- 2652 osoby będą mogły odbyć staże,
- 758 osób bezrobotnych zostanie skierowanych w ramach prac interwencyjnych do pracy.
Na uwagę zasługuje fakt, że dzięki środkom unijnym powstanie blisko 1200 nowych działalności gospodarczych w regionie, a ponad 1000 nowych miejsc pracy będzie utworzonych dzięki wsparciu dla pracodawców, którzy będą chcieli zatrudniać osoby bezrobotne. W ramach Priorytetu 7 Kapitału ludzkiego gotowego do zmian przewidziano również działania aktywizujące młodzież w szczególnie trudnej sytuacji, poprawiające sytuację pracujących osób ubogich oraz odchodzących z rolnictwa oraz edukacji. Na wskazane cele do 2027 roku zabezpieczono budżet w kwocie 575 mln euro.
Kto może realizować projekty dotyczące ekonomii społecznej?
Regionalny program województwa podkarpackiego przewiduje również wsparcie dla Podmiotów Ekonomii Społecznej. W ogłoszonym 28 lipca br. naborze wniosków o środki w ramach Działania 7.16 Ekonomii społecznej mogą ubiegać się m.in. przedsiębiorstwa, organizacje społeczne i związki wyznaniowe oraz partnerstwa. Czy każdy przedsiębiorca może ubiegać się o dotację na wspomniany cel? Wnioskodawcą może być wyłącznie podmiot, który uzyskał akredytację, lub poddał się procesowi akredytacji ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego do wszystkich typów usług ekonomii społecznej. Akredytacja, o której mowa w art. 36 ustawa o ekonomii społecznej, wymagana jest w chwili podpisywania umowy o dofinansowanie realizacji projektu. Na etapie składania wniosku wystarczające jest oświadczenie wnioskodawcy dotyczące poddania się procesowi akredytacji. Na co można uzyskać dofinansowanie? Przedsiębiorstwo społeczne może liczyć przede wszystkim na:
- bezzwrotne wsparcie finansowe na utworzenie i utrzymanie nowych miejsc pracy;
- realizację usług animacyjnych i inkubacyjnych realizowanych w systemie popytowym;
- wsparcie w opracowaniu i realizacji indywidualnych planów reintegracyjnych dla pracowników zagrożonych wykluczeniem społecznym;
- wsparcie doradcze, szkoleniowe, edukacyjne i biznesowe realizowane na rzecz pracowników zaprojektowane zgodnie z oczekiwaniami i zdiagnozowanymi potrzebami;
- optymalizację procesów zarządzania oraz budowania strategii.
Maksymalny dopuszczalny poziom dofinansowania projektu wynosi 95% bez uwzględnienia środków przekazywanych przez beneficjentów na tworzenie i utrzymanie miejsc pracy w przedsiębiorstwach społecznych, które są dofinansowane w 100%. Ogólna pula środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów w ogłoszonym konkursie wynosi ponad 104 mln zł.
Jak podnieść kwalifikacji pracowników?
Władze województwa podkarpackiego liczą również na wzmocnienie konkurencyjności regionu poprzez podniesienie kwalifikacji i kompetencji podkarpackich pracodawców i pracowników z wykorzystaniem usług rozwojowych. Działanie 7.9 Rozwój kwalifikacji i kompetencji kadr to kontynuacja wsparcia z perspektywy 2014-2020. Baza Usług Rozwojowych, która dostosowana jest do aktualnych potrzeb osób szkolących, dostępna będzie jeszcze w tym roku. W sierpniu br. powinien nastąpić wybór operatora, za którego pośrednictwem podkarpaccy przedsiębiorcy będą mogli korzystać z ogólnych i specjalistycznych szkoleń oraz doradztwa. Wówczas zostanie określona maksymalna kwota dofinansowania pojedynczej usługi rozwojowej w przeliczeniu na 1 godzinę usługi dla 1 pracodawcy lub wydelegowanego pracownika. Co do zasady ze wsparcia będą mogły skorzystać mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Ogólna pula środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów wynosi ponad 58 mln zł.
Co jeszcze w ramach priorytetu 7 Kapitał ludzki gotowy do zmian?
Priorytet 7 to najbardziej rozbudowana część programu Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027. Poza opisanymi powyżej trzema działaniami znajdziemy tam jeszcze 16 innych przedsięwzięć. Warto wspomnieć o kilku, w ramach których przedsiębiorcy są uprawnieni do składania wniosków. Województwo podkarpackie będzie w najbliższych latach wspierało edukację przedszkolną. Tworzenie nowych miejsc przedszkolnych, dostosowanie istniejącej bazy lokalowej, wydłużenie godzin pracy oraz zakup pomocy dydaktycznych będzie możliwy w ramach Działania 7.11. Poprawa sytuacji na rynku pracy osób ubogich pracujących oraz odchodzących z rolnictwa poprzez m.in. większy dostęp do trwałego zatrudnienia oraz podnoszenie kwalifikacji i kompetencji to główne cele Działania 7.4. Kompleksowe programy rozwojowe, ukierunkowane na podniesienie jakości edukacji zawodowej m.in. poprzez współpracę z pracodawcami i otoczeniem społeczno-gospodarczym oraz staże i praktyki uczniowskie zawarto w Działaniu 7.13, w ramach którego o dotacje mogą ubiegać się przedsiębiorcy lub pracodawcy. Warto również wspomnieć o wsparciu procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych pracowników oraz przedsiębiorców, które będzie dostępne w ramach Działania 7.8. Tutaj przedsiębiorcy mogą realizować projekty dotyczące zrównoważonego pod względem płci uczestnictwa w rynku pracy i zwalczania wszelkich form dyskryminacji m.in. w obszarze zarządzania wiekiem i kompetencjami pracowników. Biorąc pod uwagę powyższe, przedsiębiorcy z województwa podkarpackiego zainteresowani realizacją projektów z szeroko rozumianego rozwoju kapitału ludzkiego (finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego) mają do wyboru całą gamę działań.
Jak pozyskać dotacje na badania i rozwój?
Mikro, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa z województwa podkarpackiego już 31 sierpnia 2023 roku będą mogły aplikować o środki na rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystanie zaawansowanych technologii. Do podziału w ramach Działania 1.1 Badania i rozwój będzie kwota 90 mln zł. Warunkiem dopuszczenia do udziału w konkursie jest prowadzenie działalności gospodarczej na terenie województwa podkarpackiego w sposób zorganizowany i ciągły oraz uzyskiwanie przychodów z tej działalności przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia naboru wniosków. Wsparcie zostanie skierowane do przedsiębiorstw na realizację modułowych projektów badawczo-rozwojowych obejmujących swoim zakresem:
- prowadzenie prac B+R lub inwestycje w infrastrukturę B+R (moduł obligatoryjny);
- prace przedwdrożeniowe (np. certyfikacja i atestacja, uzyskanie ochrony własności intelektualnej (moduł fakultatywny);
- usługi doradcze (moduł doradztwo).
Warto zwrócić uwagę, że program Fundusze Europejskie dla Podkarpacia przewiduje również wsparcie w zakresie wdrożenia badań mających na celu wytworzenie innowacyjnych produktów i usług, a także wprowadzenie nowych procesów produkcyjnych. Ogłoszenie konkursu w ramach Działania 1.3 Wdrożenie prac B+R, innowacji przez MŚP zaplanowano na 1 października 2023 roku. Do podziału między przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą na terenie województwa podkarpackiego, przez okres nie krótszy niż 24 miesiące, będzie pula 60 mln zł. Zgodnie z mapą pomocy regionalnej mikro i małe przedsiębiorstwa mogą liczyć na dofinansowanie 70% wartości inwestycji, średnie do 60%. Wydatki kwalifikowalne powinny mieścić się w przedziale od 800 tys. do 3 mln zł.
Kto może ubiegać się o dotację na przygranicznym obszarze funkcjonalnym?
W ramach Działania 1.3 przewidziano również komponent pt. Wsparcie rozwoju i konkurencyjności MŚP w formie dotacji. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że nie każdy przedsiębiorca z województwa podkarpackiego może złożyć wniosek. Pomoc udzielana jest podmiotom realizującym inwestycje na przygranicznym obszarze funkcjonalnym (na zewnętrznej granicy UE), co oznacza, że infrastruktura nabyta lub wytworzona w ramach projektu musi być zlokalizowana na terenie jednej z 43 gmin wymienionych w dokumentacji konkursowej. Wsparcie skierowane jest do MŚP w zakresie projektów inwestycyjnych polegających na zwiększeniu mocy produkcyjnych, rozbudowie zakładów, dywersyfikacji produktów/usług, zmianie sposobu produkcji/świadczenia usług, które prowadzą do wzrostu rozwoju oraz konkurencyjności MŚP zarówno na rynku regionalnym, jak i krajowym czy międzynarodowym. Warunkiem dopuszczającym do udziału w konkursie jest prowadzenie działalności gospodarczej przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Wartość wydatków kwalifikowalnych w projekcie powinna mieścić się w przedziale od 100 tys. do 3 mln zł. Obecnie trwa ocena wniosków złożonych w pierwszym tegorocznym naborze, który został zakończony 14 lipca (do podziału między MŚP jest 60 mln zł).
Czy przewidziano dotacje w zakresie efektywności energetycznej dla przedsiębiorstw?
Mimo że w programie Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027 zarezerwowano pokaźną kwotę na działanie w zakresie ochrony środowiska, nie wszystkie podmioty mogą liczyć na dotacje. Wsparcie bezzwrotne przewidziano przede wszystkim dla podmiotów publicznych. A co z przedsiębiorcami? Dla nich zarezerwowano instrumenty zwrotne w formie niskooprocentowanych pożyczek udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W ramach Działania 2.2 będzie można realizować projekty dotyczące poprawy efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach poprzez odzyskiwanie energii w procesie produkcyjnym, modernizację energetyczną budynków wraz z instalacją odnawialnych źródeł energii. Działanie 2.4 stwarza natomiast możliwość budowy i rozbudowy instalacji do produkcji OZE wraz z przyłączami do sieci lub inwestycje w magazyny energii, działające na potrzeby OZE, w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, cieplnej oraz wodoru niskoemisyjnego.
Na zakończenie warto wspomnieć, że województwo podkarpackie nie zapomniało o wsparciu mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w wejściu na rynki zagraniczne. W ramach Działania 1.3 zostanie wyłoniony operator udzielający dotacji m.in. na udział w targach i misjach zagranicznych. Do wykorzystania będzie alokacja ponad 22 mln zł.
W opracowaniu przedstawiono tylko działania przewidziane dla przedsiębiorców w ramach programu Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027. Należy jednak mieć na uwadze, że podmioty gospodarcze z tego regionu mają do dyspozycji również program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027, który przewiduje m.in. wsparcie dla startupów, wdrażanie projektów przyjaznych środowisku, środki na automatyzację, robotyzację i wzornictwo MŚP oraz rozwój turystyki. Dodając do tego wysoki poziom dofinansowania projektów (zgodnie z mapą pomocy regionalnej do 70% wartości projektów), można śmiało stwierdzić, że w najbliższych latach dzięki wsparciu unijnym w województwie podkarpackim możemy liczyć na dynamiczny wzrost konkurencyjności MŚP oraz tworzenie nowych miejsc pracy.
