Działalność badawczo-rozwojowa to siła napędowa każdej gospodarki. To, jak dużo innowacyjnych rozwiązań powstanie w naszym kraju, ma istotny wpływ na rozwój gospodarczy oraz pozycję Polski w Unii Europejskiej oraz na arenie międzynarodowej. Nie dziwi więc fakt, że Wspólnota bardzo chętnie przekazuje środki na projekty B+R. Zarówno w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027, jak i programach regionalnych poszczególnych województw znajdziemy konkursy na prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej dla przedsiębiorców. Sprawdźmy zatem, co w przedmiotowym zakresie, w tym w obszarze dotacje na działalność badawczo-rozwojową, oferują programy dedykowane dla podmiotów prowadzących działalność na północy kraju, a mianowicie w województwach pomorskim i podlaskim.
Jakie główne typy projektów w zakresie B+R wspiera program Fundusze Europejskie dla Podlaskiego?
Przedsiębiorcy z województwa podlaskiego, którzy szukają wsparcia na działalność badawczo-rozwojową, na pewno powinni się zainteresować priorytetem 1 Badania i innowacje programu Fundusze Europejskie dla Podlaskiego 2021-2027. To właśnie tam znalazły się typy projektów, których realizacja ma przyczynić się do rozwoju regionalnego potencjału B+R. W ramach działania 1.1 istnieje możliwość pozyskania wsparcia na:
- działalność badawczo-rozwojową przedsiębiorstw oraz ich konsorcjów – obowiązkowe elementy projektu to: badania przemysłowe i prace rozwojowe lub wyłącznie prace rozwojowe, dodatkowo elementem projektu może być uzyskanie i ochrona własności intelektualnej wytworzonych w ramach projektu rozwiązań oraz wdrożenie ich wyników;
- rozwój infrastruktury B+R przedsiębiorstw – inwestycje w aparaturę i sprzęt niezbędny do prowadzenia prac na rzecz tworzenia innowacyjnych produktów i usług;
- wdrożenie prac B+R oraz innowacji (wyłącznie przez MŚP) – wsparcie udzielane w formie dotacji warunkowej;
- działalność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw – bon na badania (projekt grantowy) dotyczy projektów o małej skali obejmujących w szczególności przeprowadzenie badań, audyt technologiczny, nabycie licencji, wsparcie w zakresie przejścia procedury ochrony patentowej (podmiotem udzielającym grantów jest Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego).
Wszystkie ww. projekty powinny wpisywać się w regionalne inteligentne specjalizacje, a także uzupełniać nowe specjalizacje wynikające z procesu przedsiębiorczego odkrywania (PPO).
Dotacje na działalność badawczo-rozwojową - jak skorzystać?
W lutym 2025 roku zakończył się konkurs ogłoszony przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w ramach działania 1.1 Rozwój regionalnego potencjału B+R, typ 4 Publiczna infrastruktura organizacji badawczych. W ramach niniejszego naboru o dofinansowanie mogły ubiegać się organizacje badawcze w zakresie tworzenia lub rozwoju publicznej infrastruktury badawczej, która będzie wykorzystywana m.in. do działalności gospodarczej. Zgodnie z zapisami regulaminu priorytetem jest wykorzystanie istniejącej infrastruktury w szczególności do współpracy z przedsiębiorcami. Elementem składanego projektu musiało być natomiast wsparcie kompetencji pracowników organizacji badawczych w związku z komercyjnym wykorzystaniem infrastruktury. Chociaż w ramach naboru to nie przedsiębiorcy aplikowali o środki (wniosek mogła złożyć tylko organizacja badawcza), korzyści ze wsparcia unijnego będą odczuwalne wśród podmiotów gospodarczych działających w regionie. Kwota ponad 81 mln zł (alokacja na nabór) ma się bezpośrednio przyczynić do rozwijania i wzmacniania zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystania zaawansowanych technologii przez firmy z województwa podlaskiego. Czekamy zatem na wyłonienie organizacji badawczych, które będą wspierały rozwój przedsiębiorczości w regionie.
Jakie proinnowacyjne usługi dla przedsiębiorców z województwa podlaskiego zaplanowano w programie regionalnym?
W ramach działania 1.1 Rozwój regionalnego potencjału B+R zaplanowano również typ 5, czyli Proinnowacyjne usługi dla przedsiębiorstw, które obejmują:
- usługi doradcze w zakresie innowacji – pomoc i szkolenia w zakresie transferu wiedzy, nabywania i ochrony wartości niematerialnych i prawnych;
- usługi wsparcia innowacji – udostępnianie przestrzeni biurowej, banków danych, badań rynku, laboratoriów, znakowanie, testowanie, certyfikację jakości w celu opracowania bardziej efektywnych produktów i procesów.
Co jest celem tego działania? Przede wszystkim chodzi o wdrażanie innowacji w firmach lub nawiązywanie współpracy w tym obszarze z partnerami z kraju i zagranicy. Usługi mają być świadczone przez akredytowane na poziomie krajowym instytucje otoczenia biznesu (IOB), a także klastry oraz odpowiadać indywidualnym potrzebom przedsiębiorców.
Które działania wspierają prowadzenie prac badawczo-rozwojowych przez przedsiębiorców z województwa pomorskiego?
Dla przedsiębiorców mających siedzibę w województwie pomorskim, którzy chcą pozyskać środki na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, jest to doskonały czas, aby zainteresować się ofertą programu Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027. W marcu 2025 roku został ogłoszony nabór wniosków w ramach działania 1.1 Badania i innowacje w przedsiębiorstwach. W terminie od 24 marca do 9 maja 2025 roku istnieje możliwość aplikowania o środki na następujące przedsięwzięcia:
- realizację prac B+R (w tym w ramach regionalnych agend badawczych na podstawie współpracy przedsiębiorstw oraz jednostek naukowych i badawczych, np. szkół wyższych);
- realizację prac B+R przez mikro i małe firmy (w tym z udziałem jednostek naukowych i badawczych), wraz z komercjalizacją i wdrożeniem wyników prac B+R;
- rozwój infrastruktury B+R w przedsiębiorstwach rozumianej jako:
- budowa, rozbudowa, przebudowa laboratoriów specjalistycznych, działów B+R lub centrów badawczo-rozwojowych w przedsiębiorstwach,
- zakup wyposażenia, w tym aparatury badawczej, sprzętu i urządzeń laboratoryjnych, technologii i innej niezbędnej infrastruktury służącej tworzeniu innowacyjnych produktów i usług.
Warunkiem uzyskania wsparcia na inwestycje w infrastrukturę B+R dla MŚP (trzeci typ projektu) jest przedstawienie planu w zakresie wykorzystania tej infrastruktury (agendy badawczej), który uprawdopodobni jej efektywne wykorzystanie. Ponadto w ramach typów projektu 1) i 2) jako element projektu możliwe jest wsparcie technologii cyfrowych oraz ochrona własności intelektualnej przedsiębiorstwa oraz transferu technologii poprzez np. nabycie praw własności intelektualnej (jeżeli jest uzasadniona wynikami prac B+R). Kto i gdzie może złożyć wniosek? Podmiotami uprawnionymi do aplikowania są MŚP mające siedzibę w granicach administracyjnych województwa pomorskiego. Za przyjmowanie i ocenę wniosków odpowiada Agencja Rozwoju Pomorza, która na rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych przeznaczy kwotę 80 mln zł. W zakresie prac B+R i infrastruktury B+R przedsiębiorcy mogą liczyć na dotacje bezzwrotne. Przedsiębiorcy, którzy będą chcieli wdrażać wyniki prac B+R, mogą liczyć jedynie na dotację warunkową. W zależności od rodzaju wydatku wsparcie oscyluje od 50% do 80% wartości projektu.
Na czym polega weryfikacja pomysłów w fazie proof of concept?
Zanim przedsiębiorca wprowadzi na rynek nowy produkt, musi przeprowadzić szereg różnych analiz. Przede wszystkim sprawdzeniu podlega to, czy dane rozwiązanie jest potrzebne oraz w jaki sposób wytworzyć na nie zapotrzebowanie. Narzędziem, które pozwala zebrać feedback od potencjalnych użytkowników oraz wskazać ewentualne słabe punkty, jest koncepcja proof of concept. Właśnie na tym założeniu oparto konstrukcję działania Pomorski Broker Usług Badawczo-Rozwojowych, które jest wdrażane w ramach działania 1.1 programu Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027. Wsparcie udzielane jest w formie projektu grantowego, co oznacza, że wyłoniony zostanie 1 operator, do którego przedsiębiorca prowadzący działalność na terenie Pomorza może zwrócić się o wsparcie do 200 000 zł. Kwota ta pozwoli sfinansować profesjonalną weryfikację pomysłu na produkt. Należy jednak pamiętać, że, zakres tematyczny planowanej usługi B+R musi się wpisywać w obszary Inteligentnych Specjalizacji Pomorza lub branż kluczowych mających istotne znaczenie dla rozwoju poszczególnych obszarów województwa. Maksymalny poziom wsparcia grantobiorcy uzależniony będzie w szczególności od wielkości/statusu przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terenie województwa pomorskiego oraz podlaskiego mogą ubiegać się o środki na działalność badawczo-rozwojową w ramach Priorytetu 1 swoich programów regionalnych. Zachęcamy zatem do sprawdzania na bieżąco poszczególnych harmonogramów naboru wniosków. Rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych, które ma przyczynić się do wzrostu nowych technologii, to jeden z głównych kierunków rozwoju przedsiębiorczości w perspektywie finansowej na lata 2021-2027. Zarówno w województwie podlaskim, jak i pomorskim projekty B+R powinny być zgodne z Inteligentnymi Specjalizacjami danego województwa.