Dywidenda w spółkach jest prawem do zysku z ich działalności. Nazywana jest również dochodem z kapitału. Występuje w spółkach kapitałowych, czyli w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz w spółce akcyjnej. Zasady ustalania i wypłaty dywidendy regulowane są przez Kodeks spółek handlowych. Od marca 2019 roku obowiązują nowe przepisy dotyczące wypłaty dywidendy w spółkach z o.o. Kiedy wypłacane są dywidendy? Kto je wypłaca i jak się je oblicza? Które spółki proponują najwyższe dywidendy? Na te i inne pytania odpowiemy w niniejszym artykule.
Kiedy wypłacane są dywidendy w spółkach?
Z punktu widzenia inwestora, który włożył swój kapitał w spółkę, ważne jest, kiedy wypłaca się dywidendę i czy spółka robi to regularnie. Wszystko uzależnione jest od polityki dywidendowej, jaką prowadzi przedsiębiorstwo. Decydując się na zainwestowanie pieniędzy w daną spółkę, inwestor bardzo często bierze pod uwagę właśnie tę kwestię. Inwestycja w papiery wartościowe spółki kapitałowej to zazwyczaj perspektywa osiągania stałych dochodów z zainwestowanego kapitału. Dywidendy wypłacane mogą być w dwóch formach:
jako środki pieniężne,
jako inne aktywa, w których jest posiadaniu.
Należy zauważyć, że dywidenda wypłacana jest nie tylko z zysku netto, czyli zysku po opodatkowaniu podatkiem dochodowym, osiągniętego w bieżącym roku obrotowym, lecz także może być wypłacana z:
kapitału zapasowego, o ile powstał z zysku spółki,
niepodzielnych zysków z lat poprzednich,
kapitałów rezerwowych, o ile powstały z zysku spółki.
Oznacza to, że dywidenda wypłacana jest również w sytuacji, kiedy spółka poniosła stratę w danym roku obrotowym. Wtedy dywidendę wypłaca się z zysków z lat ubiegłych. Najpopularniejszym okresem na wypłatę dywidend jest połowa roku. Wynika to z faktu zamknięcia w pierwszym kwartale roku następnego wyników finansowych roku poprzedniego. Poniżej przedstawiamy popularne terminy przydzielania prawa do dywidendy spółek notowanych na GPW.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GPW
Kto wypłaca i jak oblicza się dywidendę?
Podmiotem uprawnionym do wypłaty dywidendy są spółki kapitałowe. Zarówno spółka z o.o., jak i spółka akcyjna zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych (ksh) i/lub umową (statutem) spółki dokonuje wypłat dywidendy swoim wspólnikom lub udziałowcom. Zgodnie z art. 191 i 192 ksh określa wysokość udziału w zyskach w spółce z o.o. Wysokość dywidendy może zostać również szczegółowo opisana w umowie spółki, o ile ksh przewiduje taką możliwość. W tym przypadku art. 191 § 2 na to zezwala. Regulacja prawna dla spółki akcyjnej znajduje się w art. 347 i 348 ksh. Również i w tym rodzaju spółki istnieje możliwość odmiennego sposobu podziału zysku, z uwzględnieniem art. 348 ksh, mówiącego o maksymalnej kwocie i terminie wypłaty dywidendy.
Wysokość dywidendy uzależniona jest od wysokości wyniku finansowego spółki w danym roku obrotowym. Wartość wypłaty dywidendy określa zgromadzenie wspólników (sp. z o.o.) lub walne zgromadzenie akcjonariuszy (spółka akcyjna), mając na uwadze poniższe kwestie:
plany inwestycyjne spółki,
horyzont spółki na najbliższe miesiące.
Jeśli w danym roku firma postanowiła pozostawić część zysku w spółce, wysokość dywidendy będzie niższa. Takie działanie ma na celu doinwestowanie spółki lub umocnienie wyników firmy. Każdy akcjonariusz uprawniony jest do wypłaty dywidendy w takiej samej wysokości na jedną akcję. Wyjątek stanowią tutaj akcje uprzywilejowane, w których wysokość świadczenia jest wyższa od zwykłego, jednak nie więcej niż o 50% w stosunku do akcji zwykłych.
Bardzo ważnym terminem jest dzień dywidendy i dzień wypłaty dywidendy. Są to dwa odmienne terminy i nie wolno ich mylić. Dzień dywidendy to dzień, w którym ustalone zostało prawo do jej otrzymania, zaś dzień wypłaty dywidendy to dzień, w którym spółka wypłaca świadczenie wspólnikom lub akcjonariuszom. Warunkiem tej wypłaty jest posiadanie przez nich akcji spółki w dniu dywidendy. Warto nadmienić, że dywidenda nie zawsze wypłacana jest w formie pieniężnej. Najczęściej formy rzeczowe to:
akcje,
nieruchomości,
surowce,
inne aktywa ruchome, np. maszyny lub środki transportu.
Aby obliczyć dywidendę, należy wykonać kilka prostych działań matematycznych. Zostały one przedstawione w poniższym przykładzie.
Przykład 1.
W spółce X wysokość dywidendy została ustalona w wysokości 19,72 zł na 1 akcję. Akcjonariusz w swoim portfelu inwestycyjnym ma 3490 sztuk akcji. Jaka będzie kwota dywidendy, którą otrzyma akcjonariusz?
Które spółki proponują najwyższe dywidendy?
Decyzje o wypłatach dywidend w 2019 roku w większości spółek zostały już podjęte. W tegorocznym sezonie dywidendowym dominują spółki z sektora bankowego. Największe kwoty do podziału zarezerwowały następujące banki:
Santander Bank Polska,
PeKaO,
PKO BP,
Bank handlowy,
mBank,
ING Bank Śląski.
Poza sektorem bankowym w czołówce najhojniejszych spółek w tym roku znajdziemy:
PKN Orlen,
PZU,
Instal Kraków,
Cognor,
Atal,
Dom Development,
Lokum Develloper,
Alumetal,
Asseco Poland,
Eurotel,
Grupa Kęty,
Talex.
Większość z prezentowanych spółek proponuje dwucyfrową stopę dywidendy. Według bieżących danych ponad 130 spółek zadeklarowało wypłaty dywidend w bieżącym roku. Prognozuje się, że średnia stopa dywidendy w 2019 roku będzie wynosić nieco powyżej 4%. Jest to bardzo dobry wynik, biorąc pod uwagę cały wachlarz możliwości inwestycyjnych. Warto rozpatrzyć ofertę spółek dywidendowych i podjąć decyzję o ciekawej formie inwestowania własnych nadwyżek finansowych.
