Skład spółki z o.o. może być wieloosobowy lub jednoosobowy. Kodeks spółek handlowych reguluje w sposób szczególny funkcjonowanie tej ostatniej. Przez kogo jest reprezentowana jednoosobowa spółka z o.o.? Sprawdź
Jaką reprezentację ma jednoosobowa spółka z o.o. ?
Zgodnie z art. 173 § 1 kodeksu spółek handlowych (dalej: ksh) w przypadku gdy wszystkie udziały spółki przysługują jedynemu wspólnikowi albo jedynemu wspólnikowi i spółce, oświadczenie woli takiego wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Przytoczony przepis ustanawia wymogi dochowania określonej formy oświadczeń, które są składane spółce przez osobę będącą jej wspólnikiem w sytuacji, gdy wszystkie udziały spółki przysługują temu wspólnikowi lub tylko temu wspólnikowi oraz samej spółce (tzw. udziały własne). Należy podkreślić, że mowa tutaj o oświadczeniach woli, które są składane spółce, a nie w spółce. W praktyce chodzi o oświadczenia woli, które są składane przez jedynego wspólnika występującego wobec spółki w charakterze osoby trzeciej np. jako kontrahent spółki ( zaś formę oświadczeń woli w spółce reguluje art. 248, art. 255 § 3 oraz art. 270 pkt 2 ksh).
W przypadku, gdy jednoosobowa spółka z o.o. ma wspólnika, który jest zarazem jedynym członkiem zarządu - czynności prawne dokonane między wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymagane są w formie aktu notarialnego.
W myśl art. 210 ksh o każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy, przesyłając wypis z aktu notarialnego chyba, że czynność jest dokonywana przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym.
W praktyce dokonanie najprostszych czynności skutkować będzie nadmiernymi kosztami sporządzania aktów notarialnych.
Zgromadzenie wspólników a jednoosobowa spółka z o.o.
Niewątpliwe, do zalet jakie ma jednoosobowa spółka z o.o. należy zaliczyć symplifikację związaną z funkcjonowaniem zgromadzenia wspólników.
Zgodnie z dyspozycją art. 156 ksh w jednoosobowej spółce, jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników. Przepisy o zgromadzeniu wspólników powinno stosować się odpowiednio.
W literaturze i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że odpowiednie stosowanie przepisów prawa oznacza bądź stosowanie odnośnych przepisów bez żadnych zmian do innego zakresu odniesienia, bądź stosowanie ich z pewnymi zmianami, bądź też niestosowanie tych przepisów do innego zakresu odniesienia (por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 2006 r., III CZP 56/06, OSNC 2007, nr 3, poz. 43).
Odpowiednie stosowanie przepisów oznacza bądź stosowanie ich wprost, bądź z modyfikacjami ( wyrok WSA w Kielcach z dnia 21 marca 2013 r., II SA/Ke 119/13).
W związku z powyższym przy podejmowaniu uchwał nie jest potrzebne liczenie głosów - jedyny wspólnik dysponuje wszystkimi głosami. Również wyłączeniu podlega regulacja odnośnie przeprowadzania głosowań w trybie tajnym.
Art. 240 ksh umożliwia uniknąć konieczności formalnego zwoływania zgromadzeń wspólników. Bowiem uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, gdy cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu odnośnie odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad.
Czy jednoosobowa spółka z o.o. ma obowiązek protokołowania uchwał zgromadzenia wspólników?
Na jedynego wspólnika spółki z o.o. jest nałożony obowiązek protokołowania uchwał. Protokół, dla spełnienia wymogów formalnych, musi zostać przez niego podpisany. Należy dodać, że niniejszy obowiązek jest ważny dla celów dowodowych. Nie zaś, jakby to mogło się wydawać, pod rygorem nieważności ( tak też SN z dnia 15 kwietnia 2004 r., sygn. akt IV CK 686/04).
W praktyce brak takiego protokołu z powzięcia uchwały, nie powoduje nieważności np. umowy, gdy do jej zawarcia wymagana jest uchwała zgromadzenia wspólników.
Jakie obowiązki względem ZUS posiada jednoosobowa spółka z o.o.?
W myśl przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., który jest osobą fizyczną, uznawany jest za osobę, która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Na podstawie tego przyporządkowania wspólnik podlega obowiązkowym ubezpieczeniom oraz obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Wspólnik (jako płatnik) co do zasady jest zobowiązany do opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne.
W przypadku wieloosobowego zarządu, jeśli żadna z osób nie ma rażąco dużo udziałów, to żaden ze wspólników nie podlega ubezpieczeniom jako osoba prowadząca działalność. Natomiast gdyby jedna z osób faktycznie posiadała zdecydowaną większość udziałów, to może zostać na nią nałożony obowiązek opłaty składek jak za przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową spółkę z o.o.
Jak jednoosobowa spółka z o.o. wpływa na spółki powiązane
Opisane we wcześniejszych punktach zagadnienia związane z reprezentacją, ubezpieczenie nie występuje zasadniczo w sytuacji, gdy jedynym wspólnikiem jest inna spółka handlowa.
Konstrukcja takiej zależności może skutkować jednorodnością kapitału, co w praktyce może okazać się zaletą, ponieważ spółce dominującej sprawniej zarządza się zależną (gdy ta jest jednoosobowa).
