Przed założeniem działalności gospodarczej może powstać pytanie - co się bardziej opłaca: firma jednoosobowa czy spółka z o.o.? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ o tym, co jest korzystniejsze, decyduje wiele czynników i jest to zależne od profilu oraz planowanego modelu działalności. Czasem korzystniejsza będzie jednoosobowa działalność, czasem spółka.
Co lepsze - firma jednoosobowa czy spółka?
Jeżeli kryterium tego, co lepsze: firma jednoosobowa czy spółka, ma stanowić np. majątek przy zakładaniu firmy, to lepsza wydaje się działalność jednoosobowa, ponieważ przy tej formie działalności gospodarczej nie trzeba wnosić kapitału zakładowego. W przypadku spółki - wniesienie kapitału zakładowego jest obowiązkowe podczas zakładania firmy. Jednakże przy wyborze formy prowadzenia działalności należy rozpatrzyć więcej czynników niż tylko sprawy majątkowe. Poniżej przedstawiamy różnice między jednoosobową działalnością a spółką w oparciu o podstawowe kryteria.
Rejestracja firmy
Jednoosobowa działalność:
rejestracja działalności jest bezpłatna, a wpisu dokonuje się w CEIDG. Wniosek można złożyć przez internet lub drogą tradycyjną, w urzędzie gminy.
Spółka z o.o.: za rejestrację spółki w KRS należy uiścić opłatę: 250 zł - w przypadku rejestracji przez internet (tzw. tryb S-24); 500 zł - w przypadku rejestracji spółki w sposób tradycyjny.
Nazwa firmy
Jednoosobowa działalność:
w nazwie firmy zawsze musi znaleźć się imię i nazwisko przedsiębiorcy.
Spółka z o.o.:
nazwa firmy nie musi zawierać danych osobowych przedsiębiorcy, natomiast zawsze na końcu nazwy musi być określona forma prawna (S.A., Sp. z o.o.).
Zarządzanie firmą
Jednoosobowa działalność:
ta forma jest plusem dla osób, które lubią “zarządzać po swojemu” - wszystkie decyzje są podejmowane jednoosobowo, przez właściciela firmy.
Spółka z o.o.:
decyzje są podejmowane grupowo, a odpowiedzialność jest zwykle rozłożona na kilka osób. Jednakże każda zmiana decyzji wymaga odpowiedniego udokumentowania (w postaci uchwały lub sprawozdania, zarządzenia).
Odpowiedzialność majątkowa
Jednoosobowa działalność:
tu właściciel firmy odpowiada całym swym majątkiem (również prywatnym) za zobowiązania finansowe oraz zadłużenia.
Spółka z o.o.:
odpowiedzialność majątkowa jest rozłożona na wspólników do wysokości kapitału zakładowego, choć istnieją sytuacje, w których wspólnicy spółek odpowiadają również własnym majątkiem. W przypadku niektórych spółek, aby nie odpowiadać własnym majątkiem za zadłużenia, wystarczy ogłosić upadłość.
Koszty prowadzenia i księgowość
Jednoosobowa działalność:
w przypadku jednoosobowej działalności można prowadzić uproszczoną księgowość w postaci księgi przychodów i rozchodów (KPiR) lub ewidencję przychodów - ryczałt.
Spółka z o.o.:
działalność w formie spółki wymaga prowadzenia pełnej księgowości w postaci ksiąg handlowych - co wiąże się często z droższą obsługą księgową, ale z drugiej strony z bardziej przejrzystymi wynikami finansowymi.
Składki ZUS
Jednoosobowa działalność:
przy tej formie działalności można skorzystać z tzw. małego ZUS-u na start, czyli obniżonych składek - dla nowych przedsiębiorców na pierwsze 24 miesiące. Po zakończeniu okresu preferencyjnego, przedsiębiorca musi już opłacać składki w pełnej wysokości.
Spółka z o.o.:
spółka sama za siebie nie płaci ZUS-u (wyjątkiem jest jednoosobowa spółka z o.o., ponieważ w takim przypadku właściciel spółki jest zobowiązany do opłacania składek), ale odprowadza go za zatrudnionych w niej pracowników. Natomiast udziałowiec spółki nie ma obowiązku opłacania ZUS-u, co jednak wiąże się z niepodleganiem ubezpieczeniu.
Formy opodatkowania
Jednoosobowa działalność:
przy tej formie działalności przedsiębiorca może wybrać sposób opodatkowania (skalą podatkową, liniowy, ryczałtem lub kartą podatkową). Wybór ten obowiązuje przedsiębiorcę przez cały rok.
Spółka z o.o.:
spółka nie ma możliwości wyboru rodzaju opodatkowania - zawsze musi płacić podatek CIT, czyli podatek dochodowy od osób prawnych. Każdy ze wspólników musi jeszcze płacić podatek dochodowy PIT od zysków, jeśli wypłacono mu dywidendę.
Obowiązki sprawozdawcze
Jednoosobowa działalność:
ta forma wiąże się jedynie ze złożeniem rocznego PIT-u do urzędu skarbowego.
Spółkaz z o.o.:
ta forma wiążę się ze złożeniem sprawozdania finansowego (bilansu oraz rachunku zysków i strat) do KRS, za które należy zapłacić 40 zł. Dodatkowe 100 zł jest pobierane za publikację sprawozdania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Koszty wynagrodzenia
Jednoosobowa działalność:
praca własna podatnika nie jest kosztem uzyskania przychodu.
Spółka z o.o.:
praca zatrudnionego na umowę wspólnika spółki, co do zasady, jest kosztem uzyskania przychodu.
Zysk firmy
Jednoosobowa działalność:
wypracowany dochód jest zyskiem przedsiębiorcy, który w całości może przelać na swoje konto (po opłaceniu podatków).
Spółka z o.o.:
wypracowany zysk jest zyskiem spółki, a nie przedsiębiorcy. Dochód można przelać na swoje konto, ale musi to nastąpić za pomocą umów lub dywidend.
Dziedziczenie firmy
Jednoosobowa działalność:
w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego majątek (również ten firmowy) przechodzi na spadkobierców, a firma przestaje istnieć. Spadkobiercy mogą zdecydować o kontynuacji firmy - ale jest to ich dobrowolny wybór lub wykonanie testamentu osoby zmarłej. Spadkobiercy oprócz majątku - jeśli nie odrzucą spadku - dziedziczą również długi zaciągnięte podczas funkcjonowania firmy oraz powstałe w wyniku śmierci jej właściciela.
Spółka z o.o.:
w przypadku śmierci osoby prowadzącej spółkę, udziały zmarłej osoby przejmują spadkobiercy, a firma nadal istnieje. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki przechodzą na spadkobierców.
Jak widzimy na podstawie powyższego rozróżnienia - nie można jednoznacznie odpowiedzieć, co bardziej się opłaca: działalność jednoosobowa czy spółka. Wedle niektórych kryteriów bardziej opłacalna jest działalność jednoosobowa, wedle innych - spółka. A o tym, co lepsze, decyduje zamysł przedsiębiorcy na biznes.
