Od kwietnia 2023 roku pracodawcy mogą już w pełni zatrudnić pracownika na podstawie przepisów Kodeksu pracy dotyczących pracy zdalnej. Jeżeli pracodawca utworzy stanowisko pracy zdalnej dla skierowanego bezrobotnego mającego status rodzica powracającego na rynek pracy i spełniającego inne warunki ustawowe, może ubiegać się o uzyskanie środków z Funduszu Pracy w postaci grantu. Czym jest i ile wynosi grant na utworzenie stanowiska pracy zdalnej - piszemy na ten temat w niniejszym artykule.
Podstawowe zasady wykonywania pracy w formie zdalnej
W obecnym stanie prawnym zasady wykonywania pracy zdalnej uregulowano w Ustawie z dnia 26 czerwca 1974 roku — Kodeks pracy, dalej określanej skrótem kp.
Zgodnie z art. 67(18) kp praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).
Uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić:
- przy zawieraniu umowy o pracę, albo
- w trakcie zatrudnienia.
Warto dodać, że regulacje kp przewidują, że praca zdalna nie może obejmować prac:
- szczególnie niebezpiecznych;
- w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych;
- z czynnikami chemicznymi stwarzającymi zagrożenie, o których mowa w przepisach w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem czynników chemicznych w miejscu pracy;
- związanych ze stosowaniem lub wydzielaniem się szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych oraz innych substancji lub mieszanin wydzielających uciążliwe zapachy;
- powodujących intensywne brudzenie.
Jak wynika z art. 67(31) § 6 kp, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy zdalnej pracownik potwierdza w oświadczeniu składanym w postaci papierowej lub elektronicznej zapoznanie się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania wspomnianej pracy oraz zobowiązuje się do ich przestrzegania.
Grant na utworzenie stanowiska pracy zdalnej - ogólne zasady przyznawania oraz uprawnienia
Postępowanie w zakresie ubiegania się o środki z Funduszu Pracy (FP) przeznaczone na utworzenie stanowiska pracy zdalnej uregulowano w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zwanej dalej ustawą o promocji zatrudnienia.
bezrobotnego rodzica powracającego na rynek pracy, mającego co najmniej 1 dziecko w wieku do 6 lat, lub
bezrobotnego sprawującego opiekę nad osobą zależną
– który w okresie 3 lat przed rejestracją w urzędzie pracy jako bezrobotny zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z uwagi na konieczność wychowywania dziecka lub sprawowania opieki nad osobą zależną.
Grant nie może jednak zostać przyznany na utworzenie stanowiska pracy dla następujących osób bezrobotnych:
- małżonka pracodawcy lub przedsiębiorcy;
- rodzica pracodawcy lub przedsiębiorcy;
- rodzeństwa pracodawcy lub przedsiębiorcy;
- dziecka własnego lub przysposobionego: pracodawcy lub przedsiębiorcy, małżonka pracodawcy lub przedsiębiorcy, rodzeństwa pracodawcy lub przedsiębiorcy.
Maksymalna wysokość pomocy finansowej udzielonej w formie grantu
Grant przysługuje w kwocie określonej w umowie zawartej ze starostą, która jednak jest limitowana ograniczeniem do 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego skierowanego bezrobotnego (art. 60a ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia).
Przykład 1.
Pracodawca zdecydował się na utworzenie stanowiska pracy zdalnej dla skierowanej osoby bezrobotnej będącej rodzicem powracającym na rynek pracy, mającym dziecko w wieku do 6 lat. W związku z tym faktem pracodawca postanowił ubiegać się o pomoc finansową od starosty w formie grantu. Umowa zostanie podpisana we wrześniu 2023 roku i będzie określać kwotę środków przyznanych z FP. Niezależnie od podjętych ustaleń, grant nie będzie mógł przekroczyć kwoty 21 600 zł za skierowanego bezrobotnego.
Minimalny okres zatrudnienia bezrobotnego oraz skutki niewywiązywania się z warunku utrzymania zatrudnienia
Aby zachować prawo do grantu w pełnej wysokości wynikającej z umowy, beneficjent pomocy powinien przestrzegać terminów w zakresie utrzymania zatrudnienia skierowanego bezrobotnego.
Zgodnie z treścią art. 60a ust. 6 ustawy o promocji zatrudnienia zwrot grantu następuje:
- w kwocie proporcjonalnej do okresu, w którym warunek utrzymania zatrudnienia przez określony czas nie został spełniony, wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania grantu — w przypadku niewywiązania się z tego warunku;
- w całości wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania grantu — w przypadku wykorzystania grantu niezgodnie z umową lub jego niewykorzystania.
W razie rozwiązania umowy o pracę przez skierowanego bezrobotnego, rozwiązania z nim umowy o pracę na podstawie art. 52 kp (a więc w trybie natychmiastowym z winy pracownika) lub wygaśnięcia stosunku pracy skierowanego bezrobotnego przed upływem okresu odpowiednio 12 lub 18 miesięcy starosta kieruje na zwolnione stanowisko pracy innego bezrobotnego.
Jeżeli doszło do odmowy przyjęcia skierowanego bezrobotnego na zwolnione stanowisko pracy, pracodawca lub przedsiębiorca zwraca grant w wysokości proporcjonalnej.
W przypadku braku możliwości skierowania odpowiedniego bezrobotnego przez urząd pracy na zwolnione stanowisko pracy pracodawca lub przedsiębiorca nie musi zwracać grantu za okres zatrudnienia skierowanego bezrobotnego.
Przykład 2.
Pracodawca przyjął skierowanego bezrobotnego rodzica powracającego na rynek pracy w ramach umowy ze starostą przewidującej zatrudnienie osoby bezrobotnej na utworzonym stanowisku pracy zdalnej. Z pracownikiem rozwiązano jednak umowę w trybie natychmiastowym po upływie 4 miesięcy pracy, na podstawie art. 52 kp, z przyczyn zawinionych przez zatrudnionego. Zwolnienie osoby bezrobotnej było usprawiedliwione okolicznościami faktycznymi, wobec czego starosta powinien skierować na wolne stanowisko pracy innego bezrobotnego. Niemniej starosta nie dysponował odpowiednią osobą. W takim przypadku pracodawca nie jest obowiązany do zwrotu grantu za okres zatrudnienia skierowanego bezrobotnego.
Grant na utworzenie stanowiska pracy zdalnej dla bezrobotnego rodzica powracającego na rynek pracy
Starosta może przyznać pracodawcy lub przedsiębiorcy środki z FP na utworzenie stanowiska pracy zdalnej dla bezrobotnego rodzica powracającego na rynek pracy, mającego co najmniej 1 dziecko w wieku do 6 lat lub bezrobotnego sprawującego opiekę nad osobą zależną. Grant jest udzielany zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis. Kwota pomocy jest ustalana w umowie między starostą a beneficjentem, nie może jednak przekroczyć 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu zawarcia umowy. Aby zachować prawo do grantu, pracodawca lub przedsiębiorca musi zatrudniać skierowanego bezrobotnego przez minimalny ustawowy okres. W przeciwnym wypadku powstanie konieczność zwrotu otrzymanych środków.
