Wspieranie pracowników w godzeniu życia zawodowego z rodzinnym staje się nie tylko elementem polityki personalnej, ale również sposobem na przyciąganie i utrzymanie wartościowych kadr. Jedną z form takiego wsparcia jest dofinansowanie pracodawcy do żłobka i przedszkola – szczególnie poprzez partycypację w kosztach żłobka, klubu dziecięcego czy przedszkola. Z punktu widzenia pracodawcy i pracownika oznacza to konieczność znajomości przepisów podatkowych oraz zasad finansowania świadczeń z różnych źródeł – przede wszystkim z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) i środków obrotowych pracodawcy. Pracodawcy mogą wspierać pracowników świadczeniami socjalnymi na różnych zasadach. Jakie reguły dotyczą udzielania wsparcia w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych? Czy jest możliwe dofinansowanie poza funduszem? Dowiesz się z poniższego artykułu.
Zakres finansowania świadczeń z funduszu świadczeń socjalnych
Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych określa zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i zasady gospodarowania środkami tego funduszu.
Środki gromadzone w ramach takiego funduszu mogą być przeznaczone na:
- finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z funduszu;
- dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych;
- na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.
Działalność socjalna to w rozumieniu ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych usługi świadczone przez pracodawców na rzecz:
- różnych form wypoczynku,
- działalności kulturalno-oświatowej,
- działalności sportowo-rekreacyjnej,
- opieki nad dziećmi w żłobkach,
- opieki nad dziećmi w klubach dziecięcych,
- opieki nad dziećmi sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię,
- opieki nad dziećmi w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
- udzielanie pomocy materialno-rzeczowej lub finansowej,
- udzielanie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Ustawa reguluje również pojęcie zakładowych obiektów, przez które rozumie się:
- ośrodki wczasowe i kolonijne,
- domy wypoczynkowe,
- sanatoria,
- ogrody działkowe,
- obiekty sportowo-rekreacyjne,
- żłobki,
- kluby dziecięce i przedszkola,
- obiekty służące działalności kulturalnej.
Przykład 1.
Pan Jan zgłosił się do pracodawcy o dofinansowanie kosztów opieki nad dzieckiem w ramach opieki w prywatnym żłobku. Pracodawca odmówił, wskazując, że przepisy prawa nie pozwalają na dofinansowanie przez pracodawcę prywatnego żłobka, a z funduszu świadczeń socjalnych pracodawca może wyłącznie tworzyć żłobki przyzakładowe i w tej formie wspierać pracowników. Czy pracodawca ma rację?
Nie, dofinansowanie opieki nad dziećmi w ramach prywatnego żłobka stanowi działalność socjalną, na którą zgodnie z przepisami pracodawca jest uprawniony przeznaczać środki gromadzone w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Zasady korzystania ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie.
Środkami funduszu administruje pracodawca.
Dofinansowanie pracodawcy do żłobka i przedszkola a PIT
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, związane z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach, klubach dziecięcych lub przedszkolach.
Z kolei świadczenia, które nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, otrzymane od pracodawcy z tytułu objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka pracownika do żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola, również są wolne od podatku, ale do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 1000 zł na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego podatnik w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską.
Alternatywa – świadczenie „aktywny rodzic”
Świadczenia "aktywny rodzic" są alternatywą dla benefitu jakim jest dofinansowanie pracodawcy do żłobka i przedszkola. Świadczeniami „aktywny rodzic” są:
- świadczenie „aktywni rodzice w pracy”,
- świadczenie „aktywnie w żłobku”,
- świadczenie „aktywnie w domu”.
Celem świadczeń „aktywny rodzic” jest ułatwienie rodzicom i innym osobom wypełniającym funkcje rodzicielskie pogodzenia zadań związanych z rodzicielstwem z aktywizacją zawodową.
Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje na nieobjęte opieką w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu albo przez dziennego opiekuna dziecko aktywnym zawodowo:
- matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, albo
- opiekunowi faktycznemu dziecka, albo
- osobie pełniącej funkcję rodziny zastępczej albo osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, o których mowa w Ustawie z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia.
Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w wysokości 1500 zł miesięcznie na dziecko, a w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – w wysokości 1900 zł miesięcznie.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje rodzicom na dziecko, które uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego albo jest objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, nie dłużej jednak niż do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3. rok życia, lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – 4. rok życia. Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym albo sprawowaną przez dziennego opiekuna.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje w wysokości 1500 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, a w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – w wysokości 1900 zł miesięcznie. Wysokość świadczenia „aktywnie w żłobku” nie może być jednak wyższa niż wysokość opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Świadczenie „aktywnie w domu” przysługuje matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, albo opiekunowi faktycznemu dziecka.
Świadczenie to przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia.
Świadczenie „aktywnie w domu” przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie.
