Zamknęłam działalność opodatkowaną na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych 31 października 2023 roku. Otrzymałam pismo z ZUS-u o obowiązku rozliczenia rocznej składki zdrowotnej. Do kiedy powinnam sporządzić roczne rozliczenie składki zdrowotnej przy likwidacji działalności w trakcie roku?
Kinga, Siechnice
Od początku roku ZUS wysyła do podatników pisma dotyczące rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Rozliczenie to dotyczy każdego przedsiębiorcy, który prowadził w poprzednim roku działalność opodatkowaną skalą podatkową, podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej przy likwidacji działalności w trakcie roku
Likwidując działalność gospodarczą, przedsiębiorcy nie wysyłają dodatkowych dokumentów po wyrejestrowaniu w ZUS-ie. Natomiast mimo to mają obowiązek sporządzenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej po zakończonym roku.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej powiązane zostało z terminem ustawowym, więc roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 rok ma miejsce w ZUS DRA za kwiecień 2024, które składane jest do 20 maja 2024 roku.
Jak wykazać roczne rozliczenie składki zdrowotnej w ZUS DRA?
W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 rok ma miejsce w części XII formularza ZUS DRA (obecnie ZUS nie opublikował nowych wzorów ZUS DRA/RCA obowiązujących w ramach rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2023), gdzie należy uzupełnić następujące pola:
- 01 – rok, za który wyliczana jest roczna składka zdrowotna, czyli 2023;
- 19 – należy zaznaczyć, jeżeli działalność opodatkowana jest ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
- 20 – suma przychodów z działalności gospodarczej uzyskanej w 2023 roku;
- 21 – wysokość rocznej podstawy wymiaru składki, czyli zgodnie z progiem, w którym znalazł się uzyskany w 2023 roku przychód;
- 22 – wysokość rocznej składki zdrowotnej za 2023 rok – czyli składki realnej na podstawie sumy przychodów na ostatni miesiąc, w którym działalność była prowadzona, jeżeli została zlikwidowana w 2023 roku, lub grudzień 2023, jeżeli działalność była prowadzona do końca roku;
- 23 – wysokość sumy wpłaconych składek zdrowotnych w trakcie 2023 roku. Składki te ustala się na podstawie ZUS DRA/ ZUS RCA (jeżeli zatrudniani są pracownicy) wysłanych w 2023 roku do ZUS-u;
- 24 – jest to różnica między polami 22 i 23, czyli wysokość ewentualnej niedopłaty rocznej składki za 2023 rok, którą należy wpłacić do ZUS-u;
- 25 – jeżeli okaże się, że podatnik nadpłacił składkę zdrowotną w 2023 roku, to należy w tym polu wprowadzić kwotę nadpłaty. Pole to uzupełniają podatnicy, którzy wyliczali składkę zdrowotną na podstawie przychodu z roku ubiegłego, a ostateczny dochód nie przekroczył progu, z którego składka była opłacana;
- 26 – jeżeli podatnik wykazał kwotę do dopłaty w poz. 24 i nie uzyskał dochodów opodatkowanych inną formą (skala podatkowa/ podatek liniowy), z tytułu których również należy dopłacić składki, to w polu trzeba przepisać kwotę z poz. 24. Jeżeli z innych form opodatkowania również wynika obowiązek dopłaty składek, wówczas w poz. 26 wprowadza się sumę tych dopłat;
- 27 – jeżeli podatnik wykazał kwotę do zwrotu w poz. 25 i nie uzyskał dochodów opodatkowanych inną formą (skala podatkowa/ podatek liniowy), z tytułu których również wyszła nadpłata składki do zwrotu, to w polu należy przepisać kwotę z poz. 25. Jeżeli z innych form opodatkowania również wynika nadpłata składek, wówczas w poz. 27 wprowadza się sumę tych nadpłat.
Co zrobić, gdy wyszła niedopłata lub nadpłata składek, a działalność została zlikwidowana?
Z racji tego, że roczne rozliczenie składki zdrowotnej ma miejsce na formularzu ZUS składanym za kwiecień, to termin zapłaty ewentualnej niedopłaty wysokości składki rocznej przypada na 20 maja. Wynika to z art. 81 ust. 2l ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zgodnie z którym dopłata wynikająca z rocznego rozliczenia następuje w terminie płatności składek za miesiąc, w którym ma miejsce rozliczenie roczne składki zdrowotnej. Termin ten dotyczy zarówno podatników:
- kontynuujących prowadzenie działalności w 2024 roku,
- jak i tych, którzy zlikwidowali działalność w trakcie 2023 roku
- oraz którzy zawiesili działalność w trakcie 2023 roku (bez względu na to, czy w 2024 roku działalność została wznowiona).
Zgodnie z art. 81 ust. 2q ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jeżeli z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej będzie wynikać nadpłata składek, to zostanie ona zwrócona podatnikowi pod warunkiem, że będą spełnione dwa kryteria:
- podatnik nie ma zaległości na koncie płatnika składek z tytułu składek pobieranych przez ZUS lub zaległości z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, do zwrotu których został zobowiązany płatnik składek;
- podatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty w odpowiednim terminie, tj. w terminie miesiąca od terminu na złożenie zeznania podatkowego.
Wniosek o zwrot nadpłaty składek będzie dostępny dla podatników na indywidualnych profilach na PUE ZUS. Przygotowany przez ZUS wniosek wymaga akceptacji przed wysłaniem.
Nadpłata za 2023 rok zostanie zwrócona przez ZUS najpóźniej 1 sierpnia 2024 roku pod warunkiem, że zostało spełnione pierwsze z kryteriów, a więc podatnik nie ma zaległości w ZUS-ie. Jeżeli zaległości takie wystąpią, to zwrot w pierwszej kolejności zaliczony zostanie na spłatę zadłużenia.
W przypadku gdy płatnik nie ma zaległości, ale nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty, będzie ona podlegała rozliczeniu na koncie płatnika do końca roku, w którym upływa termin na złożenie zeznania. Do rozliczonej na koncie płatnika kwoty zwrotu stosuje się odpowiednio zasady określone w art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej przy likwidacji działalności - najczęściej zadawane pytania
Czy jeśli likwidacja działalności miała miejsce w styczniu 2023 roku, to należy złożyć roczne rozliczenie składki zdrowotnej?
Czy jeśli zlikwidowano działalność w trakcie 2023 roku, to roczne rozliczenie wykazuje się w deklaracji za kwiecień 2024?
Czy przy działalności zlikwidowanej w styczniu 2024 opodatkowanej skalą podatkową i podatkiem liniowym jest obowiązek rocznego rozliczenia składki zdrowotnej?
