Przedsiębiorcy w związku ze świętami, np. mikołajkami, Bożym Narodzeniem, Dniem Dziecka lub Wielkanocą, kupują paczki dla dzieci pracowników. Powyższe działania mają na celu wykreowanie pozytywnego obrazu pracodawcy. Jednakże należy pamiętać, że takie świadczenie może stanowić przychód pracownika.
Przychody podatkowe
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2032, z późn. zm.), dalej jako ustawa o PIT, jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z treścią tego artykułu opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem tych wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Tym samym za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego – zarówno pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Pod pojęciem przychodu należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Stosownie natomiast do art. 11 ust. 2 ustawy o PIT wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2–2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Z kolei zgodnie z treścią art. 11 ust. 2a ustawy o PIT wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
- jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
- w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ustawy o PIT).
Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, lecz także wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Oznacza to, że do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, lecz także wartość świadczeń w naturze czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy.
W myśl art. 12 ust. 2 ustawy o PIT wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.
Paczki dla dzieci pracowników - opodatkowanie
Paczki dla dzieci pracowników mogą być finansowe z różnych źródeł, a zatem w zależności jaki sposób wybierze pracodawca inaczej rozpoznamy przychód u pracownika. W celu zobrazowania problemu posłużymy się przykładami.
Przykład 1.
Pracodawca z okazji świąt wielkanocnych postanowił ufundować paczki dla dzieci pracowników z ZFŚS. Wartość jednej z nich wynosi 250 zł. W żadnym przypadku nie przekroczyła ona 1 000,00 zł. Pracownicy nie otrzymali w danym roku żadnych innych świadczeń z ZFŚS.
W powyższym przypadku u pracowników nie powstanie przychód do opodatkowania.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1 000,00 zł nie jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym kwota świadczenia do 1 000,00 zł sfinansowana z ZFŚS jest zwolniona z podatku PIT. Z powyższych świadczeń rzeczowych są wyłączone bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izba Skarbowa w Katowicach z 7 stycznia 2013 r., numer IBPBII/1/415-832/12/MK:
Biorąc powyższe pod uwagę do przychodów ze stosunku pracy (stosunku służbowego) zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, świadczenia rzeczowe, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zaliczyć należy zatem również świadczenia uzyskane z tytułu różnego rodzaju imprez integracyjnych (ognisko), imprezy mikołajkowej (wraz z wartością paczki dla dzieci) zorganizowanej dla dzieci pracowników oraz imprezy na Dzień Dziecka. (…), W myśl art. 21 ust. 1 pkt 67 ww. ustawy zwalnia się od podatku dochodowego wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380,00 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Przykład 2.
Pracodawca ze środków obrotowych firmy zakupił paczki dla dzieci pracowników z okazji Dnia Dziecka. Ich wartość wynosi 200 zł. Pracodawca zastanawia się, czy wartość paczek należy opodatkować podatkiem PIT.
W tym przypadku wartość przekazanych paczek trzeba doliczyć do przychodów pracownika.
Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 16 lutego 2012 r., numer IBPBII/1/415-956/11/BD:
Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca zamierza wprowadzić na rzecz swoich pracowników dodatkowe świadczenia, w tym m.in. innymi sfinansować im szczepienia przeciwko grypie, jednorazowe pakiety profilaktycznych badań lekarskich, a także przekazywać paczki dla dzieci pracowników z okazji świąt itp. Wartość tych planowanych świadczeń zwiększy w konsekwencji przychód pracowników. Opisywana sytuacja dotyczy świadczeń niepodlegających zwolnieniu od opodatkowania na podstawie stosownych przepisów prawnych. Termin zapłaty podstawowego wynagrodzenia pracowników wynika z treści obowiązującego w zakładzie pracy Wnioskodawcy regulaminu pracy, zgodnie z którym wynagrodzenia wypłacane są z dołu do 10-ego dnia następnego miesiąca. Mogą się zdarzyć sytuacje polegające m.in. na udzieleniu świadczeń nowo zatrudnionemu pracownikowi w pierwszym miesiącu zatrudnienia, podczas gdy wynagrodzenie za pracę otrzyma dopiero do 10 dnia następnego miesiąca. W takim przypadku nie ma możliwości w pierwszym miesiącu zatrudnienia potrącić pracownikowi z wypłacanej należności należnej zaliczki na podatek od otrzymanego świadczenia. Podobna sytuacja może mieć miejsce w przypadku udzielania pracownikowi świadczeń w drugiej części miesiąca, kiedy to pracownik otrzymał już wynagrodzenie podstawowe i nie ma możliwości dokonania z niego potrącenia na zaliczkę w bieżącym miesiącu. Sytuację może skomplikować dodatkowo fakt wystąpienia ww. zdarzeń w miesiącu grudniu danego roku kalendarzowego.
Z powyższych przepisów wynika, iż pracodawca jest obowiązany do doliczenia do przychodu pracownika wartość ww. świadczeń, natomiast jako płatnik jest obowiązany do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy.
Biorąc pod uwagę powyższe, pracodawca winien wartość paczki doliczyć do przychodu pracownika i odprowadzić jako płatnik podatek dochodowy. Paczki dla dzieci pracowników będą stanowiły wówczas dla pracodawcy koszt uzyskania przychodu.
