Ulga na dzieci należy do rodzaju ulg podatkowych, o które można pomniejszyć kwotę należnego podatku dochodowego za dany rok. Ulgę tę rozlicza się dopiero po zakończeniu roku podatkowego, w składanym zeznaniu rocznym. W poniższym artykule omówione zostaną zasady stosowania tej ulgi oraz czy można z niej skorzystać gdy dziecko jest pełnoletnie.
Ulga na dzieci - kto może z niej skorzystać?
Z ulgi na dzieci mogą skorzystać podatnicy, którzy płacą podatek dochodowy według skali podatkowej, czyli rozliczający się z dochodów na formularzach PIT-36 i PIT-37. Tak więc podatnicy rozliczający się według zasad podatku liniowego (zeznanie roczne PIT-36L), ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (zeznanie roczne PIT-28) oraz karty podatkowej nie będą mogli z tej ulgi skorzystać. Ulga na dzieci zależna jest od ilości dzieci uprawniający do skorzystania z niej oraz od wielkości uzyskiwanych dochodów.
1 dziecko a ulga na dzieci
W przypadku, gdy podatnik posiada jedno dziecko, które co do zasady uprawnia go do skorzystania z ulgi, kluczowa jest kwota dochodów, jakie uzyskiwane były w danym roku podatkowym.
Kwota ulgi na pierwsze dziecko wynosi 92,67 zł/miesiąc = 1.112,04 zł/rok, jeżeli dochody podatnika:
pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego dziecko (w tym przypadku limit wynosi 112.000 zł, jak w przypadku małżeństw).
Aby podatnika uznać za samotnie wychowującego dziecko, czyli aby mógł on podlegać limitowi dochodów 112.000 zł, musi on faktycznie samotnie wychowywać dziecko, jednocześnie będąc:
panną/kawalerem,
wdową/wdowcem,
rozwódką/rozwodnikiem,
osobą, której małżonek przebywa w więzieniu lub nie ma praw rodzicielskich.
- osobą, w stosunku do której sąd orzekł separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
Kwotę dochodu, która wpływa na możliwość skorzystania z ulgi na jedno dziecko, należy obliczać, sumując:
dochody opodatkowane według skali podatkowej (12% i 32%),
dochody opodatkowane podatkiem liniowym 19% - podatnicy rozliczający się z tych dochodów na PIT-36L nie mają prawa do skorzystania z ulgi, natomiast należy je uwzględnić w momencie wyliczania kwoty dochodu uprawniającej do skorzystania z ulgi),
dochody wykazywane na rocznej deklaracji PIT-38, czyli dotyczące m.in.: zbycia udziałów lub akcji w spółkach oraz pochodnych papierów wartościowych.
2 lub więcej dzieci a ulga na dzieci
W przypadku, gdy podatnikowi przysługuje ulga na dzieci - dwójkę lub więcej, to maksymalne kwoty możliwe do odliczenia wynoszą:
pierwsze dziecko - 92,67 zł/miesiąc = 1.112,04 zł/rok,
drugie dziecko - 92,67 zł/miesiąc = 1.112,04 zł/rok,
trzecie dziecko - 166,67 zł/miesiąc = 2.000,04 zł/rok,
czwarte i każde kolejne dziecko - 225,00 zł/miesiąc = 2700,00 zł/rok.
Ulga na dzieci w zeznaniu rocznym za 2022 rok - gdzie ją wykazać?
Aby rozliczyć ulgi na dzieci, należy do rozliczenia rocznego dołączyć załącznik PIT/O, w którym:
liczbę dzieci (pozycja 52) oraz kwotę przysługującego zwrotu należy ująć w części C poz. 53 (w przypadku podatnika) bądź poz. 54 (w przypadku małżonka) tego załącznika,
informacje o dzieciach należy zamieścić na stronie trzeciej, w części E - należy wpisać numery PESEL lub imiona, nazwiska oraz daty urodzenia. Dodatkowo należy wybrać czy ulga przysługiwała przez cały rok, czy za kilka miesięcy (np. w przypadku urodzenia dziecka bądź jego śmierci w trakcie roku).
Możliwą do odliczenia ulgę należy ująć w części J formularza PIT-36 oraz w części G formularza PIT-37.
Co ważne, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 27f ust. 5 określa, że “na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły”.
Dokumentów tych, więc nie trzeba dołączać do składanego zeznania rocznego, natomiast na żądanie urzędu skarbowego należy je przedstawić, aby udowodnić, że ulga na dzieci w danym roku przysługiwała.
Zwrot niewykorzystanej części ulgi na dzieci
W sytuacji, gdy podatnik osiągnął w danym roku podatkowym na tyle niskie dochody, aby nie móc skorzystać w pełni z przysługującej mu ulgi, może wystąpić o jej zwrot, który limitowany jest wysokością składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne, które zostały opłacone w danym roku. W przypadku, kiedy podatnik nie płacił w danym roku żadnych składek ZUS, nie ma możliwości otrzymania zwrotu niewykorzystanej ulgi na dzieci.
Przykład 1.
Pani Anna Nowak wraz z mężem osiągnęła w 2022 roku łączny dochód 35.000 zł. Podatek do zapłaty wyszedł 3.000 zł podatku. Państwo Nowak wychowują 4 dzieci, więc ulga im przysługująca wynosi 6.924,12 zł. Jako że nie wykorzystają jej całej, a zapłacone składki na ubezpieczenie ZUS przewyższają kwotę całej ulgi, to państwu Nowak przysługuje zwrot niewykorzystanej kwoty ulgi. Będzie on wynosić 3.924,12 zł.
Rozliczenia za 2022 rok niewykorzystanej ulgi dokonuje się w samym formularzu PIT-36 w części M zeznania, a w formularzu PIT-37 w części I.
Ulga na dzieci - dziecko pełnoletnie, zarobki dziecka
Ulga na dzieci dotyczy dzieci małoletnich (poniżej 18. roku życia) oraz dzieci:
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w danym roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (zasady ogólne, czyli skala podatkowa 12/32%) lub art. 30b (np.: zbycie papierów wartościowych, instrumentów finansowych, akcji) w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 16 061,28 zł.
Ulga na dzieci jest sporym ułatwieniem dla podatników, szczególnie takich, którzy posiadają wiele dzieci. Podatnik po skorzystaniu z tej ulgi w zeznaniu rocznym może liczyć na zwrot zapłaconego w ciągu roku podatku lub zwrot ulgi niewykorzystanej z powodu małych dochodów.