Obecnie wiele osób stawia na niezależność i decyduje się na rezygnację z etatów i założenie własnej działalności gospodarczej. Tego typu decyzje są podejmowane zazwyczaj przez jednego ze współmałżonków, chociaż nierzadko zdarza się, że każdy z nich ma swoją firmę. Jak wiadomo, w biznesie bywa różnie - raz lepiej, raz gorzej. Długofalowa perspektywa złej kondycji finansowej przedsiębiorstwa może być impulsem do jego zamknięcia. Większość firm posiada środki trwałe, wyposażenie i inne towary, w związku z tym pojawia się pytanie - jak rozliczyć ich przekazanie z jednej działalności do drugiej?
Niekiedy najlepszym rozwiązaniem pod względem podatkowym jest przekazanie całego przedsiębiorstwa małżonkowi jeszcze przed faktyczną formalną jego likwidacją.
To nie sprzedaż!
Zgodnie ze stanowiskiem reprezentowanym przez organy podatkowe, jak i przepisy Kodeksu cywilnego, przekazanie majątku z działalności jednego z nich do firmy drugiego nie jest równoznaczne ze sprzedażą.
| Art. 535 k.c. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. |
Z regulacji wynika, że towary, materiały, wyroby gotowe itp., nabyte lub wytworzone w ramach działalności gospodarczej przez firmę jednego z małżonków z mocy prawa stanowią także współwłasność majątkową drugiego. W takiej sytuacji nie dochodzi do przysporzenia majątkowego po żadnej ze stron transakcji. Jeden z małżonków nie może bowiem nabyć od drugiego czegoś, co już wcześniej posiadał, nawet jeśli oboje prowadzą odrębną działalność gospodarczą.
A co z VAT?
Przekazanie poszczególnych składników majątku z działalności gospodarczej jednego z małżonków do drugiego na gruncie ustawy o VAT stanowi dostawę towarów (art. 7 ust. 2) i podlega opodatkowaniu, gdy obie firmy są czynnymi podatnikami VAT. W związku z powyższym tego typu transakcję należy udokumentować fakturą.
Natomiast przepisom ustawy o VAT nie podlega transakcja zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (art. 6 pkt 1 ustawy). Wówczas transakcji tej nie należy dokumentować fakturą. Wystarczającym dokumentem będzie protokół przekazania.
| Ważne! Zgodnie z art. 55 (1) k.c. przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5) koncesje, licencje i zezwolenia; 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8) tajemnice przedsiębiorstwa; 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. |
W związku z powyższym w protokole przekazania poza środkami trwałymi i wyposażeniem warto ująć również patenty, towary, licencje itp.
Konsekwencje na gruncie PIT
Przekazanie przedsiębiorstwa małżonkowi nie wywoła powstania przychodu u żadnego z nich - zarówno przekazującego, jak i przyjmującego.
| Art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT Wolne od podatku dochodowego są wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczone zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20. |
Małżonek otrzymujący przedsiębiorstwo nie może ująć w kosztach uzyskania przychodów nieodpłatnie otrzymanych towarów. Nie wprowadza ich wartości do kol. 10 KPiR - zakup towarów handlowych oraz materiałów nie spełnia on bowiem wymogów stawianych przez art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. To samo dotyczy wyposażenia, którego podatnik również nie ujmuje w księdze.
| Art. 22 ust. 1 ustawy o PIT Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. |
Korzyści dla małżonka przekazującego przedsiębiorstwo
Jeżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą dokona przekazania przedsiębiorstwa na rzecz swojego współmałżonka przed formalną jego likwidacją, wówczas w spisie z natury dla celów VAT wykaże wartości zerowe, co w konsekwencji pozwoli na uniknięcie zapłaty podatku od towarów, od których uprzednio go odliczono.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
