Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o prace powinna mieć zagwarantowane prawo do dnia wolnego z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Najczęściej takim dniem w większości firm jest właśnie sobota. Czy praca w dniu wolnym uprawnia do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia, czy pracodawca powinien udzielić innego dnia wolnego? Więcej dowiesz się na ten temat czytając poniższy artykuł.
Dzień wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy
Pracodawca ma obowiązek wskazania w tygodniu jednego dnia wolnego pracownikowi, oprócz niedzieli, która jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Dzień wolny od pracy wynikający z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy może przypadać w każdym dniu tygodnia. Ponieważ wszystkie inne dni są dniami roboczymi.
Praca w dniu wolnym a pięciodniowy tydzień pracy
Kodeks pracy stanowi, że pracownikowi, który ze względu na:
- konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii lub
- szczególne potrzeby pracodawcy
wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy z tytułu rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy. Przy czym należy go udzielić do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
Praca w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy wykonywana w granicach normy dobowej, czyli zasadniczo przez 8 godzin, jest rekompensowana przez udzielenie innego dnia wolnego.
W przypadku gdy pracownik świadczy pracę tylko np. tylko 1 godzinę, należy udzielić mu innego całego dnia wolnego.
Praca w dniu wolnym a rekompensata
Może się tak zdarzyć, że pracodawca nie będzie w stanie oddać pracownikowi dnia wolnego w zamian za pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Może to wynikać, różnych okoliczności, np. choroba pracownika po pracy w dniu wolnym, trwająca do końca okresu rozliczeniowego lub praca w dniu wolnym w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego albo ostatnim dniu roboczym tego okresu.
Za pracę w dniu dla pracownika wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, jeżeli spowodowały przekroczenie normy średniotygodniowej, przysługuje 100% dodatek do wynagrodzenia. Jeżeli jednak pracownik wykonywał w dniu wolnym pracę przez więcej godzin niż wynosi jego norma, to wówczas powstają nadgodzinami dobowe, za które pracownik powinien otrzymać 50 % dodatku. Z wyjątkiem nadgodzin wypracowanych w nocy, które także opłacane są 100% dodatkiem do wynagrodzenia
Należy wziąć pod uwagę, że Państwowa Inspekcja Pracy nawet gdy pracodawca wypłaci pracownikowi 100% dodatku do wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym, może uznać, że nieudzielenie dnia wolnego w zamian za pracę w dniu rozkładowo wolnym jest naruszeniem przepisów o czasie pracy. Grozi za to kara grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.
