Niniejsze opracowanie skierowane jest głównie do twórców internetowych. Aplikacje i platformy takie jak Instagram, YouTube i TikTok zdominowały rynek. Można zaryzykować stwierdzenie, że w wielu grupach wiekowych wyparły telewizję. To z nich dowiadujemy się o sytuacji w świecie, szukamy przepisów na potrawy czy po prostu oglądamy osoby, które publikują tam treści. Pojawiły się informacje o obowiązku dokonywania wpisu w rejestrze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Kiedy twórca w social mediach powinien dokonać wpisu? Jak to zrobić? Odpowiedź na te pytania zostanie udzielona w dalszej części opracowania.
Podstawa prawna wpisu do KRRiT
Kwestie związane z obowiązkiem wpisu do KRRiT wynikają z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady o audiowizualnych usługach multimedialnych z 14 listopada 2018 roku, która ujednolica przepisy w całej Unii Europejskiej.
W Polsce skutkowało to znowelizowaniem ustaw:
- o radiofonii i telewizji;
- o kinematografii.
Wyżej wymienione akty prawne regulują na terenie Polski kwestie związane z wpisem do KRRiT i tym, kto jest do tego zobowiązany – tam należy szukać odpowiedzi w przypadku jakichkolwiek wątpliwości.
Czym jest rejestr KRRiT
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zgodnie z ustawą o radiofonii i telewizji prowadzi rejestr programów oraz podejmuje rozstrzygnięcia w sprawach koncesji na rozpowszechnianie programów i wpisu do rejestru programów.
Twórca w social mediach a obowiązek dokonania wpisu w KRRiT
Prawo rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych przysługuje jednostkom publicznej radiofonii i telewizji oraz osobom fizycznym, osobom prawnym i osobowym spółkom handlowym, które uzyskały koncesję na taką działalność, albo – w przypadku programów telewizyjnych rozpowszechnianych wyłącznie w systemach teleinformatycznych – wpis do rejestru takich programów.
Za audiowizualne usługi multimedialne na żądanie mogą zaś być uznane, zgodnie z aktualnym stanowiskiem, usługi świadczone przy wykorzystaniu platform udostępniania wideo, czyli na przykład kanały na platformie YouTube.
Co więcej, obecne przepisy bardzo szeroko określają to, kto podlega wymogowi rejestracji.
Art. 4 pkt 4 ustawy o radiofonii i telewizji określa, że dostawcą usługi medialnej jest osoba fizyczna, osoba prawna lub osobowa spółka handlowa ponosząca odpowiedzialność redakcyjną za wybór treści usługi medialnej i decydująca o sposobie zestawienia tej treści, będąca nadawcą lub podmiotem dostarczającym audiowizualną usługę medialną na żądanie.
Punkt 6a artykułu 4 ustawy o radiofonii i telewizji definiuje zaś audiowizualną usługą medialną na żądanie i wskazuje, że jest to usługa medialna świadczona w ramach prowadzonej w tym zakresie działalności gospodarczej, polegająca na publicznym udostępnianiu audycji audiowizualnych na podstawie katalogu ustalonego przez podmiot dostarczający usługę.
Publicznym udostępnianiem audiowizualnej usługi medialnej na żądanie jest – zgodnie z art. 4 pkt 8a ww. ustawy, jej świadczenie w sposób umożliwiający ogółowi użytkowników, w wybranym przez nich momencie i na ich życzenie, odbiór wybranej przez nich audycji z katalogu udostępnionego w ramach takiej usługi.
Prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług medialnych
Zgodnie z przepisami wpisowi do rejestru podlega ten podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług medialnych.
Czy zatem wpisowi będzie podlegał zarówno youtuber, którego obserwuje kilka milionów osób, który regularnie publikuje treści, na których zarabia, jak i osoba, która ma kilku obserwatorów – rodzinę i znajomych, publikuje treści związane z własnymi doświadczeniami w ogrodnictwie, nie publikuje tam reklam, a filmiki wrzuca nieregularnie, średnio raz na kwartał?
Z takimi pytaniami stykają się internetowi twórcy, zarówno ci mali, jak i z dużymi zasięgami.
Działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu w sposób ciągły.
Zgodnie z art. 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (czyli obecnie 1505 zł), o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Stąd też w odpowiedzi na zadane pytanie osoba, która ma kilku obserwatorów – rodzinę i znajomych, publikuje treści związane z własnymi doświadczeniami w ogrodnictwie, nie publikuje tam reklam, a filmiki wrzuca nieregularnie, średnio raz na kwartał, nie osiąga z tego tytułu dochodu, nie będzie podlegała obowiązkowi wpisu do rejestru KRRiT.
Wszystko zależy zatem od zakresu i efektu związanego z publikowaniem usług multimedialnych w internecie. Obecnie bowiem takie profesje jak youtuber czy instagramer są wskazywane jako zawody, co jeszcze kilkanaście lat temu wydawało się nierealne. Wiele osób wyłącznie z mediów społecznościowych osiąga dochody, które pozwalają im żyć na bardzo wysokim poziomie. Stanowi to źródło ich utrzymania, zarobku i niewątpliwie stanowi działalność gospodarczą i główne zajęcie.
W zasadzie wyłącznie osoby publikujące treści na użytek własny czy wąskiego grona osób unikną obowiązku wpisu do rejestru. Nie ulega jednak wątpliwości, że większość osób publikujących publicznie treści w internecie, liczy na popularność i osiąganie z tego wymiernych zysków, co w rzeczywistości może doprowadzić do tego, że każdy twórca, prędzej czy później, będzie musiał uzyskać wpis w rejestrze.
Wniosek o wpis do rejestru
Wniosek o wpis do rejestru – wykazu audiowizualnych usług multimedialnych na żądanie – można złożyć za pośrednictwem ePUAP albo pocztą tradycyjną – na adres Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w Warszawie.
Informacje, jakie należy wskazać we wniosku, to:
- dane podmiotu: jego nazwa, NIP, REGON, imię i nazwisko przedsiębiorcy;
- siedziba, miejsce zamieszkania przedsiębiorcy, adres strony internetowej;
- adres korespondencyjny, z podaniem numeru telefonu oraz adresu e-mail;
- nazwę świadczonej usługi multimedialnej na żądanie;
- technologia, sposób świadczenia usługi – na przykład set-top-box, strony internetowe, aplikacje mobilne, smart TV, kanał w serwisie internetowym;
- model udostępniania treści – subskrypcja – SVoD, transakcje – TVoD, wyświetlanie reklam – AVoD, reklamy na stronie internetowej obok treści wideo, lub model mieszany subskrypcyjno-transakcyjny;
- państwa, w których można odbierać usługi multimedialne na żądanie.
Obowiązki związane z tym, że podmiot wpisany jest do rejestru
Wpis w rejestrze wiąże się z:
- obowiązkiem raportowania prowadzonych działań;
- obowiązkiem wprowadzania ułatwień dla osób z niepełnosprawnościami;
- stosowaniem zabezpieczeń technicznych chroniących małoletnich przed nieodpowiednimi, szkodliwymi dla nich treściami;
- promowaniem treści w języku polskim;
- uiszczaniem stosownych opłat.
