Poprawa ochrony konsumentów oraz nadzór nad działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną. Sprawdzamy jakie zmiany szykują się w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi.
Planowany jest nowy projekt zmian dotyczący ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, które z założenia miałby obowiązywać już od 1 stycznia 2022 r. Projekt został przedstawiony, jako narzędzie do poprawy ochrony praw konsumentów oraz wzmocnienie nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną.
Konieczność wprowadzenia zmian w polskim systemie prawnym
Projekt ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw został napisany w oparciu o unijne przepisy i stanowi w rzeczywistości wprowadzenie do krajowego porządku prawnego regulacji Unii Europejskiej stanowiących wynik przeglądu przepisów dotyczących Europejskich Urzędów Nadzoru (ESAs).
Warto przypomnieć, że ESAs, został wprowadzony w 2010 r. w jego skład wchodzą:
-
Europejska Rada Ryzyka Systemowego (ESRB) oraz 3 europejskie organy nadzoru (ESA), a mianowicie:
-
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA)
-
Europejski Urząd Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA)
-
Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń Pensjonaty i (EIOPA)
W grudniu 2019 r. współustawodawca podpisał również dyrektywę (UE) 2019/2177, która to przyznaje nowe uprawnienia EIOPA, EUNB i ESMA.
Nadzór nad działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną
Jedną ze zmian, w zakresie nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną jest wzmocnienie nadzoru nad transgraniczną działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną wykonywaną przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji.
Jakość danych handlowych oraz przetwarzanie i dostarczanie takich danych, w tym transgranicznego przetwarzania i dostarczania danych, ma ogromne znaczenie dla wzmocnienia przejrzystości rynków finansowych. Wobec czego zgodnie z uchwaloną dyrektywą Europejskiemu Urzędowi Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) zostały powierzone uprawnienia w zakresie gromadzenia danych, udzielania zezwoleń i nadzoru przez właściwe organy.
W kontekście wcześniejszych zadań ESMA takich jak monitorowanie rynku, tymczasowe uprawnienia do interwencji i uprawnienia w zakresie zarządzania pozycjami, oraz zapewnia spójną zgodność z wymogami przejrzystości przed- i po- transakcyjnej, nowe zadania będą współgrały z dotychczasową rolą organu.
Ponadto zgodnie z projektem zaproponowano mechanizmy wzajemnego przekazywania informacji pomiędzy organami nadzorczymi poszczególnych państw członkowskich i Europejskim Urzędem Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA). EIOPA to urząd, którego praca polega na wspieraniu stabilności systemu finansowego, przejrzystości rynków i produktów finansowych, a także ochronie właścicieli polis, członków programów emerytalnych i osób uposażonych.
Mechanizmem poprawiającym skuteczność nadzoru nad działalnością transgraniczną podmiotów rynku ubezpieczeniowego jest tzw. platforma współpracy, która jest skutecznym narzędziem do zacieśnienia i terminowej współpracy między organami nadzorczymi, a tym samym do wzmocnienia ochrony konsumentów. Jednakże decyzje dotyczące zezwoleń, nadzoru i egzekwowania są i pozostają w zakresie kompetencji organu nadzorczego macierzystego państwa członkowskiego.
Poprawa ochrony konsumentów
Rozwiązaniem służącym poprawie ochrony praw konsumentów, jest wprowadzenie przepisów dotyczących udostępniania przez dostawców usług płatniczych broszury sporządzonej przez Komisję Europejską, zawierającej informacje dla konsumentów o przysługujących im prawach.
Broszurą sporządzoną zgodnie z unijnymi wytycznymi dostawca będzie musiał udostępniać w polskiej wersji językowej, w sposób przystępny:
-
na stronie internetowej dostawcy, z możliwością wydruku;
-
w postaci papierowej:
-
w siedzibie dostawcy, głównym miejscu prowadzenia działalności przez dostawcę i jego oddziałach,
-
w miejscach prowadzenia działalności przez agentów dostawcy lub podmioty, którym dostawca powierzył wykonywanie określonych czynności operacyjnych
– o ile w tych miejscach zawiera się umowy o świadczenie usług płatniczych przy jednoczesnej fizycznej obecności stron.
Skonstruowanie broszury stanowi niewątpliwy element ochrony użytkowników usług płatniczych, przyczyniający się do zwiększenia ich świadomości w zakresie korzystania z tych usług, a także ich sytuacji prawnej w relacji z dostawcą tego rodzaju usług. Zapewnienie użytkownikom stałego dostępu do broszury, stanowiącej spójny i przystępny zbiór najważniejszych informacji. Broszura będzie udostępniana bezpłatnie.
Zgodnie z projektem, zapewniono także nieprzerwane wykonywanie przez zakłady ubezpieczeń – mające siedzibę w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Gibraltarze – trwających umów ubezpieczenia oraz ciągłość ochrony ubezpieczeniowej w interesie osób ubezpieczonych. Chodzi o okres po 1 stycznia 2021 r. do dnia wygaśnięcia roszczeń z tych umów. W przypadku omawianej zmiany, miałaby ona obowiązywać z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy, a nie jak znaczna jej cześć dopiero od 1.01.2022 r.
Nadzór nad dostawcami usług dotyczących przetwarzania danych finansowych
Nowelizacja zakłada, że udzielanie zezwoleń dostawcom usług w zakresie udostępniania informacji oraz nadzór nad nimi zostanie przeniesiony w większości do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA). Dotychczas dostawcy usług w zakresie udostępniania informacji uzyskiwali zezwolenia oraz byli nadzorowani przez krajowe organy nadzoru. Transgraniczny wymiar przetwarzania danych w Unii Europejskiej oraz negatywny wpływ ewentualnych rozbieżności w praktykach nadzorczych różnych państw członkowskich wpływał jednak negatywnie na jakość danych transakcyjnych i zadania dostawców usług w zakresie udostępniania informacji. Dlatego wprowadzone zostały rozwiązania polegające na przeniesieniu uprawnień do udzielania zezwoleń dostawcom usług w zakresie udostępniania informacji oraz nadzoru nad nimi z poziomu właściwych organów krajowych do ESMA.
Podstawa prawna
-
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2177 z dnia 18 grudnia 2019 r. Zmieniająca dyrektywę 2009/138 / WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II), dyrektywę 2014/65 / UE w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz dyrektywa (UE) 2015/849 w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, Dz.U. L 334 z 27.12.2019 .
-
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, Dz.U.2020.89 t.j.
-
Projekt o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw, druk projektu UC33.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
