0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Ochrona prawna baz danych - na czym polega?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Na gruncie prawa polskiego bazy danych podlegają ochronie prawnoautorskiej – jeżeli w konkretnym przypadku baza danych nosi cechy utworu w rozumieniu ustawy Prawo autorskie. Niezależnie jednak od takiej ochrony, podlegają szczególnej ochronie wynikającej z ustawy o ochronie baz danych. Na czym polega ochrona prawna baz danych? Przeczytaj poniższy artykuł i sprawdź!

Baza danych i producent bazy danych – definicja

Baza danych oznacza zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego co do jakości lub ilości nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości.

Producentem bazy danych jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która ponosi ryzyko nakładu inwestycyjnego przy tworzeniu bazy danych. Domniemywa się, że producentem jest osoba, której nazwisko lub firmę (nazwę) w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach bazy danych lub której nazwisko lub firmę (nazwę) podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnieniem bazy danych.

Producent bazy danych to podmiot, który ponosi ryzyko nakładu inwestycyjnego przy powstawaniu bazy danych.
Producentowi bazy danych przysługuje wyłączne i zbywalne prawo pobierania danych i wtórnego ich wykorzystania w całości lub w istotnej części, co do jakości lub ilości.

Ochrona prawna baz danych - kiedy przysługuje?

Z ochrony korzystają bazy danych, których:

  • producent jest obywatelem państwa członkowskiego UE lub państw członkowskich EFTA lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium UE lub EFTA;

  • producent jest osobą prawną założoną zgodnie z prawem państwa UE lub EFTA, posiadającą siedzibę i zakład główny wykonywania działalności na terytorium UE lub EFTA; jeżeli producent posiada tylko siedzibę na terytorium UE lub EFTA, jego działalność musi być istotnie i trwale związana z gospodarką państwa członkowskiego UE lub EFTA;

  • ochrona wynika z umów międzynarodowych, na zasadach i w zakresie w nich określonych;

  • producent jest podmiotem niewymienionym powyżej i jest przedsiębiorcą w rozumieniu Ustawy – Prawo działalności gospodarczej.

Ochrona prawna baz danych nie obejmuje programów komputerowych użytych do sporządzenia baz danych lub korzystania z nich.

Ochrona bazy danych a publiczne udostępnienie

Producent bazy danych udostępnionej publicznie w jakikolwiek sposób, nie może zabronić użytkownikowi korzystającemu zgodnie z prawem z takiej bazy danych pobierania lub wtórnego wykorzystania w jakimkolwiek celu nieistotnej, co do jakości lub ilości, części jej zawartości.

Nie można ograniczać możliwości korzystania w granicach prawa z nieistotnej ilościowo/jakościowo części udostępnionej publicznie bazy danych.
Korzystanie z baz danych w powyższy sposób nie może naruszać normalnego korzystania z baz danych lub godzić w słuszne interesy producenta baz danych.

Postanowienia umowne ograniczające możliwość korzystania z bazy danych w powyższy sposób są nieważne.

Korzystanie z istotnej części rozpowszechnionej bazy danych 

Wolno korzystać z istotnej, co do jakości lub ilości, części rozpowszechnionej bazy danych:

  • do własnego użytku osobistego, ale tylko z zawartości nieelektronicznej bazy danych;
  • w charakterze ilustracji, w celach dydaktycznych lub badawczych, ze wskazaniem źródła, jeżeli takie korzystanie jest uzasadnione niekomercyjnym celem, dla którego wykorzystano bazę;
  • do celów bezpieczeństwa wewnętrznego, postępowania sądowego lub administracyjnego;
  • dla dobra osób niepełnosprawnych będących beneficjentami w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 18 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, odpowiednio na zasadach określonych w rozdziale 3 w oddziale 3a tej ustawy.

Zgodnie z ustawą o ochronie baz danych nie jest jednak dozwolone powtarzające się i systematyczne pobieranie baz danych lub wtórne wykorzystanie sprzeczne z normalnym korzystaniem i powodujące nieusprawiedliwione naruszenie słusznych interesów producenta.

Sprzedaż bazy danych

Pierwsza sprzedaż kopii bazy danych w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez uprawnionego lub za jego zgodą, wyczerpuje prawo do kontrolowania odsprzedaży tej kopii na ich terytorium.

Od momentu pierwszej odsprzedaży bazy danych producent traci prawo do kontrolowania dalszego obrotu kolejnymi kopiami.

Jak długo przysługuje ochrona?

Czas trwania ochrony bazy danych liczy się od jej sporządzenia przez okres15 lat następujących po roku, w którym baza danych została sporządzona.

Jeżeli w tym okresie baza danych została w jakikolwiek sposób udostępniona publicznie, okres jej ochrony wygasa z upływem 15 lat następujących po roku, w którym doszło do jej udostępnienia po raz pierwszy.

W przypadku jakiejkolwiek istotnej zmiany treści bazy danych, co do jakości lub ilości, w tym jej uzupełnienia, zmiany lub usunięcia jej części, mających znamiona nowego istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu, okres jej ochrony liczy się odrębnie.

Baza danych podlega ochronie przez 15 lat od jej sporządzenia lub w razie jej udostępnienia – od pierwszego udostępnienia.

Jakie roszczenia przysługują producentowi?

Producent, którego prawa do bazy danych zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:

  • zaniechania naruszania;
  • usunięcia skutków naruszenia;
  • naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z bazy danych;
  • wydania uzyskanych korzyści.

Niezależnie od powyższych roszczeń producent może się domagać jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.

Sąd może nakazać osobie, która naruszyła prawa do bazy danych, na jej wniosek i za zgodą producenta, w przypadku gdy naruszenie jest niezawinione, zapłatę stosownej sumy pieniężnej na rzecz producenta, jeżeli zaniechanie naruszania lub usunięcie skutków naruszenia byłoby dla osoby naruszającej niewspółmiernie dotkliwe.

Sąd, rozstrzygając o naruszeniu prawa, może orzec na wniosek producenta, którego prawa zostały naruszone, o bezprawnie wytworzonych przedmiotach oraz środkach i materiałach użytych do ich wytworzenia, w szczególności może orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu producentowi na poczet należnego odszkodowania lub zniszczeniu.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów