Agroturystyka a podatek dochodowy – kiedy obowiązuje zwolnienie z PIT?

Sezon wakacyjny sprzyja rozwojowi branży agroturystycznej. Warto więc wiedzieć, jak wygląda zależność agroturystyka a podatek dochodowy i w jaki sposób rozliczać przychody na podstawie przepisów ustawy o PIT.

Agroturystyka a działalność rolnicza

Zgodnie z przepisem 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Przepis art. 2 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że działalnością rolniczą jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność obejmująca przetrzymywanie zakupionych zwierząt i roślin o minimalnie określonych w przepisach okresach ich biologicznego wzrostu.

Natomiast agroturystyka w znaczeniu językowym oznacza prowadzenie działalności turystycznej przez gospodarstwa rolne zapewniające noclegi, często wraz z usługami gastronomicznymi.

Mając na uwadze powyższe, działalności w zakresie agroturystyki nie można zakwalifikować jako działalności rolniczej, a zatem do dochodów z tej działalności mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wynajem w ramach agroturystyki a zwolnienie od PIT

W kontekście przedstawionego problemu przede wszystkim należy zwrócić uwagę na art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT, gdzie czytamy, że wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.

Z redakcji art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT wynika zaś, że przedmiotem zwolnienia jest przede wszystkim przychód z wynajmu pokoi gościnnych w celu wypoczynku dla osób przebywających w gospodarstwie agroturystycznym, jak również wyżywienie dla tychże osób, które to usługi gastronomiczne muszą być powiązane z noclegiem. Przepis ten wymaga, aby przychody z tytułu wyżywienia pochodziły od osób przebywających na wypoczynku połączonym z wynajmem pokoi, a nie z ich wykonaniem w innym celu lub w ogóle bez korzystania z pokoi gościnnych. 

Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z 13 sierpnia 2024 roku (nr 0112-KDIL2-1.4011.506.2024.1.KF), użyte w przepisie sformułowanie „pobyt na wypoczynku” dotyczy wyłącznie pobytów urlopowych, weekendowych itp. Pobyt wypoczynkowy jest pobytem czasowym i nie ma charakteru stałego. Zwolnienie nie dotyczy wynajmowania pokoi na stałe czy też robotnikom sezonowym lub studentom. 

W kwestii omówienia pozostałych warunków zastosowania ww. zwolnienia wskażmy, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów wpisanych do ewidencji jako użytki rolne, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub posiadanych przez osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną, w tym spółkę, nieposiadającą osobowości prawnej.

Użyte przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie budynku mieszkalnego należy definiować jako budynek przeznaczony lub nadający się do zamieszkania. Oceny tego, czy pokoje gościnne służące wypoczynkowi znajdują się w budynkach o funkcji mieszkalnej, trzeba zatem dokonywać przy uwzględnieniu cech, jakie można przypisać tego rodzaju budynkom, a więc wskazujących na istnienie infrastruktury dającej możliwość zaspokajania potrzeby przebywania w budynku i dostosowania go do warunków bytowania ludzi. Ustawodawca, przewidując przedmiotowe zwolnienie, nie ustanowił jednak żadnego formalnego warunku związanego z uzyskaniem określonego statusu formalnoprawnego przez pomieszczenia, w których mają przebywać wypoczywające osoby.

Dalej wskażmy, że pokój to pomieszczenie wydzielone ścianami, odrębne od innych pomieszczeń, z oknami i drzwiami, które nie pełni funkcji przedpokoju, holu, łazienki, ubikacji, kuchni, spiżarni, werandy, ganku, schowku itp. Z punktu widzenia art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma znaczenia, czy pokoje gościnne na wynajem mają osobne wejścia do budynku, własne łazienki i kuchnię, czy też jedynie dostęp do kuchni i łazienki oraz wspólne wejście do budynku. Ważne jest jedynie, by liczba tych pokoi nie przekraczała 5.

Przykład 1.

Pan Zbigniew posiada domek letniskowy, w którym są 3 pokoje. Domek zlokalizowany jest na działce siedliskowej o powierzchni 0,5 ha. Mężczyzna zamierza wynajmować domek turystom w sezonie letnim. Czy przychody z agroturystyki będą zwolnione od podatku PIT?

W opisanym przypadku pan Zbigniew nie może skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT, ponieważ przedmiotem najmu nie są pokoje, lecz cały domek. Ponadto budynek mieszkalny nie jest położony na terenie gospodarstwa rolnego.

Agroturystyka a podatek dochodowy

Zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT znajdzie zastosowanie tylko wtedy, gdy łączna liczba wynajmowanych pokoi w tym budynku mieszkalnym nie przekracza 5. 

Jak natomiast wskazał Dyrektor IS w Poznaniu w interpretacji z 7 stycznia 2014 roku (nr ILPB1/415-1122/13-2/AMN), dochody podatników osiągane z tytułu wynajmu pokoi osobom przebywającym na wypoczynku, wyżywienia oraz innych świadczeń i usług związanych z ich pobytem, które nie spełniają warunków koniecznych do skorzystania ze zwolnienia, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przy czym źródłem przychodów będzie stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy pozarolnicza działalność gospodarcza. 

Tak samo powinny być kwalifikowane dodatkowe świadczenia i atrakcje związane z agroturystyką (np. kulig, paintball, przejażdżka bryczką, kajaki i inne w ramach zabezpieczenia czasu wolnego).

Podsumowując, osoby fizyczne zajmujące się agroturystyką mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT, jednak wymaga to spełnienia warunków określonych w przepisie. Podatnicy korzystający ze zwolnienia nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowej w tym zakresie.