Karta podatkowa - najprostsza forma opodatkowania działalności

Karta podatkowa to jedna z najprostszych form opodatkowania działalności gospodarczej w polskim systemie podatkowym. Przedsiębiorca korzystający z karty nie jest zobowiązany do prowadzenia księgowości, a podatek, który płaci często nie jest wysoki i dodatkowo - nie zależy od wysokości dochodów. Jest ona opłacalna dla firm, które zatrudniają niewielu pracowników. Miesięczny podatek jest ustalany przez naczelnika urzędu skarbowego, który kieruje się rodzajem i zakresem prowadzonej działalności gospodarczej, liczbą zatrudnionych pracowników, a także liczbą mieszkańców miejscowości, w której działalność jest prowadzona.

Fakt, iż kwota podatku nie jest zależna od dochodu może być korzystny dla przedsiębiorców osiągających wysokie zarobki. Niestety, w przypadku kłopotów finansowych, gdy w firmie pojawi się strata, podatek i tak będzie musiał być zapłacony.

Kto może korzystać z karty podatkowej?

Zgodnie z art. 23 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, możliwe jest płacenie podatku dochodowego w postaci karty podatkowej. Uprawnieni do tego są podatnicy m.in., którzy prowadzą działalność:

• usługową lub wytwórczo-usługową, określoną w części I tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy, zwanej dalej "tabelą", w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy - przy zatrudnieniu nieprzekraczającym stanu określonego w tabeli;
• usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% - w warunkach określonych w części II tabeli;
• usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi - w warunkach określonych w części III tabeli, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem;
• gastronomiczną - jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% - w warunkach określonych w części IV tabeli;
• w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu - w warunkach określonych w części V tabeli;
• w zakresie usług rozrywkowych - w warunkach określonych w części VI tabeli;
• w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% - w warunkach określonych w części VII tabeli;
• polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego - w warunkach określonych w części VIII tabeli;
• polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych (PKWiU ex 21.10.51.0, ex 21.20.13.0, ex 21.20.21.0 oraz ex 21.20.23.0), w związku ze świadczonymi usługami - w warunkach określonych w części IX tabeli;
• w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi - w warunkach określonych w części X tabeli;
• w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny - w warunkach określonych w części XI tabeli.

Wymienione wyżej punkty dotyczą również podatników prowadzących działalność w formie spółki. Jednakże w ich przypadku, liczba wspólników oraz zatrudnionych pracowników nie może przekraczać stanu zatrudnienia wskazanego w tabeli w załączniku.

W przypadku spółek cywilnych, z możliwości korzystania z katy podatkowej wyłączone są działalności:

• w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% nie jest prowadzona, 
• w wolnych zawodach polegających na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym także sprzedaż preparatów weterynaryjnych,
• w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi,
• w zakresie usług edukacyjnych, która polega na udzielaniu lekcji na godziny,
• w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego - w warunkach określonych w części VIII tabeli;

Kiedy można skorzystać z karty podatkowej?

Działalność podatnika może być opodatkowana w formie karty podatkowej w sytuacji, gdy:

• kontynuują stosowanie opodatkowania w tej formie po dniu 31 grudnia 2021 r. oraz nie zrezygnowali z opodatkowania w tej formie po dniu 31 grudnia 2021 r. i nie utracili prawa do opodatkowania w tej formie po tym dniu;
• przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne;
• nie prowadzą, poza jednym z rodzajów działalności wymienionej w art. 23, innej pozarolniczej działalności gospodarczej;
• małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie, z której przychody (dochody) podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach, na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
• nie wytwarzają wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym;
• pozarolnicza działalność gospodarcza zgłoszona we wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej nie jest prowadzona poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Nie wyłączają z karty podatkowe sytuację, gdy podatnik prowadzi działalność w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach wodnych lub wiatrowych, o mocy oddawanej do 5 000 kilowatów, a także wytwarzanie biogazu i podlegają one odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach.

Wyliczenie podatku

Na wysokość podatku składają się różne czynniki, dlatego też podatnik nie jest w stanie ustalić go samodzielnie. W głównej mierze wpływ na nią ma przedmiot prowadzonej działalności. Pod uwagę brana jest m.in. liczba zatrudnionych pracowników, a także liczba mieszkańców miejscowości, gdzie prowadzona jest działalność gospodarcza.

Wysokość podatku ustalana jest odgórnie, dlatego też z początkiem nowego roku może ona ulec zmianie, o czym oczywiście poinformuje podatnika naczelnik urzędu skarbowego.

Karta podatkowa - prawa i obowiązki

Jak już wyżej wspomniano, podatnicy wybierając kartę podatkową są zwolnieni z obowiązku:

• prowadzenia ksiąg,
• składania zeznań podatkowych,
• wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Jednakże zobowiązani są do wydawania na żądanie klientów rachunków i faktur potwierdzających sprzedaż wyrobów, towaru, bądź wykonania usługi. Powinni także zgodnie z numeracją przechowywać kopie tych dokumentów w okresie 5 lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.

Wymienione wyżej zwolnienia nie są stosowane w okresie przed doręczeniem podatnikowi decyzji (nie dłuższym jednak niż 4 miesiące), która ustala opodatkowanie w formie karty podatkowej. Dotyczy to podatników, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej lub w roku poprzedzającym rok podatkowy opłacali podatek dochodowy w innej formie niż karta podatkowa.

W przypadku, gdy podatek dochodowy został zapłacony w okresie przed doręczeniem decyzji o formie opodatkowania na zasadach karty podatkowej, zaliczany jest na poczet podatku, który wynika z tej decyzji.

Wybór karty podatkowej jako formy opodatkowania działalności gospodarczej

Formularz PIT-16 służy jako wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej. Należy go złożyć nie później niż do 20-go stycznia roku podatkowego, a w sytuacji, gdy podatnik rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności. We wniosku należy wskazać jeden z rodzajów działalności, które zostały określone w art. 23 ustawy o o zryczałtowanym podatku dochodowym. Należy go złożyć do urzędu skarbowego właściwego według miejsca położenia zorganizowanego zakładu określonego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej. W innym wypadku może być to miejsce zamieszkania podatnika lub siedziby spółki, a w ostateczności miejsce zamieszkania jednego ze wspólników.

Naczelnik urzędu skarbowego, po uwzględnieniu wniosku, ustala wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej wydając w tej sprawie decyzję. W przypadku, gdy stwierdzi brak warunków, aby zastosować opodatkowanie w formie karty podatkowej, wydaje odmowną decyzję a podatnik zobowiązany jest wtedy do płacenia:

• ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub
• podatku dochodowego za zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.

Karta podatkowa - o czym należy pamiętać?

• podatek należy uiszczać do dnia 7-go każdego miesiąca za miesiąc poprzedni; za grudzień do dnia 28-go grudnia,
• podatek może być obniżony o kwotę ubezpieczenia zdrowotnego płaconą w roku podatkowym, pod warunkiem, że nie została odliczona od podatku dochodowego; odliczenie to nie może przekroczyć kwoty 7,75% podstawy wymiaru składek,
• podatnik jest zobowiązany (do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym) złożyć deklarację PIT-16A o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, która została zapłacona i odliczona od karty podatkowej w roku podatkowym. Od 2022 roku już nie będą wykazywane składki na ubezpieczenie zdrowotne bowiem nie będą one podlegać odliczeniu.