Z dniem 1 stycznia 2019 r. wprowadzona została instytucja opodatkowania dochodu, tzw. danina solidarnościowa. Osoby fizyczne do 30 kwietnia są zobligowane złożyć zeznanie o wysokości daniny solidarnościowej za poprzedni rok. Dotyczy ono tylko osób, których dochód po uwzględnieniu przewidzianych odliczeń przekroczył 1 000 000 zł. Poniżej znajdziesz informację, kto zobowiązany jest uiścić daninę solidarnościową, w jakiej wysokości i jak ją obliczyć?
Kogo obowiązuje danina solidarnościowa?
Danina solidarnościowa jest świadczeniem uregulowanym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rozdział 6a (przepisy art. 30h–30i) ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2019 r.
Istota daniny solidarnościowej sprowadza się do obowiązku zapłaty przez osoby fizyczne zarabiające powyżej 1 000 000 zł zapłaty 4% podstawy obliczenia tej daniny. Zobowiązanym do zapłaty daniny jest nie tylko statystyczny Kowalski, lecz także obcokrajowiec osiągający w Polsce przychody z określonych źródeł.
Danina solidarnościowa jest niezależnym obciążeniem publicznoprawnym od podatku dochodowego. Z tego też względu osoby fizyczne nie są zwolnione z zapłaty podatku dochodowego według zasad przewidzianych dla osób fizycznych, w tym również prowadzących działalność gospodarczą, tj. opodatkowanych według skali podatkowej lub metody liniowej.
Celem wprowadzenia daniny solidarnościowej jest pobór daniny od najbogatszych, który wesprze Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.
Od jakich dochodów zapłacisz daninę?
Nie wszystkie przychody/dochody osiągane przez osoby fizyczne uwzględniane są w podstawie do wyliczenia daniny solidarnościowej. Wyłączone są m.in. dochody z dywidend, ze zbycia nieruchomości, nieujawnionych źródeł przychodów. Ustawodawca wykluczył z obowiązku uiszczania daniny solidarnościowej również osoby osiągające przychody opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym, jak przykładowo kartą podatkową czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Wyłączono również dochody osób fizycznych podlegających ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.
Do podstawy opodatkowania daniną solidarnościową osoba fizyczna wliczyć powinna:
- dochody opodatkowane według skali podatkowej, m.in. dochody z pracy, działalności gospodarczej, emerytur, rent, wynagrodzenia z umów zlecenia i o dzieło, praw autorskich itp.;
- dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, z odpłatnego zbycia udziałów i akcji oraz z tytułu objęcia udziałów i akcji za aport;
- dochody z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskane w razie wyboru stawki liniowej w wysokości 19%;
- dochody zagranicznej spółki kontrolowanej.
Analogiczne stanowisko zaprezentowano w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego z 7 października 2019 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.404.2019.1.KO.
Przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie będą brane pod uwagę dochody osiągnięte za granicą, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych, o których mowa w art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. metoda wyłączenia).
Jak obliczyć podstawę opodatkowania?
Podstawę obliczenia daniny solidarnościowej stanowi nadwyżka ponad 1 000 000 zł sumy dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ust. 1, 9 i 9a, art. 30b, 30c oraz 30f u.p.d.o.f. (są to dochody wskazane w punkcie wyżej) po ich pomniejszeniu o odliczone od dochodów kwoty składek na ubezpieczenie społeczne (w tym zagranicznych), kwoty uwzględnione w podstawie opodatkowania podatnika dywidendy otrzymanej od zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz kwoty dochodu z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej jednostce kontrolowanej, w części uwzględnionej w jego podstawie opodatkowania. Nie podlegają więc odliczeniu pozostałe odliczenia przewidziane w rozliczeniu rocznym osoby fizycznej, takie jak: wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, darowizny, ulga rehabilitacyjna.
Reasumując, algorytm obliczenia podstawy daniny solidarnościowej przedstawia się następująco:
∑ 𝑑𝑜𝑐ℎ𝑜𝑑ó𝑤 – kwoty pomniejszające – 1 000 000 zł = podstawa obliczenia daniny solidarnościowej.
Podstawę obliczenia daniny solidarnościowej zaokrągla się do pełnych złotych w analogiczny sposób, jak podstawę obliczenia podatku (końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych).
Przykład 1.
Pani Anna wraz z mężem prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki jawnej. Wstępny dochód przypadający łącznie na wspólników z uwzględnieniem odliczeń wynosi 1 900 000 zł. Czy od kwoty 900 000 zł trzeba będzie zapłacić daninę solidarnościową, czy też przyjmując, że każde z małżonków osiągnie dochód 950 000 zł, spowoduje to brak obowiązku uiszczenia daniny solidarnościowej?
Danina solidarnościowa dotyczy osób fizycznych, każdej osoby odrębnie, z tego też względu w przypadku małżeństw, którzy dokonują wspólnego rozliczenia rocznego, pozostaje to bez wpływu na ustalanie obowiązku uiszczenia daniny.
W analizowanym przypadku dochód każdego z małżonków rozpatrywany jest odrębnie dla potrzeb ustalenia daniny solidarnościowej. Planowany dochód po uwzględnieniu przysługujących odliczeń nie przekroczy 1 000 000 zł, z tego też względu żaden z małżonków nie będzie zobowiązany do uiszczenia daniny solidarnościowej.
Złóż deklarację i zapłać podatek
Deklarację o wysokości daniny solidarnościowej, w terminie do 30 kwietnia danego roku kalendarzowego należy złożyć do urzędu skarbowego, w którym rozliczany jest podatek dochodowy, czyli do urzędu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika.
Podatnik zobowiązany jest złożyć deklarację o wysokości daniny solidarnościowej według wzoru, na formularzu DSF-1. Może ona zostać złożona przez osobę fizyczną zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Istnieje ponadto możliwość złożenia deklaracji przez pełnomocnika, o ile złożone zostanie pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji. Przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej płatnej w tym terminie uwzględnia się dochody uzyskane od 1 stycznia rozliczanego roku i kwoty pomniejszające te dochody, wykazywane w PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-CFC oraz PIT-40A, których termin złożenia upływa w okresie 30 kwietnia roku następnego.
Daninę solidarnościową należy wpłacić na mikrorachunek podatkowy. To organ podatkowy zobowiązany będzie dokonać przelewu środków pochodzących z wpłat danin solidarnościowych na rzecz Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.
Przypomnieć należy, że nieterminowe uiszczenie daniny solidarnościowej skutkować będzie koniecznością uiszczenia odsetek zgodnie z przepisami ustawy Ordynacja podatkowa, a nawet wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Do zapłaty daniny solidarnościowej obowiązane są osoby fizyczne, których dochód przekroczył 1 000 0000 zł. Osoby te oprócz podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej albo podatku liniowego są obowiązane zapłacić dodatkowo daninę solidarnościową w wysokości 4% podstawy obliczenia. Kwotę daniny i stosowną deklarację podatkową zobligowane są uiścić i złożyć w terminie do 30 kwietnia po zakończeniu danego roku podatkowego.
