Współpraca między ludźmi w celu osiągnięcia określonych efektów, np. w pracy, nierzadko przyczynia się do ich integracji. Może ona jednak powodować także konflikty, które zwykle kojarzą się tylko negatywnie. Postrzega się je jako coś niebezpiecznego i szkodliwego dla przedsiębiorstwa. Czy mimo to konflikt w pracy może mieć jakieś korzystne skutki?
Konflikt w pracy - przyczyny
W ujęciu najbardziej ogólnym: konflikty rodzą się wtedy, gdy dojdzie do starcia odmiennych interesów, postaw czy wartości poszczególnych pracowników lub całych zespołów. Wpływ na ich rozwój mają różne przyczyny, które można podzielić na:
racjonalne - wynikające z realnych motywów,
irracjonalne - wynikające z zachowań, które trudno wytłumaczyć (np. niemożliwa do wyjaśnienia niechęć do jakiejś osoby),
wynikające z cech organizacji (np. płace),
posiadające swoje źródła w cechach poszczególnych osób (np. odmienny światopogląd lub postawy).
- może się również zdarzyć, że konflikt w pracy powstanie wtedy, gdy pracownicy będą starali się ukryć albo zafałszować prawdziwe przyczyny swoich zachowań.
Konflikt w pracy - rodzaje
Konflikty w firmie mogą mieć wiele źródeł, ale także odmienne cechy charakterystyczne, w zależności od tego, czy występują między poszczególnymi osobami lub grupami, czy pomiędzy osobą a grupą.
Konflikt interpersonalny - dochodzi do niego pomiędzy niezależnymi jednostkami, np. pracownikami; w tym przypadku mogą ich podzielić odmienne postawy i interesy.
Konflikt międzygrupowy - dochodzi do niego pomiędzy grupami funkcjonującymi w firmie; przykładem mogą być konflikty między podwładnymi a kadrą zarządzającą.
Konflikt między jednostką a grupą - dochodzi do niego pomiędzy konkretnym pracownikiem a zespołem; przykładem tego rodzaju konfliktu może być spór na linii pracownicy - menedżer.
Konflikt w pracy - metody postępowania
Jeśli można wyczuć, że zbliża się konflikt w pracy, nie należy za wszelką cenę dążyć do jego uniknięcia. Lepiej w takiej sytuacji wyrażać odmienne poglądy, pamiętając równocześnie, że druga strona sporu ma do tego takie samo prawo. Nie należy zatem od razu stawać w opozycji do jej przekonań czy wypowiadać niemiłe komentarze lub uwagi pod jej adresem.
W trakcie nieporozumienia powinno się również trzymać głównej przyczyny konfliktu, a nie dołączać do niej coraz to nowe kwestie, niekoniecznie związane z tematem, albo wyciągać dawne błędy. Nie warto rozpamiętywać przeszłych zdarzeń, ponieważ i tak nie zmienią one nic w teraźniejszych losach firmy.
Aby rozwiązać konflikt, warto pomyśleć o współpracy w zespole. Wtedy obie strony sporu powinny zmienić swoje nastawienia na pozytywne i starać się znaleźć rozwiązanie, które zadowoli je w równym stopniu.
Innym rozwiązaniem jest pójście na kompromis. Skłócone podmioty będą wówczas musiały postarać się o zachowanie harmonii między swoimi celami a tymi, które ma druga strona. Aby to osiągnąć, trzeba na przemian chodzić na ustępstwa.
Konflikt w pracy - dobre strony
Jak zostało wspomniane powyżej, nie warto uciekać od konfliktów. Takie działanie może przyczynić się do ich nawarstwiania, a także do narastania frustracji wśród pracowników. Natomiast radzenie sobie ze sporami może nie tylko spowodować ich rozwiązanie, ale także przynieść szereg innych korzyści. Przede wszystkim może przyczynić się do zaprezentowania różnych punktów widzenia, które następnie mają szansę, by zaowocować powstaniem wielu interesujących pomysłów.
Poza tym spory, ujawniając słabsze strony przedsiębiorstwa, mogą skutkować rozwojem jej organizacji i mobilizacją kadry zarządzającej do podjęcia działań naprawczych. Konflikt w pracy może także przyczynić się do poszerzania horyzontów dzięki aktywnej wymianie argumentacji. Jeśli nieporozumienie zostanie pomyślnie rozwiązane, będzie to znaczyć, że każda ze stron musiała zatwierdzić jego postanowienia, a tym samym zaakceptować nawzajem swoje argumenty. To ostatnie działanie przyczyni się do poszerzenia horyzontów myślowych np. w zakresie tolerancji.
Kolejną zaletą konfliktów jest możliwość wzrostu zaufania. Wspólne wypracowanie rozwiązania konfliktu może sprawić, że skłócone wcześniej strony zaczną sobie bardziej ufać. Jest to możliwe, ponieważ osoby, które wspólnie przejdą jeden konflikt, nie będą się obawiać wystąpienia następnego, wiedząc, że zawsze można znaleźć jakieś rozwiązanie.
Co więcej, konflikt w pracy może działać stymulująco na niektórych pracowników. Choć może trudno w to uwierzyć, ale spory przyczyniają się u takich osób do wzrostu zadowolenia z pracy.
Poza przedstawionymi powyżej korzyściami odnoszącymi się głównie do jednostki spory mogą również przynieść pozytywne skutki dla zespołu. Nieporozumienia ożywiają ducha grupy, dostarczając jej tym samym nową energię do działania. Przyczyniają się także do rozwoju kreatywności członków zespołu, ponieważ mobilizują do aktywnej dyskusji w poszukiwaniu rozwiązania sporu. Ostatnim pozytywnym skutkiem może być nawet poprawa wyników pracy, gdy dzięki konfliktowi wprowadzono pożądane zmiany, które mobilizują pracowników do działania.
Podsumowując, nie należy się wystrzegać konfliktów w firmie. Nawarstwiające się miesiącami emocje mogą mieć bardziej destrukcyjne skutki niż doraźne spory. Te ostatnie mogą nawet przynieść pozytywne zmiany - zwiększyć efektywność pracy zespołu czy przyczynić się do ogólnego rozwoju przedsiębiorstwa.
