Co do zasady każda sprzedaż dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych powinna być ewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej. Co zrobić, gdy miała miejsce sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej? Wyjaśniamy poniżej.
Obowiązek rejestrowania sprzedaży na kasie fiskalnej
Obowiązek rejestrowania na kasie fiskalnej sprzedaży na rzecz osób prywatnych oraz rolników ryczałtowych wynika z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT w którym zostało określone wprost, że podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Z treści rozporządzenia nie wynika jednak, że podatnik zobligowany do rejestrowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności może zrezygnować z ewidencji sprzedaży na kasie fiskalnej w chwili, gdy transakcja została udokumentowana fakturą.
Zwolnienie z ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób prywatnych na kasie fiskalnej w chwili udokumentowania jej w całości fakturą dotyczy:
- pozostałych usług związanych z zakwaterowaniem z wyłączeniem PKWiU 55.90.13.0 - dotyczy wyłącznie: usług krótkotrwałego zakwaterowania pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (z wyłączeniem usług hotelarskich i turystycznych);
- wynajmu i usług zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi;
- usług związanych z obsługą rynku nieruchomości;
- dostaw towarów i świadczenia usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Sankcje za sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej
Artykuł 62 § 4 kodeksu karnego skarbowego wskazuje konsekwencje niewykazania sprzedaży na kasie fiskalnej:
Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży.
Natomiast w art. 62 § 1 znajduje się informacja o sankcji wynoszącej 180 stawek dziennych
Co ważne, stawka dzienna od stycznia 2023 roku wynosi od 116,33 zł do 46 532 zł a od lipca 2023 roku od 120 zł do 48 000 zł.
Sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej - co zrobić?
Aby uniknąć sankcji za sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej, należy skorzystać z instytucji czynnego żalu. Możliwość taką dopuszcza art. 16 § 1 kodeksu karnego skarbowego.
Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.
Należy pamiętać, że skorzystać z instytucji czynnego żalu można jedynie wówczas, gdy stosuje się go w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego, a także uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.
Dokładne informacje dotyczące tego zagadnienia można odnaleźć w artykule: Czynny żal - wzór ze szczegółowym omówieniem
W praktyce przyjęło się, że w chwili, gdy podatnik zauważył, że dokonał sprzedaży z pominięciem kasy fiskalnej, powinien ją niezwłocznie zewidencjonować. Jednocześnie powinien pamiętać, by przychód wykazać w tym okresie, w którym sprzedaż faktycznie miała miejsce.
Przykład 1.
Przedsiębiorca ewidencjonuje sprzedaż z kasy fiskalnej w ewidencjach księgowych na podstawie raportów miesięcznych. 30 maja 2023 roku dokonał sprzedaży z pominięciem kasy fiskalnej. Sprzedaż nie została nabita na kasę ani nie została udokumentowana w żaden inny sposób. Podatnik uchybienie to spostrzegł dopiero 5 lipca 2023 roku. Co powinien zrobić?
W pierwszej kolejności należy sprzedaż niezwłocznie nabić na kasę fiskalną. Transakcja zostanie wówczas wykazana w raporcie za lipiec, co nie do końca jest prawidłowe. Niemniej paragon powinien zostać przekazany nabywcy. Podczas ewidencjonowania raportu za 05/2023 przedsiębiorca powinien doliczyć pominiętą transakcję wykazaną na kasie w 07/2023. Natomiast przy dokonywaniu ewidencji raportu za 07/2023 wartość podlegająca ewidencji powinna zostać odpowiednio pomniejszona. Ostatnim krokiem jest skorzystanie z instytucji czynnego żalu.
