Autorka: Renata Wrona, szefowa agencji PR PRIME IMAGE
We współczesnym świecie etyka stała się drogowskazem przy postępowaniu zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla pracowników. Jest to jedyny słuszny, choć nie zawsze przestrzegany kierunek osiągania sukcesów finansowych i zawodowych.
Etyka w biznesie to relacje pomiędzy przedsiębiorstwem a jego klientami, partnerami handlowymi, pracownikami oraz konkurencją. Relacje te muszą być zgodne z obowiązującym prawem oraz z przyjętymi regułami postępowania. W ich ramach leży również przestrzeganie norm, ustalonych przez społeczeństwo. Normy te są stale weryfikowane przez opinię publiczną.
Przedsiębiorstwa dążąc do osiągnięcia jak najwyższego zysku i minimalizacji własnych kosztów, podejmują czasem kontrowersyjne decyzje, sprzeczne z normami współżycia społecznego. Decyzje te dotyczą partnerów handlowych, pracowników, klientów oraz konkurencji.
Sama etyka biznesu jest dziedziną, zajmującą się analizą ekonomiczną, a także rozważaniami nad etyczną strefą biznesu. Co ciekawe, pojęcie etyki biznesu wielokrotnie uważane jest za sprzeczne wewnętrznie, ponieważ sama etyka nie powinna w żaden sposób kojarzona z jakimkolwiek interesem, a przecież biznes właśnie na tym jest oparty - musi być dochodowy.
Etyka w biznesie powinna być podstawą działań każdej organizacji. Jej poznanie i stosowanie służy lepszemu robieniu interesów. Odpowiedzialność etyczna może usprawnić działanie firmy i zmniejszać koszty ewentualnych konfliktów, wypływających z nieznajomości przez świat biznesu obowiązujących reguł moralnych.
Czynniki określające etyczność firmy
Każde przedsiębiorstwo ma swoje mikro i makro otoczenie. Względem tego, czynniki, które determinują etyczny wymiar firmy podzielone zostały na:
- zewnętrzne:
- system gospodarczy kraju – ma zasadniczy wpływ na poziom etyczny firmy, innymi wyznacznikami będzie kierować się system socjalistyczny, a innymi kapitalistyczny;
- prawo - regulacje prawne obowiązujące w kraju określają obszary działania przedsiębiorstwa oraz wyznaczają granicę prowadzenia działalności;
- system polityczny – poziom etyczny przedsiębiorstwa jest determinowany przez rzeczywisty poziom demokracji w państwie;
- etyka społeczeństwa – zachowanie społeczeństwa w sferze gospodarczej;
- wewnętrzne:
- sytuacja finansowa firmy – w sytuacjach gdy przedsiębiorstwo dobrze prosperuje łatwiej jest podejmować etyczne decyzje
- misja firmy
- polityka firmy – kultura organizacyjna firmy;
- moralność pracowników;
Etyka w biznesie - podstawowe wartości
Do podstawowych wartości etyki biznesu zalicza się:
- odpowiedzialność, która oznacza, że firma jest gotowa wziąć na siebie odpowiedzialność za wpływ, jaki wywiera na otoczenie oraz gotowość do zmian oraz do wycofania się z błędnych decyzji oraz wzięcie odpowiedzialności za powstałą szkodę,
- przejrzystość, czyli udostępnianie informacji o decyzjach oraz działaniach związanych z tymi aspektami funkcjonowania firmy, które mają związek ze społeczeństwem,
- etyczne zachowanie, gdy wszelkie decyzje są podejmowane i wykonywane w sposób uczciwy, rzetelny, wiarygodny oraz bez przyjmowania i wręczania nielegalnych korzyści. Etyczne postępowanie to także osobiste wartości i poczucie odpowiedzialności właściciela firmy, gotowość do traktowania innych osób jak równych sobie, uczciwość i zaangażowanie,
- aktywna obecność w środowisku, czyli świadomość, ze firma nie działa w oderwaniu od otoczenia. Ważne jest współdziałanie i aktywność lokalna.
Warto pamiętać, że przedsiębiorstwo tworzą ludzie i aby działalność przedsiębiorstwa była etyczna, także postępowanie osób w nim zatrudnionych musi być właściwe. Nieuczciwość pracowników czy ich naganne zachowanie ma wpływ na reputację całej firmy. Wizytówką firmy są jej pracownicy, dlatego istotny jest odpowiedni dobór kadr w firmie.
Etyczne zachowania szefa oraz pracownika
Co jest tak naprawdę ważne w relacjach między ludzkich, również tych o charakterze biznesowym? Kluczowe są:
- szacunek wobec innych (poszanowanie ich godności, przekonań, poglądów),
- zachowanie tajemnicy służbowej i poufności danych,
- uczciwe wykonywanie swoich obowiązków,
- dbałość o dobrą atmosferę w pracy,
- nietolerancja dyskryminacji.
Dobra atmosfera w pracy sprzyja zaangażowaniu i motywuje do lepszych osiągnięć. Rolą przełożonego jest stworzenie warunków pracy, w których relacje między ludźmi oparte są na prawości, uczciwości i współpracy.
Warto ustalić w firmie kodeks etyczny. Kodeks powinien być spisany w jasno sformułowanych punktach i przedstawiony pracownikom na każdym szczeblu zawodowym. Takie działanie ułatwia przestrzeganie zasad etyki w miejscu pracy i eliminuje ewentualne niedomówienie czy niezrozumienia ważności tematu, jakim jest etyka w biznesie. Także spisanie misji i celów firmy pomaga w przestrzeganiu etycznego zachowania w firmie.
