Coraz częściej wśród polskich podatników powstaje dylemat czy zdecydować się na odprawę celną towarów w Polsce czy jednak dokonać jej w innym kraju unijnym. W przypadku pierwszej opcji polski podatnik rozpozna import towarów na terenie Polski, który może odbyć się metodą standardową lub uproszczoną. Druga opcja stanowi dokonanie odprawy celnej w innym niż Polska kraju unijnym, a następnie przewiezienie go do Polski. Co jednak powinno być spełnione aby odprawa celna poza Polską mogła mieć miejsce? Sprawdź, jak należy rozliczyć import z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów!
Import towaru a odprawa celna w Polsce
Podatnik, który dokona nabycia towaru z kraju nienależącego do Unii Europejskiej np. z Rosji, będzie traktował ten zakup jako import towaru. Warunkiem tego jednak musi być dokonanie odprawy celnej na terenie RP. Polski podatnik może wybrać inną drogę a mianowicie dokonane odprawy celnej w innym Państwie UE, a następnie przewiezienie towaru do Polski. Taka operacja może się przyczynić do powstania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, które rozpozna polski podatnik.
Import towaru a odprawa celna w kraju unijnym innym niż Polska
Polski podatnik dokonujący importu towarów czyli np. zakup towarów z USA z dokonaniem odprawy celnej w Polsce nie musi być zarejestrowany jako podatnik VAT-UE czyli na potrzeby dokonywania transakcji wewnątrz Unii. Jeżeli jednak podatnik wybierze możliwość dokonania odprawy celnej w innym kraju unijnym niż Polska, a następnie rozpozna WNT w związku z transportem towaru do Polski, to zanim dokona tego zakupu ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT-UE (za pomocą formularza VAT-R).
Odprawa celna w kraju unijnym innym niż Polska
W momencie, gdy towar zostanie przetransportowany drogą morską lub lotniczą do jednego z unijnych krajów, w którym ma zostać dokonana odprawa celna, polski podatnik musi już być zarejestrowanym podatnikiem VAT-UE. Odprawa celna dokonywana w kraju unijnym innym niż Polska realizowana jest przez tamtejszy urząd celny lub celno-skarbowy. Stroną zgłaszającą towar do oclenia jest polski podatnik, natomiast najczęściej w jego imieniu występuje tzw. przedstawiciel fiskalny, który jest zarejestrowany w danym kraju unijnym jako podatnik podatku od wartości dodanej oraz wpisany do rejestru EORI. Przedstawiciel ten również w imieniu podatnika zgłasza zakupiony towar do oclenia.
Dopuszczenie towarów do obrotu unijnego w kraju unijnym innym niż Polska
Odprawa celna towaru w kraju innym niż Polska np. w Czechach skutkuje tym, że zostają one dopuszczone do obrotu unijnego (lub nie) na terytorium Czech (jednego z krajów unijnych), w którym dokonała się ta odprawa. Zatem na terenie tego kraju unijnego nastąpił import towarów, który będzie także w tym kraju unijnym podlegał opodatkowaniu VAT.
Dlatego też, nabycie towaru z kraju trzeciego, a następnie odprawa celna w jednym z krajów unijnych innego niż Polska w tym wypadku w Czechach spowoduje zaistnienie importu w Czechach i obowiązku podatkowego w Czechach. Odprawa celna w innym kraju niż Polska nie wywoła w tej sytuacji importu towarów w Polsce, a zatem nie nastąpi obowiązek rozliczenia importu towarów w Polsce.
Po ocleniu towary transportowane do Polski
Jeżeli import towarów z kraju spoza UE odbywa się w ten sposób, że towary z niego pochodzące są odprawiane w jednym z krajów unijnych, a następnie są wywożone do innego kraju unijnego, wówczas to w tym ostatnim kraju unijnym będzie miało miejsce WNT. Ponadto przy zachowaniu tych warunków import towarów w kraju unijnych, w którym nastąpiło jego oclenie jest zwolniony z podatku VAT.
W związku z powyższym jeżeli przykładowo podatnik dokonuje importu towarów z kraju spoza UE, a następnie dokonuje jego odprawy np. w Czechach, to w tym kraju wystąpi import towarów. Jeżeli jednak w związku z danym importem towary mają być wywiezione np. do Polski, to import ten będzie zwolniony z VAT na terenie Czech a przywóz towarów do polski będzie implikować powstanie WNT do rozliczenia przez polskiego nabywcę.
Kilka słów o wewnątrzwspólnotowym nabycie towarów
Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o VAT przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów należy rozumieć nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
WNT zaistnieje, jeżeli stronami uczestniczącymi w transakcji będą kontrahenci z Unii Europejskiej a ponadto:
-
nabywcą towarów jest:
-
czynny podatnik VAT bądź podatnik podatku od wartości dodanej a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,
-
osoba prawna niebędąca podatnikiem,
-
dostawcą towarów jest czynny podatnik VAT bądź podatnik podatku od wartości dodanej a dostawa towarów nie podlega zwolnieniu z VAT.
Obowiązek podatkowy w WNT powstanie z dniem wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, a jeżeli nabywca nie otrzyma faktury najpóźniej 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem tego nabycia.
W przypadku WNT to nabywca towarów jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT należnego (po stronie sprzedaży w rejestrze VAT) i naliczonego (po stronie zakupu w rejestrze VAT).
Należy także pamiętać o wyjątkowej sytuacji w zakresie braku faktury WNT (najczęściej podatnik dysponuje jedynie dokumentem odprawy celnej) przy imporcie towarów z jednoczesną odprawą celną w innym kraju unijnym. W takiej sytuacji WNT należałoby wykazać:
-
15 dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania towarów (odprawy celnej) w rejestrze sprzedaży podatek VAT należny (oraz JPK_VAT),
-
jednocześnie w rozliczeniu za ten sam miesiąc miesiąc dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego w rejestrze VAT zakupu (oraz JPK_VAT).
Import z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów w PKPiR i rejestrze VAT
Jeżeli polski podatnik zakupił towary np. w USA i dokonał odprawy w innym kraju unijnym np. w Niemczech to najczęściej otrzymuje:
-
fakturę zakupu towarów od sprzedawcy z USA,
-
fracht i pozostałe koszty opłacone przez sprzedawcę do kraju odprawy celnej (zawarte w fakturze zakupu towarów),
-
dokument odprawy celnej w Niemczech (dokument SAD),
-
notę lub inny dokument potwierdzający naliczenie cła
-
fakturę od agencji celnej za wykonane usługi,
-
fakturę za usługi transportowe z Niemiec do siedziby polskiego nabywcy (przykładowo transport wykonała polska firma).
Uwzględniając powyższą transakcję nabywca powinien rozliczyć import z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów w kosztach w następujący sposób:
-
Pierwszym etapem będzie zaksięgowanie w kosztach faktury od sprzedawcy z USA w PKPiR w kolumnie 10 - towary. Najpierw jednak należy ją przeliczyć według kursu na poprzedni dzień roboczy niż data wystawienia faktury (jeżeli poprzednim dniem jest dzień wolny, wówczas należy się cofnąć do kolejnego poprzedniego dnia). Faktura nie jest ujmowana w rejestrze VAT.
-
Także fracht i inne koszty opłacone przez sprzedawcę do kraju odprawy celnej podatnik uwzględni w kolumnie nr 10 PKPiR – towary. Operacja również bez uwzględnienia w rejestrze VAT.
-
Nota lub inny dokument na postawie, którego zostanie opłacone cło będzie również stanowił podstawę do ujęcia go jako koszt firmy również w kolumnie nr 10 PKPiR. Operacja również bez uwzględnienia w rejestrze VAT.
-
Faktura od agencji celnej za usługi oraz za transport wykonany przez polską firmę podatnik zaksięguje tradycyjnie w pozostałe koszty kolumnę nr 14 PKPiR oraz do rejestru VAT. Tym samym podatnik nie będzie doliczał wartości tych faktury do podstawy opodatkowania WNT zakupionego towaru w rejestrze VAT.
Natomiast w rejestrach VAT podatnik zarejestruje WNT pod datą 15 dnia miesiąca następnego po miesiącu dostawy towaru (ponieważ w tym przypadku żadnej faktury z tytułu WNT podatnik nie otrzyma) uwzględni podstawę opodatkowania na którą będzie się składać cena towaru powiększona o fracht, cło i inne należności celne (bez VAT). Od tej podstawy polski podatnik odliczy VAT (najczęściej 23%). Stroną tej transakcji będzie agencja celna.
