0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Kontrola podatkowa i skarbowa - porównanie procedur

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Przedsiębiorcy muszą się liczyć z możliwością sprawdzania przez organy podatkowe poprawności rozliczenia podatków. Jedną z form takiej weryfikacji jest kontrola podatkowa i skarbowa. Należy mieć świadomość, że są to dwie różne instytucje uregulowane w różnych aktach prawnych.

Kontrola podatkowa i skarbowa

Zasady przeprowadzania kontroli podatkowej reguluje Ordynacja podatkowa. Zgodnie z zawartymi tam przepisami kontrolę podatkową przeprowadza naczelnik urzędu skarbowego, wójt, burmistrz lub prezydent miasta oraz ewentualnie minister do spraw finansów publicznych w zakresie sprawdzenia stosowania uznanej przez ten organ metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi. Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowany wywiązuje się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Zakres kontroli podatkowej został zatem zakreślony bardzo szeroko i może dotyczyć każdego podatku. Jednak nie tylko Ordynacja podatkowa reguluje kwestie dokonywania kontroli przedsiębiorców. Również ustawa o swobodzie działalności gospodarczej zawiera szereg przepisów dotyczących zasad dokonywania kontroli u podatników np. przepis mówiący o maksymalnym czasie trwania kontroli u przedsiębiorcy. Jak stanowi art. 83 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej kontrole w tym kontrola podatkowa i skarbowa u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać (z zastrzeżeniem pewnych wyjątków):

  • dla mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych;
  • dla małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych;
  • dla średnich przedsiębiorców – 24 dni robocze;
  • dla pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych.

Procedura wszczęcia kontroli podatkowej

Kontrola podatkowa i skarbowa wszczynana jest wyłącznie z urzędu przez organ kontroli. Procedura kontroli podatkowej rozpoczyna się od zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrola zostaje wszczęta nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. W pewnych sytuacjach jednak organ nie zawiadamia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli, a sama kontrola rozpoczyna się już z momentem okazania upoważnienia do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacji służbowej przez pracowników organu.

Dniem wszczęcia kontroli jest dzień doręczenia imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli wraz z okazaniem legitymacji służbowej kontrolowanemu. W razie niemożności wszczęcia kontroli z powodu nieobecności podatnika organ wzywa do stawienia się w siedzibie organu kontrolującego w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania do stawienia się. W przypadku niestawienia się osoby wezwanej w terminie, kontrolę uznaje się za wszczętą w dniu upływu tego terminu.

Przykład 1.

Pracownicy urzędu skarbowego stawili się u przedsiębiorcy 1 lutego z imiennym upoważnieniem do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacją służbową. Nie zastali przedsiębiorcy pod wskazanym adresem. 2 lutego wysłano zatem wezwanie do stawienia się w terminie 7 dni. Podatnik odebrał wezwanie 3 lutego. Mimo to nie stawił się on w urzędzie. Oznacza to, że kontrola została wszczęta 10 lutego.

Na zasadzie wyjątku dopuszczalne jest również wszczęcie kontroli po okazaniu legitymacji służbowej kontrolowanemu. Możliwe jest to, gdy czynności kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego bądź zabezpieczenia dowodów jego popełnienia. W takiej sytuacji należy bez zbędnej zwłoki, lecz nie później niż w terminie 3 dni od dnia wszczęcia kontroli, doręczyć upoważnienie do przeprowadzenia kontroli.

Zakończenie kontroli podatkowej

Kontrola podatkowa zostaje zakończona w dniu doręczenia kontrolowanemu protokołu kontroli. Protokół jest sporządzany w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Kontrolowany który nie zgadza się z ustaleniami kontroli, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia do protokołu.

Procedura wszczęcia kontroli skarbowej

Opisana poniżej procedura kontroli skarbowej obowiązywała jedynie do 28 lutego 2017 r. Od 1 marca 2017 r. utraciła moc obowiązującą ustawą o kontroli skarbowej i została zastąpiona ustawą o Krajowej Administracji Skarbowej, w której uregulowano nową instytucję – kontrolę celno-skarbową.

W świetle obowiązujących przepisów kontrolę skarbową może przeprowadzić dyrektor urzędu kontroli skarbowej, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej lub minister właściwy do spraw finansów publicznych. Celem kontroli skarbowej jest ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.

Wszczęcie kontroli skarbowej następuje wyłącznie z urzędu w formie postanowienia. Datą wszczęcia postępowania kontrolnego jest dzień doręczenia tegoż postanowienia. W zakresie zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli obowiązują przepisy właściwe dla kontroli podatkowej zawarte w Ordynacji podatkowej. Organ kontroli skarbowej może w ramach prowadzonej kontroli skarbowej przeprowadzić również kontrolę podatkową.

Zakończenie kontroli skarbowej

Kontrola podatkowa i skarbowa kończą się różnymi postępowaniami. Kontrola skarbowa może zakończyć się na dwa sposoby. Po pierwsze w formie decyzji, gdy:

  • ustalenia dotyczą podatków, których określanie lub ustalanie należy do właściwości naczelników urzędów skarbowych, podatku akcyzowego oraz podatku od wydobycia niektórych kopalin;
  • ustalenia dotyczą opłat i nieopodatkowanych należności budżetu państwa, których określanie lub ustalanie należy do właściwości naczelników urzędów skarbowych;
  • w trakcie toczącego się postępowania kontrolnego zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu.

Po drugie w formie wyniku kontroli, gdy:

  • ustalenia dotyczą nieprawidłowości w zakresie gospodarowania środkami publicznymi lub pochodzącymi z UE i międzynarodowych instytucji finansowych;
  • nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości;
  • kontrolowany złożył korygującą deklarację obejmującą w całości stwierdzone nieprawidłowości.

Jak widać kontrola podatkowa i skarbowa nie są procesami tożsamymi. Wykonują je różne instytucje, których zakres obowiązków regulują odrębne procedury. 

Kontrola celno-skarbowa

Ustawa o KAS w dziale V przewiduje nowy rodzaj kontroli, tj. kontrolę celno-skarbową. Zgodnie z art. 54 ustawy o KAS kontrola celno-skarbowa ma dotyczyć przestrzegania przepisów prawa podatkowego, celnego, przepisów dot. urządzania i prowadzenia gier hazardowych, prawa dewizowego, przepisów prawa podatkowego w zakresie produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych. Zatem kontrolę wykonywaną dotychczas przez dyrektorów urzędów kontroli skarbowej na podstawie ustawy o kontroli skarbowej oraz kontrolę celną wykonywaną przez urzędy i izby celne na podstawie ustawy o Służbie Celnej, zastąpi kontrola celno-skarbowa wykonywana przez naczelników urzędów celno-skarbowych.

Kontrola celno-skarbowa będzie wszczynana z urzędu i prowadzona na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. Nie będzie poprzedzona doręczeniem zawiadomienia kontrolowanego o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Datą jej wszczęcia będzie dzień doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. W przypadku podejrzenia, że nie są przestrzegane przepisy oraz okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne przeprowadzenie kontroli celno-skarbowej, będzie ona wszczynana na podstawie okazywanej legitymacji służbowej. Zgodnie z art. 63 ww. ustawy kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej wszczęcia.

Po zakończeniu czynności kontrolnych dokonywanych w czasie kontroli celno-skarbowej sporządza się wynik kontroli. Doręczenie wyniku kontroli kończy kontrolę celno-skarbową.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów