Opracowanie i wprowadzenie ułatwień dla przedsiębiorców i obywateli, które w praktyczny i konkretny sposób pomagałyby w zakresie procesów prawnych i administracyjnych, to ambitne ale potrzebne zadanie. Przyjrzyjmy się szczegółom planowanych zmian i postępowi prac specjalnie powołanego do tego zadania zespołu.
Międzyresortowy Zespół do spraw likwidowania barier administracyjnych i prawnych, mających wpływ na funkcjonowanie obywateli i przedsiębiorców jest organem pomocniczym Rady Ministrów. Podmiot ten został powołany zarządzeniem nr 225 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2020 r.
Istota nowych rozwiązań
Zespół do spraw likwidowania barier został powołany do konkretnych celów. Jego zadaniem jest:
-
identyfikacja barier administracyjnych i prawnych mających wpływ na funkcjonowanie obywateli i przedsiębiorców i wypracowanie rozwiązań mających na celu ich wyeliminowanie z obowiązujących przepisów prawa;
-
przygotowanie propozycji rozwiązań legislacyjnych eliminujących zidentyfikowane bariery administracyjne i prawne mające wpływ na funkcjonowanie obywateli i przedsiębiorców, uwzględniających w szczególności uproszczenie procedur, minimalizację kosztów ponoszonych przez obywateli i przedsiębiorców oraz ułatwienie kontaktów obywateli i przedsiębiorców z organami władzy publicznej.
W wyniku tak przyjętych założeń, Zespół do spraw likwidowania barier rozpoczął prace nad stworzeniem „tarczy prawnej”, która zawiera rozwiązania w zakresie cyfryzacji, uproszczenia procedur i likwidacji barier administracyjnych oraz prawnych. Docelowo dąży się do zmniejszenia obciążeń regulacyjnych niekorzystnych z punktu widzenia funkcjonowania obywateli i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Pomimo, że faktycznie tym zadaniem ma zajmować ma się Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, to prace te powierzono właśnie Międzyresortowemu zespołowi ds. likwidowania barier administracyjnych i prawnych.
Bariery wpływające na działalność przedsiębiorców
Pierwsze wyniki pracy Zespołu doprowadziły to zidentyfikowania barier polegających na opieszałości w zakresie wydawania decyzji przez organy różnego szczebla. Wobec czego, przygotowanie propozycji rozwiązań legislacyjnych w tym zakresie mają zmierzać do szybszego i uproszczonego wydawania decyzji. Należy uzmysłowić sobie, że zdarzają się sytuacje, kiedy brak decyzji właściwego organu utrudnia, a nawet uniemożliwia prowadzenie działalności gospodarczej.
Zespół odnotował, że wykorzystywane w komunikacji z organami systemy komunikowania się na odległość tj. drogą elektroniczną wciąż napotyka problemy. Do takich problemów należy zaliczyć bariery techniczne, np. przeładowanie serwerów, nieprzepuszczanie wniosków przez pocztę, konta itd. Zaobserwowano również bariery materialne, na zasadzie braku dostępu do internetu, posiadania narzędzia umożliwiającego kontakt elektroniczny z organem.
Wobec czego, Zespół ma przygotować propozycje rozwiązań legislacyjnych dotyczących załatwiania spraw poprzez umożliwienie składania wniosków drogą elektroniczną.
Ponadto zauważa się, że szczególne bariery, z jakimi spotykają się przedsiębiorcy to kosztowność postępowania oraz rozciąganie w czasie kwestii załatwiania sprawy.
Trzeba wspomnieć, że zasada milczącego załatwienia sprawy polega na przyjęciu, że wraz z upływem określonego terminu dochodzi do załatwienia sprawy zgodnego z żądaniem strony.
Sprawa może być załatwiona milcząco jednak tylko wtedy, gdy przepis szczególny przewiduje taką możliwość. Instytucja ta ma na celu przyspieszenie i uproszczenie postępowania administracyjnego, jak również usprawnienie i zmniejszenie kosztów funkcjonowania administracji, dlatego postulat zlikwidowania konieczności wydawania rozstrzygnięć, czy akceptowania wniosków przedsiębiorców, w pewnym zakresie mogłaby zostać objęta tą zasadą, co z pewnością pozwoliłoby na ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej.
Z informacji pojawiających się i przekazywanych przez Zespół wynika, że w projekcie mają znaleźć się m.in. przepisy zakładające, że w trybie milczącym będą mogły być zatwierdzane takie sprawy, jak zatwierdzenie biegłego rewidenta przez prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, czy uzyskanie uprawnień przewodnika górskiego. W postępowaniu uproszczonym z kolei możliwe będzie uzyskanie np. książeczki żeglarskiej, czy zezwolenia na hurtową sprzedaż alkoholu.
Wydaje się, że nadmiernie rozbudowany system prawny, a także negatywny stosunek do państwa i stanowionego w nim prawa, na co zwraca uwagę Zespół, mogłoby zostać zniwelowany poprzez stosowania prostych urzędowych formularzy w danych sprawach. Zauważono że formalizm, znacznie utrudnia prowadzenie działalności gospodarczej, przedsiębiorcy albo nie dokonują pewnych czynności, albo odsuwają je w czasie, właśnie z powodu olbrzymiego formalizmu. Wprowadzenie zmian legislacyjnych w tym zakresie, jest powszechnie akceptowane, przedsiębiorcy i tak w swojej pracy, mają sporo zadań do wykonania, zaś głowienie się nad formularzami składającymi się z wielu stron czy rubryk, z pewnością tego nie ułatwia.
Dodatkowo, co również jest istotne dla przedsiębiorcy, konieczne jest wprowadzenie takich regulacji, które doprowadzałoby do minimalizacji kosztów i wprowadzania bardziej przewidywalnych dla przedsiębiorców zmian w przepisach. Wiemy bowiem jak przepisy prawa w Polsce, ulegają zmianom, a co więcej zmiany te właśnie są tak trudne do przewidzenia, że niejednokrotnie uniemożliwią wykonanie zaplanowanych inwestycji i planów biznesowych.
Przełożenie założeń na konkretne działania
W wyniku pracy Zespołu, w tym przede wszystkim identyfikacji barier, mają powstać propozycje rozwiązań legislacyjnych zmierzające do usunięcia zauważonych przeszkód. W tym celu przewodniczący Zespołu, na koniec każdego kwartału, przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw gospodarki, propozycje rozwiązań legislacyjnych, wraz z ich uzasadnieniem i oceną skutków regulacji. Aby wykonać swoją pracę, przewodniczący Zespołu może, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka Zespołu, tworzyć grupy robocze lub zespoły doradcze złożone z członków Zespołu oraz z osób zaproszonych do udziału w pracach Zespołu, oraz pracowników urzędów obsługujących członków Zespołu, wyznaczonych przez członków Zespołu. Działania te mają na celu usprawnienie pracy Zespołu, oraz służą wzmożonej identyfikacji barier i uzyskaniu pomysł do ich likwidowania.
Zespół przedstawia także, Radzie Ministrów sprawozdanie ze swej działalności, które obejmuje opis działań podjętych przez Zespół; wskazanie zidentyfikowanych barier administracyjnych i prawnych mających wpływ na funkcjonowanie obywateli i przedsiębiorców zaproponowanych do wyeliminowania z przepisów prawa; oraz wnioski i rekomendacje co do dalszych działań dotyczących redukcji obowiązków administracyjnych i prawnych mających wpływ na funkcjonowanie obywateli i przedsiębiorców w przepisach prawa.
Jak wynika z treści zarządzenia Prezesa Rady Ministrów dotyczącym powołania Zespołu, ma on jedynie charakter pomocniczy, a zatem nie ma ostatecznego wpływu na to czy zaproponowane przez niego rozwiązania zostaną wdrożone. To Rada Ministrów po przedstawieniu jej wyników prac, zadecyduje co się stanie z zaproponowanymi projektami.
Na razie pracę Zespołu trudno ocenić, zauważone bariery rzeczywiście są, ale nie znamy na razie istnych założeń do zaproponowanych zmian legislacyjnych. Wiadomo, że propozycja Zespołu i proponowanych zmian będzie miała charakter pakietowy i obejmie kilkadziesiąt zmian w różnych dziedzin życia gospodarczego.
Podstawa prawna
Zarządzenie Nr 225 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2020 r. w sprawie Międzyresortowego Zespołu do spraw likwidowania barier administracyjnych i prawnych mających wpływ na funkcjonowanie obywateli i przedsiębiorców, M.P.2020.1097.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
