Apelacja cywilna to środek zaskarżenia w postępowaniu cywilnym przysługujący od wyroków w postępowaniu procesowym i od postanowień kończących postępowanie nieprocesowe. Przepisy nie przewidują wymogu sporządzenia apelacji przez profesjonalnego pełnomocnika, jeżeli zatem jesteś niezadowolony z orzeczenia wydanego przez sąd cywilny, możesz samodzielnie wnieść od takiego orzeczenia apelację. Jakie zarzuty możesz podnieść w apelacji? Dowiesz się z poniższego artykułu!
Apelacja cywilna – podstawowe informacje
Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, a od wyroku sądu okręgowego jako pierwszej instancji – sąd apelacyjny.
Apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto zawierać:
-
oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości, czy w części;
-
zwięzłe przedstawienie zarzutów;
-
uzasadnienie zarzutów;
-
powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów lub dowodów;
-
wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.
Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem.
Czy istnieje katalog zarzutów apelacyjnych?
Zarzuty co do podstawy faktycznej
Zarzuty co do podstawy faktycznej polegają na wytknięciu sądowi pierwszej instancji błędów polegających na nieprawidłowym ustaleniu lub nieustaleniu faktów, które są w sprawie istotne. Takie zarzuty mogą również polegać na nieprawidłowej ocenie przez sąd określonych dowodów lub niewzięciu pod uwagę wszystkich dowodów przeprowadzonych w sprawie podczas oceny materiału dowodowego.
Kodeks postępowania cywilnego wymaga, by w zarzutach co do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia jasno wskazać fakty ustalone przez sąd pierwszej instancji niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy lub istotne dla rozstrzygnięcia fakty nieustalone przez sąd pierwszej instancji.
Powołując nowe fakty lub dowody, należy natomiast uprawdopodobnić, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Powołując fakt wykazany dowodem utrwalonym za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, należy oznaczyć część zapisu dotyczącą tego faktu.
Zarzuty naruszenia przepisów postępowania
Oprócz zarzutów błędnego ustalenia faktów w sprawie w apelacji można również postawić zarzuty ściśle procesowe – związane z błędami proceduralnymi sądu w prowadzonym postępowaniu.
Zarzuty procesowe mogą dotyczyć między innymi:
-
rozpoznania sprawy przez niewłaściwy sąd;
-
nieodroczenia rozprawy pomimo nieprawidłowego zawiadomienia strony o terminie rozprawy;
-
niezawieszenia postępowania, mimo że zachodziły przesłanki zawieszenia (np. gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od innego toczącego się postępowania);
-
niewezwanie do wzięcia udziału w sprawie określonej osoby w charakterze pozwanego pomimo zgłoszenia takiego wniosku przez pozwanego;
-
zasądzenie kosztów postępowania na rzecz drugiej strony pomimo niezłożenia przez tę stronę wniosku w tym zakresie.
Zarzuty procesowe mogą również mieć kwalifikowany charakter i skutkować nieważnością postępowania. Tego rodzaju zarzuty można postawić, gdy:
-
droga sądowa była niedopuszczalna;
-
strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany;
-
o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona;
-
skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy;
-
strona została pozbawiona możności obrony swych praw;
-
sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.
Zarzuty naruszenia prawa materialnego
Zarzut naruszenia prawa materialnego polega na wytknięciu sądowi błędu w rozumieniu lub stosowaniu przepisu, który jest podstawą orzekania w sporze. W praktyce taki błąd pojawi się np., gdy sąd błędnie zastosuje przepis dotyczący umowy sprzedaży, gdy strony zgodnie z ustaleniami faktycznymi zawarły umowę darowizny lub odwrotnie.
