Niejednokrotnie w życiu mamy do czynienia z decyzjami administracyjnymi dotyczącymi różnych jego sfer, od wycinki lasu po decyzje Państwowej Inspekcji Sanitarnej, na przykład związanych z koronawirusem, kwarantanną. Kiedy decyzja administracyjna jest wykonalna? W jaki sposób można wstrzymać jej wykonalność? Czy złożenie odwołania od decyzji lub skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na decyzję ostateczną wstrzymuje jej wykonanie? W artykule dowiesz się, kiedy może mieć miejsce wstrzymanie wykonalności decyzji administracyjnych.
Kiedy decyzja jest wykonalna?
Decyzje to akty administracyjne wydawane przez organy administracji, które stanowią przejaw załatwienia konkretnej sprawy.
Jeśli petent ma jakiś wniosek, na przykład o przyznanie mu świadczenia 500+, zasiłku dla bezrobotnych, wydanie pozwolenia na budowę domu mieszkalnego, zainstalowanie przyłączy gazowych, w każdej z tych sytuacji, niezależnie od rozstrzygnięcia, zapadnie decyzja administracyjna, którą wyda właściwy organ.
Co to zasady decyzja jest wykonalna z chwilą, gdy stanie się ostateczna.
Przed tym jednak, decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności.
- ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego;
- dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami;
- ze względu na interes społeczny;
- z uwagi na wyjątkowo ważny interes strony.
Wstrzymanie wykonalności decyzji administracyjnych a odwołanie od nich. Kiedy decyzja jest ostateczna?
Od każdej decyzji administracyjnej można się odwołać. Strona w ciągu 14 dni od doręczenia jej decyzji wraz z uzasadnieniem, ma termin na złożenie pisemnego odwołania. Co istotne, nie wymaga ono szczegółowego uzasadnienia, a wystarczy, że z jego treści będzie wynikało, że adresat decyzji nie jest zadowolony z rozstrzygnięcia.
Jeśli decyzji nie nadano rygoru natychmiastowej wykonalności, to nie będzie ona wykonywana aż do bezskutecznego upływu terminu na wniesienie odwołania, zatem przez co najmniej 14 dni od jej wydania (termin liczy się od chwili doręczenia decyzji adresatowi).
Przykład 1.
W stosunku do pani Marii wydano 3 sierpnia 2020 r. decyzję o nakazaniu rozbiórki szopy, która została wzniesiona bez pozwolenia. Nie nadano jej rygoru natychmiastowej wykonalności. Decyzja została przesłana 7 sierpnia 2020 r., a została odebrana przez adresatkę 17 sierpnia 2020 r. Do 31 sierpnia 2020 r. pani Maria ma termin na wniesienie odwołania, więc jeśli go nie wniesie, to decyzja nie będzie wykonana do 31 sierpnia włącznie. Zatem od chwili wydania decyzji nie będzie ona wykonalna przez niemal miesiąc (29 dni).
Strona może jednak złożyć odwołanie, jeżeli jest niezadowolona z rozstrzygnięcia.
- został jej nadany rygor natychmiastowej wykonalności;
- decyzja podlega wykonaniu z mocy prawa.
Istotne jest też, że decyzja może być wykonalna przed upływem terminu na wniesienie odwołania. Będzie to miało miejsce w przypadku, gdy:
-
decyzja jest zgodna z żądaniem wszystkich stron;
-
wszystkie strony zrzekły się prawa do wniesienia odwołania.
Decyzja staje się ostateczna, kiedy nie służy od niej odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.Są to przypadki, gdy bezskutecznie upłynie termin na złożenie odwołania lub gdy organ II instancji rozpozna sprawę i wyda własne rozstrzygnięcie, którym utrzyma w mocy lub zmieni zaskarżoną decyzję.
Wszystkie te kwestie uregulowane są w Kodeksie postępowania administracyjnego.
Jak zaskarżyć decyzję ostateczną?
Skargę wnosi się w terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji organu II instancji.
Czy skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego wstrzymuje wykonalność decyzji administracyjnej?
Jeśli jednak zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności albo gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie jej wykonania, organ nie może zadecydować o jej wstrzymaniu.
Wniosek o wstrzymanie wykonalności decyzji administracyjnych
Niezależnie od tego, co zrobi organ, którego decyzja została zaskarżona do sądu, po przekazaniu sądowi skargi sąd może, na wniosek skarżącego, wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części decyzji administracyjnej. Co istotne, może to zrobić wyłącznie na wniosek skarżącego, nie może podjąć takiej decyzji z urzędu.
- zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody;
- zachodzi niebezpieczeństwo spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
Niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody dotyczyć może głównie tego, że strona poniesie bardzo wysokie koszty finansowe wykonania decyzji. Przykładem mogą być decyzje podatkowe, gdy zaległość jest bardzo duża – na przykład kilkaset tysięcy złotych. Prowadzona egzekucja może doprowadzić do upadłości przedsiębiorcy, stąd zasadne jest złożenie przedmiotowego wniosku, wykazując równocześnie niemożność poniesienia tych kosztów.
Niebezpieczeństwo spowodowania trudnych do odwrócenia skutków wiązać się będzie z przytoczonym w niniejszym artykule nakazem rozbiórki budynku. Sama rozbiórka wywoła koszty, natomiast jego późniejsza odbudowa, w przypadku uchylenia zaskarżonej decyzji, może być trudna do wykonania. Może to też spowodować, że inwentarz żywy, jeśli taki znajdowałby się w budynku, potrzebowałby nowego miejsca, co także rodziłoby dodatkowe uciążliwości dla skarżącego.
Jeżeli sąd nie wstrzyma wykonalności wyroku, stronie służy prawo do złożenia zażalenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Jest to pismo odpłatne – opłata wynosi 100 zł i obowiązuje przymus radcowsko-adwokacki, co oznacza, że pismo do NSA można złożyć wyłącznie za pośrednictwem pełnomocnika, adwokata lub radcy prawnego.
Decyzje administracyjne, co do zasady, są wykonalne gdy w toku instancji administracyjnych nie przysługuje już od niej odwołanie. W wyjątkowych przypadkach można jednak nadać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.
Zaskarżenie decyzji do organu II instancji spowoduje, co do zasady, wstrzymanie wykonalności decyzji administracyjnych.
Wniesienie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na decyzję organu II instancji nie wstrzymuje jej wykonalności. Można jednak złożyć wniosek o jej wstrzymanie, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
