Większość małych przedsiębiorców preferuje rozliczanie transakcji gotówkowo, gdyż jest to dla nich po prostu wygodniejsze. Jednak dokonując transakcji gotówkowych, przedsiębiorcy muszą uważać na limit tego typu transakcji. Sprawdź, ile wynosi limit płatności gotówką w 2024 roku!
Ile wynosi limit płatności gotówką w 2024 roku?
Jak już zostało wspomniane powyżej, transakcje gotówkowe podlegają limitowi.
Zgodnie z art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców:
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca,
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
W związku z powyższym, przedsiębiorców obowiązuje limit płatności gotówką, który wynosi 15 000 zł. Przy czym stronami transakcji muszą być przedsiębiorcy. Jeśli transakcja dokonywana jest pomiędzy przedsiębiorcą a osobą fizyczną, to limit ten nie będzie miał zastosowania. Limit dotyczy również transakcji między przedsiębiorcą krajowym i zagranicznym. Jeśli więc kwota na fakturze wykazana została w walucie obcej, należy przeliczyć ją zgodnie ze średnim kursem walut obcych ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Warto zaznaczyć, że limit ten dotyczy kwoty całej transakcji, a nie pojedynczej płatności. W związku z tym, nawet jeśli z dostawcą została ustalona płatność ratalna lub w formie zaliczek, to sposób uiszczenia zapłaty powinien być zależny od wysokości łącznej sumy transakcji (kwoty brutto). Jeśli więc łączna wartość transakcji przekracza limit płatności, to w celu ujęcia tego wydatku w kosztach nie może on zostać uregulowany gotówką.
Przykład 1.
Przedsiębiorca w maju 2024 roku kupił na raty komputer w kwocie:
- 18 699,19 zł netto
- 4 300,81 VAT
- 23 000 zł brutto
Zaksięgował fakturę zgodnie z datą wystawienia i planuje zapłacić połowę rat gotówką (11 500 zł), a drugą połowę rat (11 500 zł) przelewem. Czy opłacony w ten sposób wydatek przedsiębiorca będzie mógł zaliczyć do kosztów podatkowych?
Z uwagi na to, że wartość transakcji przekracza kwotę 15 000 zł. Część transakcji, która została opłacona gotówką, nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu.
Reasumując, zgodnie z powyższą ustawą przedsiębiorca ma obowiązek regulowania zobowiązań wobec innych przedsiębiorców za pomocą rachunku płatniczego. Jak stanowi art. 2 pkt. 25 ustawy o usługach płatniczych:
Dodatkowo Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że płatności, które odbywają się za pomocą instrumentów płatniczych, związanych z rachunkami płatniczymi, takimi jak m.in. karty płatnicze, PayPal, PayU itp., spełniają wymóg regulowania zobowiązań. Jednakże mimo wprowadzonych zmian, nie ma przeciwwskazań, aby dokonywać płatności gotówką, o ile przedsiębiorca będzie pilnował, aby nie przekroczyć limitu płatności gotówkowej.
Limit płatności gotówką a kompensata, netting i barter
Limit płatności gotówką budzi wiele wątpliwości wśród przedsiębiorców. Głównie w kwestii możliwości zastosowania innej metody płatności niż przelew bankowy, jak np. kompensata, netting czy umowa barteru. Wynika to z tego, że przedsiębiorcy często decydują się na taką formę regulowania płatności ze stałymi kontrahentami.
W odpowiedzi na wątpliwości przedsiębiorców Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że przepisy odwołują się do pojęcia „płatności" wynikającej z transakcji (o której mowa w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców), a zatem obejmują wyłącznie wskazany w nich sposób regulowania zobowiązania, tj. poprzez dokonywanie zapłaty. W związku z tym formy uregulowania zobowiązań takie jak kompensata, netting czy wymiana barterowa nie są objęte przepisami. Jakkolwiek dochodzi wówczas do uregulowania zobowiązania, to jednak strony umowy nie dokonują „płatności", które mogłyby być objęte zakresem tych regulacji.
Przykład 2.
Przedsiębiorstwo “ABC” ma należność wobec przedsiębiorstwa “XYZ” w wysokości 38 000 zł, a przedsiębiorstwo “XYZ” ma zobowiązanie wobec przedsiębiorstwa “ABC” w wysokości 38 000 zł. Między przedsiębiorstwami została podpisana umowa kompensaty 10 stycznia 2024 roku i w tym też dniu wygasły powyższe wierzytelności.
W związku z powyższym mamy do czynienia z regulacją zobowiązań zgodnie z umową więc nie obowiązuje w tym przypadku limit płatności gotówką, gdyż przedsiębiorstwa dokonują regulacji zobowiązań za pomocą kompensaty.
Limit płatności gotówką - konsekwencje
W ustawie, zostały również przewidziane konsekwencje niezastosowania się do przepisów otóż zgodnie z art. 22p ust. 2 ustawy o PIT, jeżeli przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodów wydatek o wartości powyżej 15 000 zł opłacony gotówką, będzie zobowiązany do:
- zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów albo
- w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów - zwiększenia przychodów
- w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Powyższe rozwiązanie ma zastosowanie również, gdy faktura kosztowa ma wartość powyżej 15 000 zł, a została w połowie opłacona gotówką, a drugą połowę uregulowano przelewem z rachunku bankowego.
Przykład 3.
W kwietniu 2024 roku przedsiębiorca zakupił środek trwały – samochód osobowy o wartości 35 000 zł. Uregulował płatność gotówką w terminie płatności wskazanym na fakturze (19 maja 2024 roku).
W kwietniu wprowadził pojazd do ewidencji środków trwałych, gdyż spełniał określone wymogi jako środek trwały. Jednakże odpisy amortyzacyjne nie będą stanowiły dla przedsiębiorcy kosztu uzyskania przychodu, ponieważ płatność została uregulowana gotówką. Wynika to z tego, iż przedsiębiorca podczas tej transakcji przekroczył limit płatności gotówką.
Przykład 4.
Przedsiębiorca zakupił towary o wartości 17 000 zł. Postanowił uregulować płatność gotówką w kwocie 5 000 zł i przelewem bankowym w kwocie 12 000 zł. Czy przedsiębiorca może wydatek ten zaliczyć do kosztów podatkowych skoro gotówką zapłacił tylko kwotę 5 000 zł?
Owszem, przedsiębiorca w takim wypadku ma obowiązek pomniejszyć koszty uzyskania przychodów o kwotę opłaconą gotówką bądź powiększyć o nią przychody. Wynika to z tego, że wartość transakcji przekroczyła wyznaczony limit. W związku z tym, w powyższej sytuacji przedsiębiorca do kosztów może zaliczyć jedynie kwotę 12 000 zł.
