Z dniem 28 kwietnia 2013 roku weszła w życie nowa ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Głównym założeniem wprowadzanych zmian jest walka z coraz bardziej powszechnym problemem - zatorami płatniczymi. Podstawowym narzędziem wykorzystywanym w tym celu jest skrócenie terminów płatności w transakcjach handlowych oraz wprowadzenie dodatkowych sankcji dla dłużników. Nowelizacja przepisów wynika również z konieczności dostosowania polskiego prawa do regulacji unijnych.
Problem nieterminowego regulowania należności przez kontrahentów dotyka znaczny procent firm. Wcześniejsze próby ograniczenia nadużyć w tym zakresie stanowiło wprowadzenie tzw. ulgi na złe długi.
Wprowadzenie maksymalnych terminów płatności.
Nowa ustawa, wśród wielu regulacji, przewiduje zasadę, iż terminy płatności w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami nie powinny przekraczać 60 dni kalendarzowych. Strony mogą ustalić dłuższy termin pod warunkiem, że - jak podaje ustawa - nie jest to rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela, tzn. „nie będzie sprzeciwiało się właściwości i społeczno-gospodarczemu celowi umowy lub zasadom współżycia społecznego oraz będzie obiektywnie uzasadnione, biorąc pod uwagę właściwość towaru lub usługi”.
Biorąc pod uwagę fakt, iż zatory płatnicze pojawiają się w transakcjach nie tylko między przedsiębiorcami, ale również, gdy stroną umowy są organy publiczne, ustawodawca przewidział maksymalny termin płatności również w takim przypadku. Zgodnie z nową ustawą, w sytuacji, gdy dłużnikiem jest organ publiczny, termin zapłaty nie może być dłuższy niż 30 dni od daty doręczenia faktury lub rachunku. Tu również przewidziana jest możliwość wydłużenia terminu, ale z górną granicą 60 dni, jeżeli „jest to obiektywnie uzasadnione szczególnym charakterem (skomplikowanie, złożoność procedur, wielość podmiotów zaangażowanych, wieloetapowość) lub szczególnymi elementami umowy”.
Kolejnym narzędziem, za pomocą którego ma być toczona walka z zaleganiem z płatnościami są odsetki. Została utrzymana...
Zasada naliczania odsetek po 30 dniach od doręczenia faktury.
W nowej ustawie zachowany został przepis, dający wierzycielowi możliwość zażądania od dłużnika odsetek ustawowych (13% w skali roku) w przypadku umów z terminem płatności dłuższym niż 30 dni, jako opłatę za tzw. kredyt kupiecki. Zgodnie z tą regulacją, odsetki te można naliczać od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego i doręczeniu faktury lub rachunku, aż do dnia zapłaty, nie dłużej jednak niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
Jeżeli po upływie 60 dni dłużnik w dalszym ciągu nie zapłaci, wierzycielowi przysługują odsetki za zwłokę, jak w przypadku zobowiązań podatkowych (obecnie wynoszą one 11,5% w skali roku).
Regulacje te mają zachęcić do ustalania krótszych terminów płatności. Najczęściej jednak bywa tak, iż przedsiębiorcy, chcąc chronić jakość swoich kontaktów z dłużnikiem, nie korzystają z przysługującego im prawa do odsetek. Nowym rozwiązaniem, które stanowi ukłon w kierunku przedsiębiorców-wierzycieli jest...
Rekompensata w wysokości 40 euro.
Unijna dyrektywa, implementowana na grunt polskiego prawa przez nową ustawę przewidywała również prawo wierzyciela do stałej rekompensaty do równowartości 40 euro za koszty ponoszone w trakcie dochodzenia należności. Co ważne, kwota ta należy mu się bez wezwania po upłynięciu terminu zapłaty. Ponadto, jeżeli wspomniane koszty przekroczą przewidzianą w ustawie kwotę, wówczas przedsiębiorca ma prawo do odzyskania ich pełnej wysokości na drodze sądowej.
Przepisy wprowadzone nową ustawą o terminach zapłat w transakcjach handlowych nie są rozwiązaniem idealnym. Wątpliwości budzą przede wszystkim te, które dotyczą możliwości wydłużenia terminu płatności ponad maksymalny, przewidziany przez ustawodawcę. Zawarte w dokumencie terminy są tak szerokie i niejednoznaczne, iż ich interpretacja może sprawiać spore trudności. Może to spowodować, że wprowadzony przepis nie spełni swojej roli.
Bardzo istotną informacją jest, iż wspomniane przepisy mogą być stosowane dla transakcji handlowych zawartych po dniu wejścia w życie ustawy, tj. od 28 kwietnia 2013 roku.
