Pracodawca nie ma żadnych podstaw prawnych do tego, aby odmówić powołania zespołu powypadkowego. Każdy pracodawca ma obowiązek powołać taki zespół.
Co zrobić, gdy pracodawca odmawia powołania zespołu powypadkowego?
Życie jednak potrafi zaskoczyć i gdyby doszło do sytuacji, że pracodawca po zawiadomieniu go o wypadku odmawia powołania zespołu powypadkowego, należy podjąć odpowiednie działania. W pierwszej kolejności trzeba wezwać na piśmie pracodawcę do powołania zespołu powypadkowego oraz powiadomić Państwową Inspekcję Pracy o odmowie jego powołania przez pracodawcę.
Warto także wytoczyć przed sądem pracy powództwo o ustalenie wypadku przy pracy. Należy wskazać, że stosownie do Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2006 roku (sygn.II PZP 14/05): „Powództwo o ustalenie, że konkretne zdarzenie było wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673 ze zm.) jest dopuszczalne na podstawie art. 189 k.p.c.”.
W przypadku odmowy powołania zespołu powypadkowego przez pracodawcę warto także wystąpić do ZUS-u z wnioskiem o wypłatę jednorazowego odszkodowania. ZUS po złożeniu takiego wniosku wydaje decyzję, od której wnioskodawca może złożyć odwołanie do sądu rejonowego, gdzie w toku sprawy powinny zostać ustalone okoliczności zdarzenia.
Przykład 1.
Pani Krystyna pracująca na magazynie została potrącona wózkiem widłowym. Pracodawca odmówił powołania zespołu powypadkowego. Co w tej sytuacji może zrobić kobieta? Powinna ona zgłosić ten fakt do Państwowej Inspekcji Pracy i wezwać do powołania zespołu powypadkowego. Zasadne byłoby też złożenie wniosku o wypłatę jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy do ZUS-u i wytoczenie powództwa do sądu pracy o ustalenie, że opisywane zdarzenie jest wypadkiem przy pracy.
Zakończenie prac zespołu powypadkowego i sporządzenie protokołu powypadkowego
Jeśli jednak zespół powypadkowy został powołany przez pracodawcę, to po przeprowadzeniu czynności polegających na określeniu okoliczności i przyczyn wypadku przez zespół powypadkowy konieczne jest sporządzenie protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.
Zespół powypadkowy przygotowuje protokół nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o zdarzeniu.
- podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Poza tym jako wypadek przy pracy kwalifikuje się również wypadek, któremu pracownik uległ w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone powyżej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań lub podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, lub przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.
Uznanie przez zespół powypadkowy, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń przysługujących z tytułu wypadku, wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia w protokole powypadkowym.
Zatwierdzenie i doręczenie protokołu powypadkowego
Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia.
Jeżeli do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika albo protokół nie odpowiada określonym warunkom, wówczas pracodawca zwraca niezatwierdzony protokół w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy. Na dokonanie wyjaśnień i uzupełnień oraz sporządzenie nowego protokołu zespół powypadkowy ma nie więcej niż 5 dni. Do nowego protokołu dołącza się ten niezatwierdzony przez pracodawcę.
Podsumowanie
Podsumowując, pracodawca nie powinien odmawiać powołania zespołu powypadkowego, ponieważ to jego obowiązek. Gdyby to jednak nastąpiło, istnieją instrumenty, które mogą wyegzekwować jego powołanie, a także pomóc uznać dane zdarzenie za wypadek przy pracy.
