Najlepszy moment na rozwiązanie umowy o pracę i złożenie wniosku o emeryturę

W Polsce nadal obowiązują odrębne zasady otrzymania emerytury uzależnione od daty urodzenia emeryta. W tym artykule podpowiadamy, jaki jest najlepszy moment na rozwiązanie umowy o pracę i złożenie wniosku o emeryturę. 

Zasady przyznawania emerytury 

Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku otrzymują emeryturę na tzw. starych zasadach. Aby dostać świadczenie, muszą one spełnić następujące warunki:

• osiągnąć wiek emerytalny, który dla kobiet wynosi 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat;
• mieć określony okres ubezpieczenia, który dla kobiet wynosi 20 lat, a dla mężczyzn 25 lat.

Uprawnieni do emerytury, którzy urodzili się przed 1949 rokiem i spełniają warunki do jej uzyskania, otrzymają świadczenie będące sumą części socjalnej oraz części stażowej. W tym przypadku wysokość świadczenia emerytalnego uzależniona jest od następujących czynników: 

1. podstawy wymiaru emerytury;
2. stażu ubezpieczenia;
3. kwoty bazowej, od której obliczana jest tzw. część socjalna emerytury. 

Część socjalna to stały składnik emerytury wynoszący 24% kwoty bazowej, która obowiązuje w dniu, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub uzyskano prawo do emerytury. Kwota bazowa to 100% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, które zostało pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne. 

Kwota bazowa jest ustalana co roku i obowiązuje od 1 marca do końca lutego następnego roku. Jest ona ogłaszana przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w „Monitorze Polskim”. Dla wszystkich emerytur, które przyznawane są przez ZUS od 1 marca do końca lutego następnego roku kalendarzowego, część socjalna ma jednakową wysokość.

Część stażowa to część emerytury, która wynika ze stażu pracy uprawnionego do świadczenia oraz obliczonej podstawy wymiaru. Do jej ustalenia przyjmuje się: po 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy i po 0,7% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy. 

Podstawa wymiaru emerytury zależy od zarobków i kwoty bazowej przyjętej do jej obliczenia. Podstawa wymiaru emerytury ustalana jest na podstawie:

• zarobków z 10 kolejnych lat kalendarzowych, które wybierze uprawniony z ostatnich 20 lat kalendarzowych przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę, lub
• zarobków z 20 lat kalendarzowych, które wybierze z całego okresu, kiedy był objęty ubezpieczeniami społecznymi lub emerytalno-rentowym.

Do obliczenia wysokości emerytury na nowych zasadach sumowaniu podlegają:

• zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne zapisane na indywidualnym koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje emerytura; 
• zwaloryzowany kapitał początkowy ustalony za okresy ubezpieczenia przed 1 stycznia 1999 roku;
• zwaloryzowane kwoty zapisane na subkoncie w ZUS-ie, w tym przeniesione z otwartego funduszu emerytalnego. 

Rozwiązanie umowy o pracę przed przejściem na emeryturę

Należy pamiętać, że składając do ZUS-u wniosek o przyznanie emerytury w przypadku osób, które osiągnęły już powszechny wiek emerytalny, ale nadal nie rozwiązały stosunku pracy, wypłata świadczenia nie będzie możliwa. Pracownik składający wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury, który nadal jest aktywny zawodowo i zatrudniony, aby uzyskać emeryturę, ma obowiązek rozwiązać umowę ze wszystkimi pracodawcami. Jeśli osoba ubiegająca się o emeryturę nie wykona tego obowiązku, prawo do emerytury zostanie zawieszone do czasu rozwiązania stosunku pracy. 

Jaki moment jest najlepszy na rozwiązanie umowy o pracę i złożenie wniosku o emeryturę?

Przykład 1. 

Jakie świadczenia otrzyma pan Jakub, który 1 lutego 2025 roku osiągnął wiek emerytalny, a stosunek pracy rozwiązał w ostatnim dniu lutego i wtedy też złożył wniosek o emeryturę? Za luty 2025 roku pan Jakub otrzyma wyłącznie wynagrodzenie za pracę. Emerytura będzie mu wypłacona dopiero za marzec 2025 roku.

Przykład 2. 

Pani Cecylia 27 lutego 2025 roku rozwiązała stosunek pracy i wtedy też złożyła wniosek o emeryturę. Jakie świadczenia otrzyma kobieta? W tym przypadku pani Cecylia otrzyma zarówno wynagrodzenie za luty 2025 roku, jak i emeryturę. 

Po przyznaniu emerytury przez ZUS emeryt może ponownie podjąć zatrudnienie, nawet u tego samego pracodawcy.

Przykład 3. 

Pani Halina w lutym 2025 roku rozwiązała stosunek pracy i złożyła wniosek o emeryturę. Czy może podjąć dalsze zatrudnienie? Pani Halina po przejściu na emeryturę może dalej pracować u tego samego lub innego pracodawcy. Nie ma przeszkód co do tego, aby emeryt mimo przyznania emerytury był nadal aktywny zawodowo.

Dorabianie na emeryturze – ograniczenia

Osoby, które nie osiągnęły wieku emerytalnego, a dorabiają do emerytury, muszą kontrolować, czy ich dochody nie spowodują zmniejszenia lub zawieszenia wypłaty świadczenia, gdy przekroczą określone limity. Emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny, mogą dorabiać do swojego świadczenia bez ograniczeń. Osoby, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego, a pobierają emeryturę, mogą dorobić do emerytury do 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, a gdy zarobią więcej, wówczas ich emerytura zostanie zmniejszona. Gdyby ich dodatkowe zarobki przekroczyły limit 130% przeciętnego wynagrodzenia, ZUS zawiesi wypłatę ich świadczeń.

Przykład 4. 

Jak będzie wyglądała sytuacja w przypadku pobierania emerytury przez 58-letnią panią Jadwigę, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem 5000 zł brutto? W takim wypadku pani Jadwiga nie przekroczy dopuszczalnego limitu, zatem jej emerytura nie zostanie zmniejszona ani zawieszona.

Przykład 5. 

Jak będzie wyglądała sytuacja w przypadku pobierania emerytury przez 61-letniego pana Krzysztofa, który dodatkowo pracuje jako programista, osiągając dochód miesięczny z umowy o pracę w kwocie 20 000 zł ? W tym przypadku prawo pana Krzysztofa do emerytury zostanie zawieszone, jego zarobki przekraczają bowiem 130% przeciętnego wynagrodzenia.

Złożenie wniosku o emeryturę z ZUS-u

Przejście na emeryturę wymaga złożenia przez pracownika wniosku o emeryturę. 

Wniosek ten należy złożyć nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków do przyznania świadczenia lub przed zamierzonym terminem przejścia na emeryturę, jeśli wiek emerytalny został już osiągnięty. Złożenie wniosku o emeryturę przed ustawowym terminem jego dopuszczalności skutkować będzie tym, że organ rentowy wyda decyzję o odmowie prawa do świadczenia.

Wniosek o emeryturę wymaga złożenia formularza EMP. Formularz ten można złożyć:

• osobiście w placówce ZUS-u,
• drogą listową za pośrednictwem poczty,
• elektronicznie przez platformę PUE ZUS.

Wniosek EMP zawiera następujące informacje:

1. dane wnioskodawcy,
2. zakres wniosku,
3. oświadczenia wnioskodawcy,
4. załączniki,
5. sposób odbioru odpowiedzi w sprawie,
6. datę,
7. podpis.

Jakie są najlepsze miesiące do przejścia na emeryturę w 2025 roku?

W 2025 roku i w latach ubiegłych najlepszymi miesiącami do przejścia na emeryturę są luty i lipiec.

Trzeba pamiętać, że istotne znaczenie dla wysokości ustalonego świadczenia mają terminy waloryzacji składek i emerytur i zmiana tablic dalszego trwania życia. Z uwagi na to istotny jest moment, kiedy dana osoba przejdzie na emeryturę, ponieważ jeśli wybierze odpowiedni czas, może zyskać co miesiąc nawet kilkaset zł więcej świadczenia. Przejście na emeryturę w lutym daje gwarancję waloryzacji w marcu oraz trzynastej emerytury. 

Osoby przechodzące na emeryturę w lipcu skorzystają z waloryzacji składek, która dokonywana jest w czerwcu. Waloryzacja oznacza pomnożenie zewidencjonowanych kwot składek odpowiednio na koncie i subkoncie przez wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik waloryzacji składek i kapitału początkowego na koncie ubezpieczonego ogłasza Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji. Wskaźnik waloryzacji dla środków zapisanych na subkoncie ogłaszany jest przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do 15 maja każdego roku. 

Roczna waloryzacja obejmuje zapisane na koncie i subkoncie kwoty, w tym również kapitał początkowy, i odbywa się 1 czerwca każdego roku kalendarzowego przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji ogłoszonego za poprzedni rok, przy czym dotyczy to kwot zapisanych na koncie i subkoncie na 31 stycznia roku, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększonych o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji. 

Waloryzacja kwartalna dotyczy odrębnie zwaloryzowanych składek i kapitału początkowego na koncie oraz środków na subkoncie. Waloryzacja kwartalna obejmuje składki na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowane na koncie i subkoncie po 31 stycznia roku, za który ZUS przeprowadzał ostatnią waloryzację roczną, i podlega jej kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który jest przeprowadzana, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych. 

Wskaźniki waloryzacji kwartalnych są różne, jednak z reguły wskaźnik waloryzacji za I kwartał jest dużo wyższy niż wskaźniki za pozostałe kwartały oraz wskaźnik waloryzacji rocznej. Wprawdzie przechodzący w lipcu 2025 roku na emeryturę z pewnością zostaną objęci mniej korzystnymi przelicznikami dotyczącymi przewidywanej długości życia, ale będą mogli skorzystać na tym, że ich kapitał emerytalny zostanie zwaloryzowany waloryzacją roczną kapitału. 

Podsumowanie

Podsumowując, najlepiej rozwiązać umowę o pracę kilka dni przed końcem danego miesiąca. Ważne, aby nie był to jego ostatni dzień. Wtedy trzeba jak najszybciej złożyć wniosek o emeryturę. Takie rozwiązanie to najlepszy moment, aby otrzymać 2 świadczenia za 1 miesiąc, czyli pensję i emeryturę.