Interpretacja indywidualna z dnia 13.02.2009, sygn. IPPP2/443-1757/08-3/KK, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
Czy Spółka ma prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego na fakturze wystawionej przez podatnika podatku od towarów i usług, który nie jest formalnie zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług - w przypadku, gdy faktura ta dokumentuje faktycznie wykonane czynności?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2008r. (data wpływu 01 grudnia 2008r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawionych przez niezarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 01 grudnia 2008r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług,
W opisanym poniżej stanie faktycznym.
Od dnia 01 grudnia 2004 r. Spółka korzystała z usług przedsiębiorcy prowadzącego indywidualną działalność gospodarczą. Zawarta przez Spółkę umowa o współpracy zawierała m.in. oświadczenie przedsiębiorcy, że jest on czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług uprawnionym do wystawiania faktur VAT. W ramach świadczonych usług przedsiębiorca ten wystawiał Spółce faktury VAT. Spółka wielokrotnie występowała do kontrahenta o dostarczenie zaświadczenia NIP-5 (zamiast NIP-4), jednak bezskutecznie. Urząd Skarbowy właściwy terytorialnie dla przedsiębiorcy poinformował natomiast, iż ten przedsiębiorca nie jest czynnym podatnikiem VAT. Spółka skierowała zapytanie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zaistniałej sytuacji organ podatkowy w wydanej interpretacji indywidualnej (z dnia 11 sierpnia 2008 r., sygn. IPPP1-443-1056/06-2/AK) negatywnie ocenił stanowisko Spółki i wskazał, iż w jego ocenie nie jest możliwe odliczenie podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawionych przez podatnika nie będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka nie podjęła kroków prawnych mających na celu wzruszenie wydanej interpretacji.
W chwili obecnej Spółka nie współpracuje z tym przedsiębiorcą. Spółka nie dokonała korekt deklaracji VAT-7, gdyż nadal uważa, że interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie jest niezasadna ze względu na niezgodność polskich uregulowań prawnych w tym zakresie z prawem wspólnotowym.
W ocenie Spółki dopuszczalne jest ponowne wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji w przedmiotowej sprawie - w tym samym stanie faktycznym. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. 8, poz. 60 ze zm., dalej zwana Ordynacją podatkową) składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Zgodnie z § 4 tego artykułu wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej składa oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych. Spółka wskazuje, że powyższy przepis nie wymienia wśród aktów administracyjnych, aktów jakimi są interpretacje indywidualne. Ordynacja podatkowa zawiera natomiast legalną definicję interpretacji indywidualnej (art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej).
Potwierdzeniem powyższej tezy jest także treść art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym nie wydaje się interpretacji indywidualnej w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.
Interpretacja indywidualna nie jest ani decyzją ani postanowieniem organu podatkowego. Wobec tego w ocenie Spółki nie ma zatem formalnych przeszkód dla wystąpienie z ponownym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej - z zaznaczeniem w jego treści iż wskazany stan faktyczny był już przedmiotem indywidualnej interpretacji. Wobec powyższej argumentacji Spółka występuje z ponownym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wnosząc jednocześnie o uznanie jej stanowiska w sprawie.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy Spółka ma prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego na fakturze wystawionej przez podatnika podatku od towarów i usług, który nie jest formalnie zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług - w przypadku, gdy faktura ta dokumentuje faktycznie wykonane czynności...
Spółka stoi na stanowisku, iż jest uprawniona do dokonania doliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących czynności faktycznie wykonane - otrzymanych od niezarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług.
Stosownie do postanowień art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r., w przypadku, gdy sprzedaż towarów lub usług została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących, faktury te nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego. Należy wskazać, iż regulacja art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. jest ewidentnie sprzeczna z postanowieniami Dyrektywy 112. Zgodnie z postanowieniami art. 168 tej Dyrektywy, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji do odliczenia podatku. Dyrektywa nie uzależnia tego prawa od faktu rejestracji.
Omawiane ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z wadliwej faktury (wystawionej przez podmiot niezarejestrowany), w ocenie Spółki stanowi naruszenie zasady neutralności podatku od wartości dodanej. W wyroku w sprawie Rompelmann i E.A. Rompelman-Van Deelen przeciwko Minister Van Financien ETS stwierdził, że wspólny system podatku od wartości dodanej ma za zadanie zapewnienie całkowitej neutralności podatnikowi tego podatku. Tymczasem prawo wspólnotowe nie uzależnia prawa do odliczenia podatku naliczonego od spełnienia formalnych wymogów dotyczących rejestracji przez podatnika. Nie można zatem rozciągać tego wymogu także na wystawcę faktury, o ile spełnia warunki by uznać go za podatnika (mimo braku rejestracji). W orzecznictwie ETS podkreśla się, że w prawie wspólnotowym pojęcie podatnika jest kategorią obiektywną co oznacza, że dla statusu podatnika znaczenie ma wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 Dyrektywy 112, a nie fakt formalnej rejestracji (który ma znaczenie drugorzędne i sam w sobie nie kreuje statusu podatnika).
W wyroku z dnia 21 marca 2000 r. w połączonych sprawach C-110/98 do C-147/98 Gabalfrisa i inni przeciwko Agencia Estatal de Administracion Tributaria ETS podkreślił, że jak słusznie zauważyła Komisja, art. 22 (1) VI Dyrektywy nakłada na podatników jedynie obowiązek poinformowania, kiedy ich działalność się rozpoczyna, zmienia lub kończy, natomiast w żaden sposób nie upoważnia Państw Członkowskich, w przypadku, gdy taka deklaracja nie została złożona, do odroczenia możliwości skorzystania z prawa do odliczenia do czasu rzeczywistego rozpoczęcia regularnego wykonywania transakcji podlegających opodatkowaniu lub do pozbawiania podatnika możliwości skorzystania z takiego prawa. Co więcej, należy zauważyć, że środki, które Państwa Członkowskie mogą przyjąć na mocy art. 22 (8) VI Dyrektywy w celu zapewnienia prawidłowego nakładania i poboru podatku oraz dla zapobiegania naruszeniom, nie mogą wykraczać poza skalę konieczną dla osiągnięcia takich celów. Nie można zatem korzystać z nich tak, iż osiągnęłyby one skutek systematycznego podważania prawa do odliczenia VAT, które jest fundamentalną zasadą wspólnotowego systemu VAT ustanowionego ustawodawstwem wspólnotowym. W wyroku w sprawie C 400/98 Finanzamt Gosiar przeciwko Brigitte Breitsohi ETS stwierdził, że powstanie prawa do odliczenia podatku VAT zapłaconego z tytułu uprzednich wydatków inwestycyjnych nie zależy zatem w żaden sposób od formalnego uznania statusu podatnika przez organ skarbowy. Jedyny skutek takiego uznania polega na tym, iż tenże status, po jego uznaniu, nie może, z wyjątkiem przypadków przestępstw lub nadużyć, zostać odebrany podatnikowi za skutkiem wstecznym, bez naruszenia zasad ochrony uprawnionych oczekiwań oraz pewności obrotu prawnego.
W wyroku z dnia 6 lipca 1995 r. w sprawie C-62/93 BP Soupergaz Anonimom Etairia Geniki Emporiki-Viomichaniki Kai Antiprossopeion przeciwko Państwu Greckiemu ETS stwierdził, że przepisy art. 11(A) (1) oraz B (1) i (2) określają zasady ustalania podstawy opodatkowania, podczas gdy art. 17 (1) I (2) określają warunki uzyskania prawa do odliczenia i zakres tego prawa. Nie pozostawiają one Państwom Członkowskim jakiejkolwiek sfery uznaniowości I ich implementacji. W konsekwencji, spełniają one powyższe kryteria, a zatem nadają podmiotom prawa, na które mogą się one powoływać przed sądem krajowym w celu zakwestionowania zasad krajowych niezgodnych z tymi przepisami.
Pogląd, iż rejestracja dla celów podatku od towarów i usług ma wtórne znaczenie w stosunku do obiektywnego statusu podatnika jest również prezentowany przez większość polskich sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 21 grudnia 2006 r. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że status podatnika na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. jest kategorią obiektywną i jest niezależny od rejestracji (I FSK 378/06, tak też orzekł m.in. WSA we Wrocławiu z dnia 26 lipca 2006 r. sygn. I SA/Wr 1452/05). Natomiast w wyroku z dnia 5 września 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał, że skoro na gruncie przepisów unijnych pojęcie podatnika jest kategorią obiektywną, to bycie podatnikiem podatku od towarów i usług jest niezależne od faktu zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT. Zatem wyłączenie prawa podatnika do odliczenia VAT naliczonego w fakturze wystawionej przez podmiot niezarejestrowany jest sprzeczne z prawem wspólnotowym. W konsekwencji Sąd odmówił zastosowania przepisów prawa krajowego zawierającego to wyłączenie (I SA/Sz 674/06, takie stanowisko przedstawił również WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 6 czerwca 2008 r. sygn. I SA/Sz 94/08).
W wyroku z dnia 20 marca 2007 r. WSA we Wrocławiu stwierdził, iż przepisy VI Dyrektywy nie stanowią w ogóle o rejestracji w transakcjach krajowych, posługując ślę w art. 22 pojęciem obowiązku zgłoszenia rozpoczęcia, zawieszenia zmiany lub zaprzestania działalności jako podatnik. Z przepisu tego nie sposób jednak wyprowadzić wniosku, iż niedopełnienie ww. obowiązku powoduje, utratę statusu podatnika, co łączy się z ograniczeniem prawa do odliczenia podatku czy też brakiem podstaw do jego zapłaty w sytuacji podejmowania działań, o których mowa w art. 2 w warunkach opisanych w art. 4 (2) VI Dyrektywy. W świetle tych regulacji zasadą przyjętą przez Prawo Wspólnotowe jest opodatkowanie czynności wykonywanych przez podatnika działającego w takim charakterze, bez względu na fakt czy dopełnił on wymogu zgłoszenia rozpoczęcia działalności właściwym organom. Przy czym, orzecznictwo ETS wyjaśniło, iż pod pojęciem podatnika działającego w takim charakterze należy rozumieć podmiot realizujący transakcje w ramach swojej działalności podlegającej opodatkowaniu (wyrok z 4.10.1995 r. w sprawie C-291/92 pomiędzy Finanzamt Űlzen a Dieter Armbrecht). Przy czym, co także podkreślał Trybunał w swoich orzeczeniach, dla oceny czy dana transakcja dokonana została w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika nie ma znaczenia fakt, czy został od niej faktycznie odprowadzony podatek, istotnym jest to, czy można określić go mianem należnego z tytułu danej czynności, czy organ podatkowy jest uprawniony do domagania się jego zapłaty. Kwestia czy podatek VAT należny od wcześniejszych lub późniejszych transakcji sprzedaży danych towarów został zapłacony do budżetu państwa nie ma wpływu na prawo do jego odliczenia (wyrok ETS z 12.01.2006 r. W sprawach połączonych C-354/03, C-355/03 i C-484/03: Optigen Ltd (C-354/03), Fulcrum Electronics Ltd (C-355/03), Bond Haus Systems Ltd (C-484/03) przeciwko Comissioners of Customs Excise). (...)
Tym samym uznać należy, iż w świetle poczynionych powyżej uwag ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze wystawionej przez podmiot niezarejestrowany nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa wspólnotowego, a skoro tak to zasadnym jest odmówienie zastosowania przepisu prawa krajowego zawierającego takie ograniczenie tj. art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. Reasumując organy podatkowe naruszyły w niniejszej sprawie prawo wywodząc o braku uprawnienia skarżącej do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach wystawionych przez kontrahentów niezarejestrowanych jako podatnicy VAT z samego faktu braku tej rejestracji (sygn. I SA/Wr 1625/06).
Stanowisko wskazujące, że niedopełnienie obowiązków rejestracyjnych przez świadczącego dane usługi nie pozbawia nabywcy usług prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez ten podmiot zaprezentował również m.in. Wojewódzki Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 21 października 2007 r. sygn. III SA/Wa 1098/08. Ponadto warto wskazać, iż poza zaprezentowanymi wyrokami tezy korzystne podatników w tym zakresie zaprezentował również m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 czerwca 2008 r. sygn. III SA/Wa 361/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 8 października 2008 r. sygn. I SA/Bd 369/08).
Spółka wskazuje, że wyroków wskazujących na prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez podmiot niezarejestrowany jest wiele co jednoznacznie wskazuje na ugruntowaną linię orzeczniczą w tym zakresie. Należy podkreślić, iż takie stanowisko prezentują również organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji prawa podatkowego z dnia 22 sierpnia 2007 r. Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu wskazał, iż w świetle art. 168 Dyrektywy 112 podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakupione usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem do towarów i usług - również w przypadku, gdy wystawca faktury nie dopełnił obowiązków formalnych związanych z rejestracją na potrzeby podatku od towarów i usług (sygn. PPII4431761/07/ŁM).
Warto wskazać, że w orzeczeniu z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawach połączonych Axel Kittel oraz Recolta Recycling SPRL (C-439/04 i C-440/04) Europejski Trybunał Sprawiedliwości wypowiedział się przeciwko obciążaniu negatywnymi konsekwencjami nieświadomych uczestników transakcji mających na celu obejście prawa. ETS uznał, że nawet w przypadku, gdy czynność zostanie uznana za niezgodną z prawem, podatnik jedynie wówczas nie będzie mógł od niej odliczyć VAT, gdy był świadomy, ze obchodzi prawo.
Należy również podkreślić, iż w niniejszej sprawie Spółka nie miała świadomości, iż kontrahent nie był zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług. W umowach zawieranych z tym podmiotem były zawierane numer NIP kontrahenta oraz oświadczenie obu stron, że przysługuje im status podatnika VAT czynnego. W niniejszej sprawie niezwykle istotne jest, iż faktury wystawiane przez kontrahenta Spółki dokumentowały czynności faktycznie wykonane co stanowi wypełnienie przesłanki określonej w art. 168 Dyrektywy 112.
Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Spółki jest ona uprawniona do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od niezarejestrowanego kontrahenta faktur dokumentujących faktycznie wykonane czynności.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zmianami), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jak stanowi art. 86 ust. 1 cyt. ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 86 ust. 2 cyt. ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika m. in. z tytułu nabycia towarów i usług.
W myśl uregulowań art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) cyt. ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących.
Stosownie do postanowień art. 106 ust. 1 cyt. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane które powinny zawierać oraz sposób i okres ich przechowywania zostały określone w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zmianami). Przywołać w tym miejscu należy dyspozycję § 8 ust. 1 cyt. rozporządzenia, zgodnie z którą zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami FAKTURA VAT.
Przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie określają wprost kto jest uprawniony do wystawiania faktur. Wskazując, w przywołanym powyżej art. 106 ust. 1 cyt. ustawy, podmioty obowiązane do wystawiania faktur VAT ustawodawca posłużył się określeniem podmioty, o których mowa w art. 15, natomiast w przepisach wykonawczych, w cytowanym § 8 ust. 1 rozporządzenia, mowa jest o podatnikach VAT czynnych.
Stosownie zaś do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W świetle powyżej wskazanego art. 15 ust. 1, status danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług jest niezależny od dokonania rejestracji dla potrzeb tego podatku. Należy jednak podkreślić, iż mocą art. 96 ust. 1 ustawy, na podmioty, o których mowa w art. 15, nałożony został obowiązek złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego, przed dniem dokonania pierwszej czynności określonej w art. 5. Z obowiązku tego zostały wyłączone jedynie podmioty zwolnione od podatku, które mogą przedmiotowe zgłoszenie złożyć, ale nie mają takiego obowiązku. Jednocześnie w art. 96 ust. 4 ustawy, został dokonany wyraźny podział podatników podatku od towarów i usług na podatników VAT czynnych oraz podatników VAT zwolnionych, co znajduje odzwierciedlenie w odmiennym kształtowaniu praw i obowiązków tych dwóch grup podatników. Pierwsza z tych grup została wskazana w ww. rozporządzeniu, jako uprawniona (i zobowiązana) do wystawiania faktur VAT.
Zatem, z uwagi na przywołane powyżej uregulowania ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wykonawczych, należy stwierdzić, iż w celu skutecznej realizacji prawa, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, podatnik wywodzący takie prawo winien je udokumentować fakturami VAT spełniającymi wymogi formalne określone w rozporządzeniu Ministra Finansów. Zaś z powołanych przepisów wynika, iż podmiotami uprawnionymi do wystawiania faktur VAT są wyłącznie zarejestrowani dla celów podatku od towarów i usług podatnicy tego podatku.
Z uwagi na przywołane powyżej uregulowania ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wykonawczych, należy jeszcze raz podkreślić, iż w przypadku transakcji, w tym transakcji polegającej na świadczeniu usług, zrealizowanej przez sprzedawcę, który nie jest zarejestrowanym podatnikiem, nie można mówić o:
wystawieniu faktury przez podmiot do tego uprawniony oraz o dysponowaniu przez nabywcę, w związku z wystawieniem dokumentu przez podmiot nieuprawniony, fakturą VAT uprawniającą do dokonania odliczenia podatku naliczonego. Dokument faktura wystawiona przez podmiot do tego nieuprawniony, tzn. przez podmiot inny niż wskazany w art. 15 ust. 1 ustawy, który złożył zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy, nie jest fakturą VAT w rozumieniu art. 106 ust. 1 ustawy, a zatem podatek w niej naliczony nie może być traktowany jako podatek naliczony, o którym mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, który podlegałby odliczeniu od podatku należnego, zgodnie z art. 86 ust.1 ustawy.
Należy ponadto podkreślić, iż przepisy prawa krajowego nie przewidują wyjątków co do ich stosowania w sytuacji, gdyby podatnik nie był świadomy braku uprawnień kontrahenta do wystawienia faktury VAT. Dlatego też ustawodawca dał możliwość weryfikacji kontrahentów, postanawiając w art. 96 ust. 13 cyt. ustawy, iż na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku.
Z opisu stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca wystąpił z wnioskiem, o którym mowa powyżej do Naczelnika Urzędu Skarbowego, po wielokrotnych próbach uzyskania od kontrahenta zaświadczenia NIP-5 zamiast NIP-4. W odpowiedzi na wniosek Naczelnik poinformował Stronę, iż kontrahent nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
Reasumując, z przepisu art. 96 ust. 13 ustawy wynika, iż na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie określa terminu w jakim zainteresowany może wystąpić z takim wnioskiem. Zdaniem tutejszego organu, Spółka mogła wystąpić z takim wnioskiem przez rozpoczęciem współpracy z nowym kontrahentem (z czego nie skorzystała) celem zabezpieczenia własnych interesów.
Wnioskodawca wyrażając własne stanowisko odnośnie zapytania przedstawionego w niniejszym wniosku odniósł się do art. 168 dyrektywy Rady 2006/112/WE.
Zgodnie z dyspozycją wskazanego art. 168 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE L z dnia 11 grudnia 2006r., Nr 347/1 ze zm.) jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:
VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;
- VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;
- VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);
- VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;
- VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.
Należy podkreślić, iż przywołane w uzasadnieniu powyższej interpretacji indywidualnej uregulowania, zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług i rozporządzeniu wykonawczym do niej, korespondują z zasadą regulującą prawo do odliczenia wyrażoną w art. 178 lit. a) i b) ww. dyrektywy 2006/112/WE, która stanowi, że podatnik w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a) i b), musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z art. 220-236 i art. 238, 239 i 240 i stosować się do wymogów formalnych ustalonych przez każde Państwo Członkowskie. Artykuł 226 wyraźnie wskazuje jakie elementy winna zawierać faktura, tj. m.in. numer identyfikacyjny VAT, pod którym podatnik dostarczył towary dostawę lub świadczył usługi. Z uwagi na powyższe, w przypadku transakcji zrealizowanej przez sprzedawcę, który nie jest zarejestrowanym podatnikiem nie można mówić o wystawieniu faktury przez podmiot uprawniony i o dysponowaniu przez nabywcę fakturą uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego. W przypadku takiej transakcji podatnik (nabywca) będzie dysponował dokumentem niezawierającym danych przewidzianych postanowieniami prawa wspólnotowego.
Reasumując, należy zatem stwierdzić, że jeżeli Spółka otrzymała faktury wystawione przez podmiot niebędący zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, nieposiadający statusu podatnika VAT czynnego, to nie przysługuje jej prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z przedmiotowych faktur, na co wskazują uregulowania art. 86 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 88 ust. 3a pkt 1 lit a) w powiązaniu z art. 15 ust. 1 i art. 96 oraz art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym tj. stanu prawnego obowiązującego do dnia 30 listopada 2008r.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.
