Pokolenie zmieniają się coraz szybciej. I coraz bardziej różnią się od siebie. Jak to zrobić, aby zbudować z nich zespół i dobrać skuteczne narzędzia motywacyjne? Na co powinno się zwracać uwagę, żeby pracownicy nie odchodzili, tylko identyfikowali się z naszymi celami? Jak małe i średnie przedsiębiorstwa mogą z powodzeniem konkurować z gigantami rynku? Przeczytaj i dowiedz się jakie są różnice międzypokoleniowe i potencjalne siły różnorodności.
Jakie są różnice międzypokoleniowe?
Kiedy zastanawiamy się nad zatrudnianiem pracowników, najczęściej definiujemy kompetencje jakie powinni posiadać. Opisujemy oczekiwaną wiedzę formalną i umiejętności społeczne, zależnie od stanowiska w strukturze organizacyjnej. W ten sposób powstaje obraz idealnych kandydatów, którzy będą potrafili realizować cele i misję naszej firmy. Odpowiedzialny menedżer, potrafi również dobierać właściwe narzędzia motywacyjne do różnych grup pracowników. Punktem wyjścia, jest jednak wiedza o różnicach międzypokoleniowych naszych pracowników.
Badacze społeczni proponują różne metody opisu grup społecznych, szukając wspólnych cech ich członków. Najczęściej spotykamy się z różnicowaniem demograficznym, które uwzględnia wykształcenie, miejsce zamieszkania, wiek czy płeć. W praktyce menedżerskiej lepsze jest jednak podejście uwzględniające sposób pojmowania świata, nawyki codzienności, czy przekonania oraz oczekiwania wobec pracodawcy i pracy. Z tego punktu widzenia, spróbujmy spojrzeć na przekrój społeczny trzech najmłodszych pokoleń pracowników.
Pokolenie X
Przedstawiciele pokolenia X to osoby, które urodziły się w latach 1965 – 1979, czyli obecnie są pomiędzy 40, a 54 rokiem życia. Badania pokazują, że praca jest dla nich istotną wartością. Rozumieją i doceniają wagę lojalności i stabilizacji. Spokój i przewidywalności w pracy są dla nich istotne. Potrafią również z zaangażowaniem realizować zadania i jednocześnie postrzegać swój czas wolny, jako nagrodę za dobrze wykonaną pracę. Ze względu na wiek, są to najczęściej osoby z doświadczeniem zawodowym, które potrafią szybko przystosować się do sytuacji.
Należy pamiętać, że na ogół są to osoby, które mają rodziny, a poprzez swoją pracę zapewniają im środki utrzymania, co wpływa na ich decyzje życiowe. Cenią stabilizację, ale jednocześnie potrafią z oddaniem realizować projekty z jasnym podziałem kompetencji i zasad. Ważny jest dla nich rozwój.
Jest to pokolenie, które pamięta świat przed rewolucją informatyczną, jednocześnie większość z nich używa technologii na co dzień. Swobodnie korzystają z oferty mediów – prasy, radia, telewizji, internetu. Wielu z nich dostosowało się do życia w świecie internetu i social mediów, jednak raczej są to dla nich kompetencje nabyte, a nie naturalne ze względu na obcowanie z nimi od najmłodszych lat. Podobnie z nowymi technologiami – komunikatorami czy aplikacjami do pracy zdalnej. Dla osób z pokolenia X, spotkania i komunikacja twarzą w twarz jest wartością samą w sobie – odczytują konteksty wypowiedzi z komunikatów werbalnych i niewerbalnych.
Pokolenie Y
Pokolenie Y to osoby od 19 do 39 roku życia, czyli urodzone w latach 1980 – 2000. To ludzie, których doświadczenie jest już związane z jednym, obecnym ustrojem politycznym. Są bardziej pewni siebie, lepiej znają języki obce, zwłaszcza z zachodniego kręgu kulturowego. Niektórzy badacze społeczni nazywają ich „pokoleniem sieci”, inni „cyfrowym narodem”. W zasadzie nie pamiętają ery przed-cyfrowej. Technologia towarzyszy im już od dziecka, jest naturalnym otoczeniem i stała się naturalnym narzędziem komunikacji, pracy i rozrywki. Miewają znacznie więcej relacji społecznych niż poprzednie pokolenie. Jest to jednak komunikacja płytka i przelotna.
Przedstawiciele tego pokolenia, potrzebują wspólnot bardziej elastycznych, do których łatwo mogą przystępować i z nich występować bez żadnych konsekwencji. Niektórzy badacze stosują pojęcie roju, który szybko potrafi skupić się wokół jakiegoś wydarzenia i równie szybko rozprasza. To pokolenie nie ceni kontaktów osobistych. Wystarczające spełnienie, dają im relacje zawarte przez internet. To osoby żyjące w „płynnej nowoczesności”, w której zrelatywizowana jest kwestia autorytetów, wartości i określania celów – trudno znaleźć wzory, których wartość nie jest podważana, a „na szacunek trzeba zapracować” i to w nowy, cyfrowy sposób.
Pokolenie Z
Przedstawiciele tego pokolenia urodzili się po 1995 roku. Technologie mobilne są dla nich naturalnym narzędziem działania, przedłużeniem i uzupełnieniem funkcji cielesnych. Ich najczęstszym sposobem komunikacji są sieci społecznościowe. To pokolenie rozmawiające ze sobą za pomocą SMS-ów i kanałów społecznościowych. Zasadniczą zmianą jest także to, że jest to pierwsze pokolenie twórców mediów na szeroką skalę. W odróżnieniu od poprzednich pokoleń, osoby z Pokolenia Z przedefiniowały sposób używania portali social media. Tworzą własne kanały wideo, blogi, podcasty, opowiadania, którymi natychmiast dzielą się z całym światem. I to dosłownie z całym światem.
W sferze komunikacji, wymiar przestrzenny przestał mieć decydujące znaczenie. Osoby z tego pokolenia bardzo często używają smartfonów i aplikacji dedykowanych do różnych działań. Programy komputerowe wspomagające działanie, są dla nich czymś wręcz wymaganym, a realizacja zadań zawodowych z użyciem specjalistycznego oprogramowania, jest zupełnie naturalna. Przedstawiciele tego pokolenia poszukują wyzwań rozwojowych. Nie przywiązują się zbytnio do miejsc, więc bardzo łatwo im przychodzi zmiana pracy czy miejsca zamieszkania. Są mobilni, lubią podróżować i nie mają lęku przed zetknięciem z innymi kulturami.
Wykonywanie kilku czynności naraz (rozmowa, pisanie SMS, oglądanie TV) nie stanowi dla nich problemu, częste jest też używanie wielu ekranów w jednym czasie – np. oglądanie telewizji, szukanie dodatkowych informacji na tablecie i komentowanie z użyciem komunikatorów lub SMS. W wielu przypadkach są niepokorni i egoistyczni, co może rodzić liczne konflikty zarówno z rówieśnikami, jak i międzypokoleniowe. Oczekują od pracodawcy dostarczenia narzędzi pracy, ale też dbania o ich rozwój i naukę nowych umiejętności.
Tajemnice mistrzów motywacji
Rozwój technologiczny spowodował zmianę charakteru relacji społecznych. Zmienił też to, co może być przewagą konkurencyjną i dawać szanse na sukces. Wbrew pozorom, technologia jest stosunkowo łatwa do naśladowania. Wiele produktów już po kilku dniach ma swoje inne, często tańsze wersje. O sukcesie coraz częściej decydują ludzie. Ich motywacja, zaangażowanie, chęć osiągania mistrzostwa w dostarczaniu jak najlepszych produktów i usług.
Problemy pojawiają się już na etapie rekrutacji. Stąd coraz większe zapotrzebowanie na budowę atrakcyjnego wizerunku firmy, nie tylko dla klientów lub kontrahentów, ale również dla pracowników. Kolejnym zadaniem będzie zbudowanie właściwej komunikacji i motywowania zatrudnionych osób, bo te dwa elementy są ze sobą mocno związane. Jak to zrobić? Wiele sugestii można znaleźć już w opisie poszczególnych grup pokoleniowych.
Skuteczna komunikacja pokolenia X
Dla Iksów bardzo ważne będą spotkania, szkolenia, burze mózgów i wspólne podejmowanie decyzji. Istotne będzie docenianie ich inicjatywy i zauważenie starań ze strony właściciela. Jeśli nasza firma ma rozproszoną strukturę (np. oddziały w całej Polsce), pamiętajmy o regularnym organizowaniu spotkań. Powinny zawierać część formalną, np. szkoleniową i część nieformalną, która uszczęśliwi Iksy. Będzie bowiem doskonałą okazją do zbudowania indywidualnych relacji, które potem zaprocentują lepszym zrozumieniem w zespołach i identyfikacją z firmą.
Komunikacja pokolenia Y
A co z Igrekami? Dla nich przygotujemy wewnętrzną sieć intranetową lub zamknięte grupy w social media. Może to być zamknięta grupa w serwisie Facebook, Instagram lub na dedykowanej, własnej platformie firmy. Zaletą własnej platformy komunikacyjnej, jest możliwość dalszego blokowania dostępów do social media (co niektóre organizacje czynią), ale także jest to doskonałe narzędzie do przekazywania bieżących komunikatów porządkowych i prowadzenia komunikacji związanej z internal public relations. Jest też miejscem wymiany plików, czy stworzenia wewnętrznego kanału telewizyjnego.
Jak komunikować dla pokolenia Z?
A jeśli w naszym zespole mamy już Zety? Nie zapominajmy o tym, żeby programy używane w naszej firmie były dostosowane do dostępu przez urządzania mobilne. Przykładem mogą być rozwiązania klasy CRM, czyli związane z zarządzaniem relacjami z klientem. Pozwalają na prowadzenie kartoteki klientów, planowania zadań i kontrolowania pracy zespołów. Do zasobów większości z nich możemy mieć dostęp przez aplikacje mobilne.
Takie rozwiązania będą świetnie odebrane przez naszych najmłodszych wiekiem pracowników. Pamiętajmy też, że to pokolenie twórców – może warto pobawić się konkursem na najlepszą fotografię albo film? Zyskamy dzięki temu sympatię tej generacji naszych pracowników, a jednocześnie doskonałe materiały do zastosowania w działaniach content marketingowych.
Patchwork z relacji
Skupialiśmy się wcześniej na potrzebach i charakterystyce osób należących do odrębnych grup pokoleniowych. Jak jednak znaleźć „złoty środek” i zadowolić wszystkie grupy nie mając rozbudowanego działu HR i public relations w firmie? Oto kilka inspiracji dla małych i średnich przedsiębiorstw:
1. Poświęć jeden wieczór na określenie tego, co jest dla ciebie ważne w twojej firmie. Jaka ma być? Jak ma być postrzegana? Co chciałbyś przekazać swoim pracownikom? Przekuj to w jasną misję twojej firmy. I chwal się nią na każdym kroku.
2. Stosuj narzędzia informatyczne. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań bezpłatnych lub niskokosztowych, które pomogą sprawnie zarządzać firmą. Księgowość online wfirma.pl to tylko jeden z przykładów. Dostęp przez internet, łatwe porządkowanie i analizowanie danych to elementy, które docenią wszystkie pokolenia naszych pracowników.
3. Jeśli Twoja firma ma rozproszoną strukturę, zadbaj o platformę wymiany myśli i informacji. Może takie rozwiązanie będzie również lepsze od wysyłania ogromnej liczby maili w bieżących sprawach?
4. Nie bój się mediów społecznościowych, ale też nie pozostawiaj przypadkowi wizerunku twojej firmy. Prowadzenie zamkniętej grupy może być z jednej strony zabawne a z drugiej, doskonale służyć motywowaniu pracowników.
5. Spróbuj doprowadzić do tego, żeby twoi pracownicy po prostu się polubili. Przecież to najlepsze osoby w tym co robią, jakie znalazłeś. Sam zaprosiłeś ich do tworzenia sukcesu twojej firmy.
Jakie będą kolejne pokolenia? Jakich narzędzi będą używać? Dziś możemy jedynie zgadywać. Warto jednak zaglądać przez ramię swoim dzieciom i wnukom. Czym się zajmują? Co ich pasjonuje? Jak się komunikują? Odpowiedzi na te pytania pozwolą nam lepiej motywować pracowników różnych pokoleń i osiągać sukces komercyjny. Kto wie, może kolejnym narzędziem biznesowym będzie TikTok?
